M 6 Eigenaar grond geeft geen toestemming voor opgraving Ivo de Jong, voorzitter van Studiegroep Lucht oorlog 1939-1945 (SGLO) kan er nog steeds niet bij. Hij sprak meerdere keren met de boer in Eede die een Brits vliegtuigwrak in zijn grond heeft. „Waarom hij niet wil meewerken is me een raadsel.” Als ik de foto’s zie van de plek waar het vliegtuig ligt, lijkt het zo eenvoudig een grote hoeveelheid ijzer in de bo dem zitten, de Stirling LK170 leek ge vonden. De boer nam dat nieuws voor kennisgeving aan. Graven in zijn grond was voor hem taboe. De Jong heeft daarna nabestaanden van de militairen gevraagd om brie ven te schrijven aan de grondeige naar. Ze vragen hem zijn besluit te heroverwegen. „Drie persoonlijke brieven die ik kreeg heb ik twee jaar geleden in gesloten enveloppen aan de boer gegeven. Die beloofde ze te lezen. Maar een tijdje later zei hij te gen De Jong dat hij niet wilde mee werken aan opgraving. Hij wilde eventueel wel een stukje grond ter beschikking stellen voor het plaatsen van een monumentje. Nationaal Programma krijg je een schoon grond verklaring en je hebt geen kosten als grondeigenaar. Zelfs de kosten van tijdelijk niet kunnen bebouwen of gebruiken van de land bouwgrond worden vergoed. man, was.” Ivo de Jong: „Elders in het land lukt het wel, daar werken landeigenaren en gemeentes wel samen. Bij vijf van de zes locaties in Nederland waar re cent vliegtuigwrakken werden ge zocht zijn ook stoffelijke resten ge vonden. Die worden nu netjes begra ven. Dat gun je de Britse militairen die vermoedelijk in Eede liggen ook zo. En hun nabestaanden en betrok ken burgers, zoals Theo van Bellegem die veel onderzoek deed.” Berging van oorlogsvliegtuigen Graven taboe De boer van wie de grond is, vond het goed dat er een ferro-detectieap- paraat van de Explosieven Oprui mingsdienst Defensie over zijn grasland reed in 2020. „Op een soort quad zit dan een grondradar, een soort metaaldetector”, vertelt De Jong. Het apparaat sloeg uit, er zou Onbegrijpelijke beslissing Ivo de Jong is nog steeds verbaasd. Op de plek is nu grasland, het is een goed bereikbare plek. Een idealere lo catie voor een berging is nauwelijks denkbaar. Hij zou zich voorstellen datje als grondeigenaar mee zou willen wer ken aan berging uit respect voor de militairen die voor ons streden. En uit compassie met de nabestaanden. Je zou zo graag willen dat de militai ren netjes begraven en geëerd kun nenworden. Zelfs als je daar nog niet gevoelig voor bent, dan zijn er zakelijke mo tieven om mee te werken. Je wilt als grondeigenaar vast dat grond weer vrij is van een vliegtuigwrak. Er ligt nu waarschijnlijk munitie, mogelijk ook brandstof en olie in de grond. Als geruimd wordt conform het ‘Afspraak is afspraak’ De eigenaar van de grond vertelt in een telefoongesprek dat hij geen ver klaring wil geven waarom hij weigert het vliegtuig te laten bergen. „Ik heb het al tig keer uitgelegd hoe het zit.” Hij zegt dat hij met Defensie heeft af gesproken dat lokaliseren van het vliegtuig wel akkoord was, maar dat hij niet wilde dat er in zijn grond ge graven wordt. „Dat was prima, maar toen het vliegtuig gevonden was, wilden ze toch graven.” Het vliegtuig ligt er al 80 jaar. Laat het rusten, vindt de eigenaar. „Afspraak is afspraak.” Steve Fell (60) uit Bristol hoopt dat er in Eede toch een berging komt. Een neef van zijn vader, Bernard Fan- thorpe, was één van de militairen aan boord van de Stirling LK170. Fell heeft zelf 15 jaar gediend bij de RAF. „Kameraden van me liggen daar in een veld.” In een brief in 2020 schreef hij de boer Wat als het familie van u was die daar anoniem in een akker ligt, wat zou u willen?” Tom Terry’s moeder was getrouwd met Norman Enderby. „Het zou alles voor me betekenen als eventuele res ten van Norman gevonden zouden kunnen worden, zodat hij begraven kan worden. Het zou een grote troost voor mij zijn, ook als nagedachtenis aan mijn moeder. Zij overleed zonder te weten waar Norman, haar eerste ■I m et is vrijwel zeker dat er een Engelse bommen- werper, een Stirling M M LK170, in het buitenge- bied van Eede ligt. Dat toestel is op 19 september 1944 neer gehaald boven Zeeuws-Vlaanderen. Onderzoek wees uit dat de kans zeer groot is dat hij onder een akker ligt. Aan boord zouden stoffelijke resten van zes jonge Britse militairen kun nen zijn. Ewart John is de broer van de oma van Peter Mansell (54). Ewart kwam als 21-jarige om tijdens de Tweede Wereldoorlog in september 1944. Zijn lichaam ligt waarschijnlijk ook in de bommenwerper bij Eede. Maar de eigenaar van de grond wil tot nu toe niet meewerken aan het bergen van de Stirling LK170. „Het is frustrerend”, vertelt Mansell. „Be grijp me goed, het is zijn grond. Maar als ik de foto’s zie van de plek waar het vliegtuig ligt, lijkt het zo eenvou dig. Berging levert geen schade op, lijkt me.” Het zou voor Mansells familie wel veel betekenen. „Temeer daar Ewarts oudere broer Vernon als infanterist óók omkwam in september 1944 in Nederland. De broers kwamen om in dezelfde week.” Vernon John kreeg een graf in Reusel, maar zijn naam staat er niet op. En zijn broertje Ewart heeft helemaal geen graf. Ook Theo van Bellegem, die in Eede is geboren en getogen, zet zich al jaren in voor berging van de Stir ling LK170 en andere vliegtuigwrak ken uit WOU. In 2020 had hij even hoop dat het goed zou komen met het wrak in Eede. En dat de militai ren, als hun stoffelijke resten gebor gen zouden zijn, eindelijk een mili tair graf zouden kunnen krijgen. &r’ L - - Peter Mansell Short Stirling-bom- menwerpers waarvan er één op 19 septem ber 1944 neerstortte aan de Belgische grens bij Eede. foto GETTY IMAGES Bij een berging zijn overheid, de gemeente en een bergingsdienst van de Luchtmacht betrokken. Er is een Nationaal Programma berging vliegtuigwrakken sinds 2019, de overheid heeft er geld voor gereserveerd. Tijdens WOU gingen duizenden vliegtuigen verloren in Neder land, meldt de overheid. In onge veer 400 vliegtuigwrakken kun nen nog stoffelijke resten zitten. Bij maar 30 tot 50 wrakken is de kans groot die stoffelijke resten te vinden. Het toestel in Eede valt in die laatste categorie, het is een ‘kansrijke’ plek. De over heid stelt dan geld voor berging beschikbaar. Gemeenten zijn formeel aan zet om vliegtuig wrakken te bergen. Burgemees ter Marga Vermue van Sluis zou graag meewerken. Arie Westeneng Eede Nabestaanden hopen nog steeds op berging vliegtuig t ZATERDAG 31 DECEMBER 2022 PM N 367® X'

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2022 | | pagina 34