M
tl
11
Zeven
bewindslieden
afgereisd
FRANC WEERWIND, NEDERLANDSE MINISTER MET SURINAAMSE WORTELS
INTERVIEW
Ja, ik breng
kleur mee.
Maar ik breng
ook kleur aan
de regering
van de boslandcreolen, een stoel ge
sneden uit één boomstam. Zijn eigen
naam komt van het Surinaamse lint-
dorpje Windeweer, zestig huizen
telde het. En bij de afschaffing van
slavernij moesten de slaven een
naam krijgen. Windeweer werd om
gedraaid tot ‘Weerwind’. Of hij last
van het verleden heeft gehad? „Zie
wat we ervan gemaakt hebben!” Dus
overheerst de trots: „Dat ik als be
stuurder deel mag zijn van dit mo
ment in de geschiedenis. Dat we de
bladzijdes van de slavernij niet zo
maar omslaan.”
n de slavenregisters van Suri
name vond hij al eens eerder
de acht namen. Die van zijn
voorouders die tot slaaf ge
maakt waren en werkten op
plantage de Eendragt. „Elisa
beth Weerwind.Charles
Weerwind... enzovoort. Ze
waren bediende, kok, timmerman.
Het deed mij beseffen wat mijn ver
leden is. Je hoeft maar terug te gaan
tot mijn vaders oma. Oma Peetje, die
verhalen zijn mij allemaal verteld.
Die historie kwam hard binnen. Nog
steeds. Dat verleden is ook deel van
mij.”
Weerwind staat aan de waterkant
van de Suriname-rivier in Parama
ribo. Hij voelt dat ‘zijn wortels’ er lig
gen, maar is tegelijk ‘een vertegen
woordiger van de regering in Neder
land’. Want juist hij werd gekozen
om in het land toelichting te geven
op de excuses die worden verwacht
van Nederland op het slavernijverle
den. De D66-minister voor Rechts
bescherming, maar ook dus: een man
van kleur. De kritiek die volgde: weer
laat het ‘witte’ Nederland een Suri
namer het vuile werk doen.
Weerwind ziet dat anders. „Of er
excuses gemaakt gaan worden, kan ik
niet bevestigen. Maar ik ga dat niet
doen. Ik begrijp de verbazing wel
over mijn aanwezigheid hier, maar ik
heb een andere mening. Ik ben juist
trots dat ik de vertegenwoordiger
hier ben nu. Juist met mijn achter
grond. Ik ben pas de tweede minister
van kleur ooit in Nederland. En nu
deze taak.Het is een teken van ver
andering.”
„Ik ben ook tegen onverdraagzaam
heid aangelopen. Laat ik vooropstel
len: geen enkele baby wordt geboren
met het plan een racist te willen wor
den. Maar er waren gewoon glazen
plafonds in mijn tijd, en die zijn er
nog steeds. Toen mijn vader mij in
schreef op het atheneum zei de rec
tor: ‘Als hij met een diploma van
school komt, is dat voor het eerst dat
het lukt met een kind van kleur. La
ter werd ik geweigerd in het uitgaan
sleven, et cetera, et cetera. Ik ging het
gesprek aan, ik accepteerde het niet.
Ik deed het via woorden. Maar ik heb
gezocht naar die brugfunctie. Het
doet pijn als mensen het gesprek niet
willen aangaan.”
Als Weerwind langs de waterkant
loopt, wordt hij rap herkend door Su
rinamers die in café Riverside aan de
bar zitten. Hij deelt boksen uit. „Fa
ivaka, hoe gaat het, Weerwind!”,
klinkt. Er worden snel wat selfies ge
maakt. Ze kennen hem hier vooral
van het nieuws op tv. Weerwind
werd in Amsterdam geboren, de
jongste van twee zonen van ouders
die in de jaren 50 naar Nederland wa
ren gekomen om te studeren. Over
de ‘wreedheid’ van de slavernij
hoorde hij verhalen en las hij in An
ton de Koms boek Wij slaven van Su
riname. „Dat boek heb ik helemaal
stukgelezen.”
Thuis heeft hij een houtsnijwerk
„Als je naam in een bepaalde manier
in de media komt, is dat pijnlijk. Ze
ker. Dit is ook het land waar mijn
beide ouders zijn geboren. Het land
dat ik als kind heb leren kennen, ik
logeerde dan bij mijn opa en oma.
Leerde de gewoontes kennen, de
keuken, hoorde de verhalen. Ik zal
nooit verloochenen waar ik vandaan
kom. En dat is ook hier. Ja, ik breng
kleur mee. Maar ik breng ook kleur
mee in de regeringsploeg.”
„Ik hamer erop dat 19 december pas
de startdatum is van een veel langere
dialoog.”
een teken van respect. Het gaat voor
mij ook om bewustwording van het
verleden en het verkleinen van on
verdraagzaamheid in de toekomst.”
Franc Weerwind (58)
licht in Suriname de
verwachte excuses van
het kabinet voor het
slavernijverleden toe.
Maar is hij als ‘man
van kleur’wel de
aangewezen persoon?
„Juist wel”, vindt hij.
hJ--X
F
Minister Franc
Weerwind wordt in Pa
ramaribo op straat
herkend en mensen
willen graag een selfie
met hem maken.
FOTO ANP
- Franc Weerwind,
minister voor
Rechtsbescherming
Zeven leden van het kabinet
zijn naar Suriname en het Cari-
bisch deel van het Koninkrijk
gereisd. Zij zullen daar vandaag
toelichting geven op de speech
van premier Rutte in Den Haag,
waarin deze om 16.00 uur Neder
landse tijd naar verwachting ex
cuses maakt voor het slavernij
verleden van Nederland.
Nederland zou met excuses het
voorbeeld volgen van onder
meer de Amerikanen, Britten,
Duitsers, het Vaticaan, en de
Zuid-Afrikanen, die allemaal al
formele excuses hebben aange
boden voor hun officiële wreed
heden. Het kabinet wil geen
‘schadebetalingen’ doen. Wel
komt er geld voor ‘onderzoek en
bewustwording’, naar verluidt
200 miljoen euro. Ook wordt 27
miljoen euro vrijgemaakt voor
een museum over slavernij. De
Tilburg University deed onder
zoek naar vele voorbeelden van
rechtszaken waarin excuses een
rol speelden. Daarin onderzocht
Lianne Wijntjens de vraag: ‘Kun
nen excuses leiden tot civielrech
telijke aansprakelijkheid, waar
door er een schadevergoedings-
verplichting kan ontstaan?’ Bijna
altijd blijkt dat niet zo te zijn.
Tobias den Hartog
Paramaribo
Wat betekent de kabinetsreactie
op het slavernijverleden voor u?
„Het is een betekenisvolle bood
schap, ook voor mij. En ik zie het als
Bent u zelf gediscrimineerd?
Eén van de kritiekpunten is dat ex
cuses van de koning zouden moe
ten komen. U studeerde tegelijk
met de koning, kent hem, zat in de
zelfde studentenvereniging. Heeft
u hierover met hem gesproken?
„Wij kennen elkaar uit Leiden. Maar
gesprekken tussen de koning en mij
zijn privé en dat houd ik zo.”
Als het zo belangrijk is, hoe kan het
dan dat Suriname uit het nieuws
moest horen wat de plannen zijn?
„Dat betreur ik zeer. Dit is een histo
risch moment. En ja, het proces had
beter moeten verlopen. Communica
tief is niet alles goed gegaan.”
Doet de kritiek u ook pijn?
Een aantal Surinamers vindt 1 juli,
de herdenkingsdatum van de af
schaffing van de slavernij, een veel
beter moment. En dat de koning de
excuses moet maken.
‘Ik ben trots dat juist ik hier nu
de regering vertegenwoordig’
GO MAANDAG 19 DECEMBER 2022
F?
