Sporen en spoken van Vinninge
M
Hollywoodklassieker uit 1942 in dans gevat
8
SPOREN IN DE DELTA
Soleil de Jager (19) danste in het verleden zes
dagen per week bij Kunsteducatie Walcheren in
Middelburg. Als 11-jarig meisje kreeg ze de kans
in het voorprogramma te staan van het
befaamde Scapino Ballet. Vanavond danst ze
als volwaardig lid van het gezelschap met
Casablanca in Theater de Mythe in Goes.
Mijn verhaal is het
levende bewijs dat
het project het begin
kan zijn van een
professionele
carrière
Over Vinninge weten we wat
meer. De in 1216 vermelde kerk
was een dochter van die in Oos
tende en gewijd aan Onze Lieve
Vrouwe. Het dorp is gaandeweg
naar een betere wereld. Het is ge
baseerd op de film Casablanca met
Ingrid Bergman en Humphrey Bo
gart in de hoofdrollen. Achter het
romantische verhaal gaat een
schemerwereld schuil waarin
werkelijkheid en fantasie langs el
kaar wrijven en waar grenzen tus
sen goed en kwaad vervagen. Er
komen dansen voorbij in verschil-
opgeslokt door de bebouwing van
Hoedekenskerke. Aan de noord
kant van de Havenstraat zijn al
voor de Tweede Wereldoorlog ske
letten gevonden. Op ongeveer de
zelfde plek troffen archeologen in
1994 weer skeletten aan, in twee of
drie lagen op elkaar. In 2001 von
den ze muurresten van rode bak
steen. Deze vondsten betroffen de
locatie van het kerkhof en de rond
1608 afgebroken kerk van Vin
ninge. In 2002 kwamen er nog en
kele waarnemingen in de directe
omgeving bij.
Maar hoe zat het met het kasteel,
waar vermoedelijk de in 1266/ 67
genoemde heer Jan van Vinninge
en zijn zoon Hendrik hebben ge
woond? Hier bieden oude veldna
men uitkomst. Noordelijker dan
de sporen van het dorp Vinninge
lag ten oosten van de Waanweg de
‘Kasteelhoek’. Hierin hebben lo
kale onderzoekers zoals de gebroe
ders Bliek in de vorige eeuw na
men vastgelegd die wijzen op de
locatie van het voormalige motte-
kasteel (een constructie op en
rondom een aarden bergje). Het
gaat om de percelen Berg en Kastê-
êl’oek en om de Stêênpad, een
doodlopend weggetje waar veel
puin is gevonden. Ruïneuze over
blijfselen van het kasteel zijn ten
noorden van Hoedekenskerke nog
afgebeeld op de Visscher-Roman-
kaart van Zeeland uit 1656. Ze zul
len nadien geleidelijk zijn afge
voerd als bouwmateriaal of ter ver
sterking van de dijkvoet.
In het noorden van de Kasteel
hoek bestaat ook nog een veld
naam ‘t Spookeweitje. Heeft die
misschien ook met het verdwenen
kasteel van Vinninge te maken?
Cultuurfilosoof Ton Lemaire be
toogde in Filosofie van het land-
schap (1970) dat spoken onlosma
kelijk bij ruïnes horen. Het ‘ro
mantische bewustzijn’ kan vol
gens hem de ‘volstrekte verganke
lijkheid’ niet verdragen en kijkt
‘liever in het lege gezicht van het
spook dan in de absolute leegte
van de tijd’. Om die reden zien we
vaak spookverschijningen bij ruï
nes. Of deze theorie ook geldt voor
het Vinningse kasteel weten we
niet, ’t Spookeweitje biedt in elk
geval stof voor een mooie winter
vertelling.
Emotionele ervaring
Na haar stage krijgt ze een vast
contract, waardoor De Jager zich
nu vast lid van de groep mag noe
men. Vorig jaar september danst
ze bijna drie weken lang mee in
een uitverkocht Carré. „Een emo
tionele ervaring; het is toch de
piekwaar het in 2014 allemaal be
gon.” Inmiddels woont De Jager
niet meer in Zeeland, maar van
avond keert ze voor even terug.
Dan is ze te zien in de dansvoor
stelling Casablanca in Theater de
Mythe in Goes. „Dat stuk gaat over
hartstocht, vrijheid en verlangen
rende internaat valt haar zwaar.
Na anderhalf jaar stapt ze over
naar het Koninklijk Conservato
rium in Den Haag, waar ze in een
gastgezin, bij een klasgenootje
thuis, veel beter aardt. „Ik ben
stage gaan lopen bij Scapino Ballet,
een geweldige periode. Tijdens
mijn stagejaar was ik ‘emergency’.
Dat houdt in dat je een complete
rol van een danser leert en kunt
invallen als dat nodig is. Uiteinde
lijk heb ik aan drie optredens mee
gewerkt.”
lende stijlen, acrobatiekelementen
en het muzikaal uitgangspunt is
de soundtrack van de film en jazz
nummers uit de jaren 40. Ook het
bekende lied As time goes by komt
in verschillende arrangementen in
de voorstelling terug.”
Nu ze vast onderdeel is van het
Scapino Ballet is voor De Jager
haar dansdroom uitgekomen. „Het
Understatement
‘Iets bijzonders’ is een understate
ment. Als 11-jarig danstalent wordt
Soleil de Jager uitgekozen om sa
men met Scapino-dansers Bonnie
Doets en Mischa van Leeuwen een
choreografie van Ed Wubbe te
dansen tijdens het jaarlijkse Be
vrijdingsconcert op de Amstel.
Geen andere danseres is haar car
rière bij Scapino Ballet Rotterdam
al op zo’n jonge leeftijd begonnen.
„Na het Bevrijdingsconcert ben ik
in contact gebleven met het gezel
schap. Af en toe mocht ik mee
doen aan lessen, kijken naar repe
tities en ik ben naar veel voorstel
lingen geweest.”
De Jager vertrekt enkele jaren na
haar ‘Scapino-debuut’ naar Ant
werpen, naar de Koninklijke Bal
letschool. Ze geniet van de lessen,
maar het verblijf in het bijbeho-
project bestaat nog steeds. Vooraf
gaand aan onze voorstelling in
Goes zullen ook weer nieuwe ta
lenten op het podium staan. Mijn
verhaal is het levende bewijs dat
het project het begin kan zijn van
een professionele carrière.”
eeksen kasteeltjes hadden
we vroeger in Zeeland. Ten
B noorden van Hoedekens
kerke stonden er al twee. Ze hoor
den bij de verdwenen dorpen Vin-
ninge(n) en Oostende.
Vinninge lag pal ten noordoos
ten van het oude Hoedekenskerke,
Oostende nog wat verder naar het
noordoosten. Dit laatste dorp ver
dween in de winter van 1520/21 na
enkele stormvloeden in de Wes-
terschelde.
ansdroom Zeeland,
het project waar So-
18 M leil de Jager acht jaar
geleden aan deelnam,
had geen betere naam
kunnen dragen. Het is namelijk al
levenslang de droom van Soleil,
dansen bij een gerenommeerd ge
zelschap als Scapino Ballet. „Mijn
dansleraar vroeg of ik auditie
wilde doen voor het project. Dat
heb ik gedaan. Omdat ik werd uit
gekozen, mocht ik voorafgaand
aan de voorstelling van Scapino
Ballet zelf dansen op het podium.
Van het een kwam het ander, want
daarna werd ik voor iets heel bij
zonders gevraagd.”
Soleil maakt dansdroom waar
Soleil de Jager maakte haar droom waar en werd danser bij het Scapino Ballet, fotokhalidamakran
- Soleil de Jager
Een tweewekelijkse rubriek
over Zeeuwse vondsten,
historische sporen en verhalen
- Jan J.B. Kuipers
Scapino Ballet: vanavond in de
Mythe in Goes, aanvang 20.00 uur.
Hans Puik
Goes
Ruïne kasteel Vinninge ca.
1656. BEELD JAN. J.B. KUIPERS
WOENSDAG 21 DECEMBER 2022 GO
