u
KiS
Archief van Deltawerken komt op erfgoedlijst Unesco
5
De vlag kan uit bij het
Zeeuws Archief. Het
archief van de
Deltawerken komt
definitief op de
erfgoedlijst van Unesco,
zo kreeg het
gistermiddag te horen.
belang omdat we vanwege de kli
maatverandering opnieuw moeten
kijken naar dijkversterking en de be
scherming van Nederland. Het kan
zijn dat nieuwe concepten moeten
worden gevonden om Nederland te
beschermen, net zoals toen gebeurde.
Daarom is het archief van de Delta
dienst ook zo’n iconisch archief”
De archieven worden opgenomen
in het Memory of the World Register
van Unesco. Dat is bedoeld om waar
devolle archieven en bibliotheekcol
lecties te beschermen en te behou
den. Het register heeft nu ook een
Nederlandse variant gekregen. Tege
lijk met de Delta-archieven zijn er
landelijk nog zeven collecties opge
nomen.
Wij hebben de
verantwoor
delijkheid om
veel meer
bekendte
maken dat het
archief er is
Deltamuseum
Zijn collega Roosanne Goudbeek
stuitte op een andere vrijwel verge
ten episode. „Tussen 1958 en 1967 zijn
er serieuze plannen voor een Del
tamuseum geweest. Dat moest een
groot museum worden naar voor
beeld van het Openluchtmuseum in
Arnhem, met een hoofdvestiging in
Middelburg en nevenvestigingen el
ders in het land. Drie provincies en
het Rijk zouden eraan deelnemen.
Het is verbazingwekkend om te le
zen hoe vergevorderd die plannen al
waren. Maar uiteindelijk is er niets
van terecht gekomen, want het Rijk
heeft zich teruggetrokken.”
Directeur Kool-Blokland spreekt
van een ‘iconisch archief. „De erken
ning door Unesco geeft ook aan dat
het van eminent Nederlands belang
is. Dat kun je je ook voorstellen als je
de gevolgen van de Watersnoodramp
kent en alle ingrepen die nodig zijn
Verantwoordelijkheid
De toekenning houdt op zich niets
concreets in, zegt Kool-Blokland. „Er
zit ook geen geldbedrag aan vast. Het
betekent vooral dat wij de verant
woordelijkheid hebben om veel meer
bekend te maken dat het archief er is.
Het moet zorgen voor veel bekend
heid.” Dat moet ertoe leiden tot on
derzoekers in de archieven gaan dui
ken. „Wie dat doet, vindt nog zoveel
mooie details. Dat is echt subliem.”
Ook kan de toekenning helpen om
geld bij elkaar te krijgen om het ar
chief, dat nu alleen in Middelburg te
raadplegen is, te digitaliseren. „Daar
mee zorgen we ervoor dat onderzoe
kers over de hele wereld er gebruik
van kunnen maken.” Eerder is dat
ook gelukt met het Zeeuwse slaver-
nijarchief, dat Unesco in het interna
tionale Memory of the World Regis
ter heeft opgenomen. „Dat heeft ons
erg veel gebracht.”
Vrijdagmiddag bezoekt Unesco
Middelburg. Dan ontvangt het
Zeeuws Archief de speciale Memory
of the World-vlag.
geweest om te maken dat zo’n ramp
niet nog een keer gebeurt.”
Het Zeeuws Archief had de aan
vraag bij Unesco mede ingediend
met het oog op 2023, als het zeventig
jaar geleden is dat de Watersnood
ramp plaatsvond. „Dat is extra van
is een enorme erken-
ning voor een uniek ar
gil |H chief, zegt directeur
Hannie Kool-Blokland.
Het gaat vooral om al het
materiaal van de Deltacommissie, die
na de Watersnoodramp het Delta
plan ontwikkelde. Maar ook de ar
chieven van de Dienst Dijkherstel
Zeeland (1953-1956) en de Dienst
Droogmaking Walcheren (1944-
1953) horen erbij. In totaal bestrijkt
het honderden strekkende meters ar
chiefmateriaal, maar ook zo’n 12.000
kaartbladen en vele duizenden foto’s.
Het Zeeuws Archief beheert het ar
chief al langer, maar heeft niet als
taak om het zelf helemaal uit te plui
zen. Nu medewerkers er, vanwege de
toekenning door Unesco, zelf af en
toe in grasduinen, komen ze de ene
verrassing na de andere tegen. „Van
ochtend bladerde ik door wat fotoal
bums”, zegt senior informatiebe-
heerder Ron van Maanen. „Tot onze
stomme verbazing zat er onder meer
een foto bij met Italiaanse brand
weerlieden in 1953. Toen ik dat ging
nazoeken bleek dat er destijds 150
brandweerlieden uit Italië hierheen
zijn gekomen per trein, om hulp te
verlenen. Dat zijn dingen die com
pleet in de herinnering zijn wegge
zakt. Die komen door één simpel fo
tootje weer boven.”
H DELTAWERKEN
V.HOGENH0UCKL.6O
DEN HAAG
‘Dit archief is echt subliem,
met zoveel mooie details’
De Deltadienst
maakte gebruik van
een immense land
kaart van Zeeland.
Daarop was te zien
welke dammen waar
moesten komen. De
kaart bestond uit drie
delen en werd ver
voerd in een koffer.
Het archief van de
Deltadienst is te vin
den in het Zeeuws Ar
chief te Middelburg.
FOTO ROOSANNE GOUDBEEK
- Hannie Kool-
Blokland, Zeeuws
Archief
Rolf Bosboom
Middelburg
Hannie Kool-Blokland, directeur
van het Zeeuws Archief, foto dirk-jan
GJELTEMA
Het archief bestrijkt in totaal
honderden strekkende meters, foto
DIRK-JAN GJELTEMA
A Deltawerken in 1964: een kabelbaan werd gebouwd voor het storten
van steen, om de Grevelingendam tussen Schouwen-Duiveland en Goe-
ree-Overflakkee te voltooien, fotoanp
GO WOENSDAG 2 NOVEMBER 2022
US’ ELMONDE
WAARD
^°OAfpOi
SLavenisse
WAL
Mi<
Flushing
VLAANDEREN
5
'Nieuw Beyerbrd
HOEKSCHE
J
Renesse
SCHOUWEN
Schelphoek
Burghsluis "A.
DELTAWERKEN
V.HOGENHOUGKL.6O
DEN HAAG
HYDROGRAPHIC situation
MOVABLE WEIR IN THE OUDE MAAS OPEN DURING
STORM FLOODS O 5 1Okm
Mddelrarnis
jOVERFLAKKEI
DUIVELANDX
>Z>erikzee Bruoss^
kerk^/
"ST
I
