Nederlandse generaal Leijtens wordt baas van Frontex
M
Slavenhelden krijgen
eindelijk eerherstel
Ik voel letterlijk de weerstand’
5
Auset Ankh Re (47) uit Diemen, medeoprichter van The African Calendar
Het veranderen van
mijn naam zie ik als
een eerbetoon aan
mijn voorouders
leen als officiële documenten
ondertekend moeten worden,
moet ik die wel zeggen.
In het dagelijks leven en op
sociale media heet ik Auset
Ankh Re. Ankh staat voor eeu
wig leven en is een van de oer-
goden, Re is de zonnegod. Auset
is een naam die ik een boek te
genkwam. Later kwam ik erach
ter dat het ook mijn sterrenbeeld
op de Afrikaanse kalender is.
Een naamswijziging draait
om mijn identiteit en zelfbe
schikking. Ik heb het al eerder
overwogen, maar tot nu toe ver
goedde de gemeente de kosten
niet. Ik vertik het uit principe
om daarvoor te betalen.
Als het ooit zover is, is dat re
den voor een feestje. Mijn kin
deren zijn er helemaal voor. Het
veranderen van mijn naam zie
ik als een eerbetoon aan mijn
voorouders en hun verhaal is
belangrijk cultureel erfgoed. Het
is in lijn met mijn identiteit en
doet me beseffen wie we zijn.”
De Franse verlichting in de 18de
eeuw, met ideeën van vrijheid
en gelijkheid, zorgde voor een
groeiend verzet tegen de Neder
landse slavernij. Op verschillen
de plekken braken opstanden
uit. De slavenhelden, die vaak op
gruwelijke wijze de dood von
den of werden gemarteld, wor
den nu gerehabiliteerd.
chaam in zee gegooid. Sinds 2010
is Tula officieel een nationale
held op Curasao.
TULA
Een van de slavenhelden is
Tula. Hij legde op 17 augustus
1795 op plantage Kenepa (Knip)
zijn werk neer, samen met tien
tallen andere tot slaaf gemaak-
ten. Het was het begin van een
bloedige slavenopstand op Cu
rasao. Steeds meer slaven sloten
zich aan. Ze vochten flink met
het koloniale leger, tot Tula werd
verraden door een andere slaaf.
Hij werd op 3 oktober 1795 in
Fort Amsterdam publiekelijk en
op gruwelijke wijze ter dood ge
bracht. „Hij werd geradbraakt -
met ijzeren staven werden zijn
botten verbrijzeld, zijn gezicht
werd met een fakkel verbrand en
vervolgens werd hij onthoofd”,
zegt de Cura^aose historicus
Charles do Rego. Zijn hoofd
werd op een spies gezet, zijn li-
BONI
Waar Tula het gezicht is ge
worden van verzet tegen de sla
venhandel, zijn de verhalen van
andere helden minder bekend.
Zoals van Boni, die in de tweede
helft van de 18de eeuw een felle
verzetsstrijd voerde vanuit de
oerwouden van Suriname. De
moeder van Boni was een slavin
op plantage Barbakoeba. Zij
werd zwanger gemaakt en ver
stoten door een Nederlander. Ze
vluchtte het oerwoud in naar de
Marrons, de vrijgevochten sla
ven. Boni werd daar leider van
een verzetsgroep, die ook veel
slaven bevrijdde. Hij werd in
1793 verraden en vermoord.
ONE-TETÉ LOHKAY
Op Sint Maarten staat een
beeld van de heldhaftige
vrouw One-Teté Lohkay. Ze pro
beerde herhaaldelijk te ontsnap
pen aan haar ‘eigenaren’. Na een
van de mislukte pogingen wer
den als strafbaar borsten afge
sneden, ook om andere slaven af
te schrikken. Volgens de overle
vering wist Lohkay uiteindelijk
toch de plantage te ontvluchten.
‘Haar vastberadenheid en moe
dige karakter maken haar een
opmerkelijke heldin en een
symbool van vrijheid voor Sint
Maarten’, schrijft de Algemene
Rekenkamer in een rapport.
schillende landen aarzelen nog of
ze hun eigen procedures, zoals in
Nederland via de IND, wel willen
inruilen voor ‘iets Europees’.
Nu krijgt Leijtens de leiding.
Omdat hij ervaring heeft met
grensbewaking, en ook omdat hij
transparantie en respect voor men
senrechten beloofde.
Frontex was lange tijd een be
scheiden agentschap, maar heeft
inmiddels een budget van ruim 750
miljoen euro. Douaniers worden in
hoog tempo aangeworven, in 2027
moeten het er 10.000 zijn. Maar de
grenzen bewaken zonder op de
grenzen van de wet te stuiten -
Leijtens staat voor een lastige klus.
Belastingdienst, liep stuk op de
problemen daar - maar dat lag niet
aan hem, zo zeiden de vakbonden
- en keerde in 2019 weer terug naar
de marechaussee.
Dat beperken van die instroom
was alleen precies de reden dat de
vorige directeur van Frontex moest
vertrekken. Die deed dat beperken
buiten de grenzen van de wet, zo
bleek uit onderzoek door het Euro
pees Bureau voor Fraudebestrij
ding. De Italiaan Fabrice Leggeri
wist niet alleen van de illegale de
portaties van migranten door Grie
kenland en Kroatië, hij financierde
ze ook en loog erover tegen het Eu
ropees Parlement.
Het wegjagen of ‘terugduwen’
van migranten aan de Europese
buitengrenzen staat bekend als
pushbacks. Migranten hebben dan
niet hun verhaal kunnen doen, er is
niet gekeken of ze in aanmerking
komen voor een vluchtelingensta
tus. En dat is verboden volgens het
internationaal recht.
Polen pleit er openlijk voor om
pushbacks te legaliseren, maar een
meerderheid van de EU-landen,
waaronder Nederland, wil daar niet
aan. Daar is de hoop gevestigd op
een Europees asielbeleid, waarbij
migranten aan de buitengrenzen
van de EU hun aanvraag moeten af
wachten, waarna degenen die een
status krijgen eerlijk over alle lan
den worden verdeeld. Alleen: ver-
Als premier Mark Rutte in Europa
wil pleiten voor het beperken van
de instroom van vluchtelingen, zo
als hij aan zijn partij WD beloofde,
kan hij voortaan een landgenoot
bellen. Generaal Hans Leijtens (59)
is geboren in Tilburg, voltooide de
Koninklijke Militaire Academie in
1985, klom op tot commandant van
de Koninklijke Marechaussee in
2012, werd in 2015 directeur van de
1 een jaar of
twintig loop ik
met de behoefte
I om de naam die
mijn ouders me
gaven, Monique Zichterman, te
veranderen. Bij de keuze Moni
que lieten ze zich inspireren
door het liedje Hé Monique. Ik
heb zo’n afkeer van die naam,
want als ik niet in Nederland
was geboren, had ik een andere
naam gehad.
Zichterman is een verbaste
ring van de naam van gouver
neur Sichtman in Suriname.
Mijn overgrootmoeder was een
inheemse die in 1863 met hem
trouwde. Toen Sichtman over
leed, werd zij alsnog tot slaaf ge
maakt. Toen ik dat verhaal hoor
de, bekrachtigde dat mijn wil
om mijn naam te veranderen.
Als vrije getrouwde vrouw had
mijn overgrootmoeder nooit
mogen terugvallen in slavernij.
Ik heb al op jonge leeftijd ra
cisme ervaren toen ik in 1979 in
Oudenbosch voor het eerst op
school te maken kreeg met Sin
terklaas. Iedereen was verkleed
en geschminckt als Zwarte Piet.
De juf zei tegen mij: ‘Ben je ook
als Zwarte Piet verkleed? Je bent
het hele jaar toch al Zwarte
Piet?’ Dat had zoveel impact.
Vanaf dat moment ben ik me
bewust dat ik anders was en
heeft mijn moeder me meege
nomen in het slavernijverhaal.
Als ik mijn echte naam hoor,
roept dat letterlijk weerstand in
mijn lichaam op. Het voelde
voor mij nooit alsof die bij mij
hoorde. Daarom heb ik er letter
lijk afstand van genomen. Al-
échte identiteit
Auset Ankh Re (zelfgekozen naam).fotojean-pierrejans
BRUSSEL
Nederland heeft een Europese
fopbaan binnengehaald. Het is
wel ‘a hell of a job’: Hans
Leijtens, de huidige comman
dant van de marechaussee,
wordt directeur van grensbewa-
kingsdienst Frontex.
Hans Leijtens gaat Frontex
leiden, fotoministerievan defensie
- Hans Nijenhuis
In de archieven staan ze vaak
te boek als misdadigers. Dat
gaat veranderen. Met het noe
men van enkele namen gaf
premier Mark Rutte de aanzet
tot eerherstel van de verzets
helden tijdens de slavernij.
Helden van het verzet tegen de slavernij: v.l.n.r. One-Teté
Lohkay, Tula en Boni, fotos edsel selberi e, archief en privébeeld
GO WOENSDAG 21 DECEMBER 2022
