Prachtberen op bezoek langs de Zeeuwse zeedijken
Serie literaire gesprekken deze maand in Veere
^1
8
NATUURJOURNAAL
Grote Kerk Veere. Er is een hoop
chaos in de wereld. De Russische
inval in Oekraïne staat bij iedereen
op het netvlies gebrand, maar
daarnaast is er onrust in Groot-
Brittannië door brexit, het aftre
den van Boris Johnson en het
overlijden van the Queen. Ook de
invloed van de nieuwe wereld
macht China wordt steeds beter
voelbaar. Dat alles is een bron van
inspiratie voor schrijvers. Voor de
Grote Kerk Veere en boekhandel
de Drvkkery is het aanleiding om
de diepte in te duiken. Op zondag
6, donderdag 10 en zondag 13 no
vember zijn er drie literaire ge
sprekken met als centraal thema
‘landen’. Schrijvers Tim de Wit,
Lisa Weeda en Rob de Wijk gaan
in gesprek over hun nieuwe boe
ken, respectievelijk Wankel Ko
ninkrijk, Aleksandra en De nieuwe
wereldorde. Tijdens de bijeenkom
sten wordt teruggekeken op di
lemma’s in de wereld, maar vooral
is de blik op de toekomst gericht:
Wat zijn de gevolgen van huidige
ontwikkelingen?
Allereerst interviewt voormalig
PZC-verslaggever Jan van Damme
journalist, presentator en schrijver
edurende deze
maand staat er een
serie van drie lite
raire gesprekken op
het programma in de
Tim de Wit over zijn boek Wankel
Koninkrijk. De Wit werd bekend
als buitenlandcorrespondent bij
de NOS, waar hij achtereenvolgens
werkte in Zuid-Afrika, Duitsland
en vanaf 2014 in het Verenigd Ko
ninkrijk en Ierland. Daar beëin
digde hij per juli 2021 zijn corres
pondentschap. Gevestigd in Lon
den maakte hij de brexit van
dichtbij mee. In zijn boek kijkt De
Wit onder de motorkap van het
Verenigd Koninkrijk. En wat
blijkt: het piept en kraakt aan alle
kanten. Schotland wil weg, in
Noord-Ierland rommelt het weer,
Johnson liegt er op los en zelfs na
de Russische invasie in Oekraïne
worden oligarchen in Londen
maar mondjesmaat aangepakt.
Tijdens de tweede bijeenkomst
gaat Jan van Damme in gesprek
met schrijfster Lisa Weeda. Zij
schreef haar debuutroman
Aleksandra, een verhaal in op
dracht van haar 97-jarige groot
moeder. Weeda kreeg de taak af te
reizen naar Loegansk om op zoek
te gaan naar het graf van haar oom
Kolja, die in 2015 verdween. Ze
wist de grenspost van het oorlogs
gebied te trotseren en in haar
vlucht tuimelde ze terug in de tijd.
Het boek speelt zich af tussen fic
tie en werkelijkheid en is in essen
tie het verhaal van een familie tus
sen Oost en West die maar niet
loskomt van een gebied dat nooit
rust lijkt te vinden. Weeda vond
de vorm en de stem om dit indrin
gende verhaal te vertellen.
Afsluitend ontvangt Oscar Gar-
schagen hoogleraar internationale
betrekkingen en schrijver Rob de
Wijk over zijn boek De nieuwe we
reldorde. Hij is hoogleraar aan de
Universiteit Leiden en houdt zich
bezig met geopolitiek.
Zijn boek De nieuwe wereldorde
gaat over de komst van de Chinese
wereldorde. In oktober 2017 stip
pelde president Xi de route uit: als
in 2049 de Volksrepubliek zijn
honderdste verjaardag viert, moet
zijn ‘Chinese droom’ zijn uitgeko-
op bloemen van het bezemkruis-
kruid. Dat is een uit Zuid-Afrika
afkomstige plant die in onze con
treien terecht is gekomen doordat
zaden meekwamen met de invoer
van schapenwol. De plant verraadt
zijn herkomst door tot ver in de
Nederlandse winter te bloeien.
Momenteel vormt de plant langs
Zeeuwse zeedijken uitbundige
banden van gele bloemen. Moge
lijk is dat de reden dat de pracht-
beer vaak langs de Westerschelde
wordt waargenomen.
dat de vlinders (en vogels) bang
zijn voor grote wateroppervlakten.
De aanwezigheid van de pracht-
beer langs de Westerschelde roept
de vraag op of ook die watervlakte
gemeden wordt. Het zou kunnen
dat de vlinders (net zoals vogels)
een smalle oversteek opzoeken en
daarbij wat verder landinwaarts
terecht komen. In ieder geval zijn
prachtberen al gezien bij Osse-
nisse, Bath, Rilland, ‘s-Gravenpol-
der, Hoedekenskerke, Borssele en
-heel veel- bij Baarland. Natuurlijk
speelt ook het zachte najaarsweer
met veel zuidenwind een belang
rijke rol bij het verschijnen van
deze tropische verrassing. Een in
Portugal meldt dat de vlinder daar
overal rondfladdert.
Zuidenwind
Het is niet onge
woon dat trekvlin-
ders de kustlijn vol
gen. Daar treedt
stuwing op, om-
en toe een invasie. In de
meeste jaren zie je ze niet
of nauwelijks, maar in een inva-
siejaar zijn ze ineens talrijk te vin
den. Bekende voorbeelden van in-
vasievogels zijn onder meer pest
vogels en notenkrakers. Niet al
leen vogels, maar ook vlinders
kunnen invasiegewijs voorkomen.
Dat geldt bijvoorbeeld voor de
doodshoofdvlinder, de rouwman
tel, en zelfs de bekende distelvlin-
der. Dit jaar hebben we te maken
met een invasie
an sommige vogels heb je af van de prachtbeer.
Ondanks zijn stoere naam een
fragiel vlindertje van nauwelijks 2
centimeter. Maar de prachtbeer
heeft een buitengewoon kleurig
uiterlijk, zoals op de foto prima te
zien is.
Tot dit jaar waren uit Nederland
slechts enkele tientallen waarne
mingen van deze vlinder bekend,
waarvan de helft uit het goede
trekvlinderjaar 2006. Uit Engeland
waren al eerder invasies van de
‘crimson speckeld’ gemeld, onder
men: China is dan de leider van de
wereld. In een fascinerend verhaal
vol persoonlijke ervaringen be
toogt Rob de Wijk dat China in
derdaad wereldleider zal worden.
Geholpen door de financiële cri
sis van 2008, president Donald
Trumps protectionisme, de ontre
gelende politiek van Vladimir Poe-
tin, de strijd om de brexit en opko
mend nationalisme in Europa
wordt de eenentwintigste eeuw
volgens De Wijk ‘de eeuw van
China’.
meer uit 1923
en 1961. Maar
de aantallen die nu
in Nederland worden
waargenomen zijn in
Noordwest-Europa niet eer
der vertoond. De meeste waarne
mingen zijn afkomstig uit het
kustgebied en daar wordt de
prachtbeer meestal waargenomen
Drie vooraanstaande
schrijvers gaan in
gesprek over thema’s
als ‘onrust in
Engeland’, ‘oorlog in
Oekraïne’ en ‘China als
mogelijke nieuwe
wereldleider’.
Beeld van een eerder literair gesprek in de Grote Kerk Veere (met als gast llja Leonard PfeijfferJ.FOTOPR
G
Zondag 6 november, 16.00 uur -
Tim de Wit
Een tweewekelijkse rubriek
over natuur in Zeeland
Donderdag 10 november, 20.00
uur - Lisa Weeda
Zondag 13 november, 16.00 uur
-Rob de Wijk
- Chiel Jacobusse
Tickets voor alle drie de bijeen
komsten zijn te koop in de Drvkkery
en via de online ticketverkoop van
de Drvkkery of op de website
grotekerkveere.nl.
Hans Puik
Veere
De prachtbeer is, anders dan
zijn naam doet vermoeden, een
fragiel vlindertje.
Drie blikken op de toekomst
WOENSDAG 2 NOVEMBER 2022 PM
-£z
