L
c Vestingstad wil meer van geschiedenis laten zien
Bolwerken, wat zijn dat?
7
F
i
I’S
X
De vestingwallen van
Hulst kent iedereen,
maar de bolwerken zijn
net zo bijzonder. Ze
worden alle negen in het
zonnetje gezet.
aan de betekenis die de prinsen van
Oranje hadden in de streek, tijdens
de Tachtigjarige Oorlog. Op het bord
staat te lezen dat de stad Hulst en het
omringende platteland in 1645 voor
de tweede keer werden veroverd op
de Spanjaarden en dit keer definitief.
Dit Beleg van Hulst stond onder lei-
ding van stadhouder Frederik-Hen-
drik en veldmaarschalk Johan Wol
fert van Brederode. De zwager van
Frederik-Hendrik leidde de aanval
richting het bolwerk, dat daarom zijn
naam kreeg. En zo zijn er nog tal van
interessante weetjes te lezen tijdens
een wandeltocht langs de bolwerken.
Op elk bord staat ook een QR-code
die verwijst naar een video van drie
minuten. De burgemeester, die bin
nenkort met pensioen gaat, vertelt
daarin meer over het ontstaan van
vestingstad Hulst. ,,Dat is mijn eerste
vrijwilligersactiviteit”, lacht Jan-
Frans Mulder.
Stukje beleving
Vestingstad Hulst telt in totaal negen
bolwerken. Het Molenbolwerk, Prin-
cebolwerk, Solmsbolwerk, Oude Mo-
lenbolwerk, Doelenbolwerk, Galge-
bolwerk, Brederodebolwerk, Nassau-
bolwerk en Oranjebolwerk. Die lig
gen verspreid over de 3,5 kilometer
lange stadswallen. ,,We willen meer
van de geschiedenis van Hulst laten
zien, het is ook beleving”, legt burge
meester Mulder uit. ,,Het is mooi dat
de hele vesting overeind gebleven is,
Dat had heel anders kunnen zijn”,
vult wethouder Steijaert aan.
Het slopen van de vestingwerken
kwam meer dan eens ter sprake. Bur
gemeester Isaac Henry Gallandat
redde rond 1820 de vestingwerken.
Die zouden in afzonderlijke percelen
openbaar verkocht worden, maar de
burgemeester stelde alles in het werk
om dat te voorkomen. Hulst kreeg de
wallen, bolwerken, stadspoort en li
nie terug. In 1918 kwam het weghalen
van de wallen opnieuw ter sprake in
de gemeenteraad, omdat ze geen
dienst meer deden. Er kwam te veel
protest van Hulstenaren om dat idee
door te zetten en daar is Hulst nu blij
mee. ,,Geschiedenis is belangrijk”,
zegt Mulder.
Vijand beschieten
Op de borden wordt meer uitleg ge
geven over die geschiedenis. Met een
historische foto en beknopte infor
matie wordt de naam van de bolwer
ken verduidelijkt. Het Molenbolwerk
is een logische, maar veel mensen
weten dan weer niet dat het in de
achttiende eeuw ook wel het bolwerk
van de Kleine Kat werd genoemd.
Die naam verwees naar de aarden
verhoging in het midden van het bol
werk, waar de molen op stond. Daar
konden ook kanonnen op gezet wor
den om de vijand over de wallen
heen te beschieten.
Het Brederodebolwerk herinnert
Het is mooi dat
de hele vesting
overeind
gebleven is.
Dat had heel
anders
kunnen zijn
Sophie Stockman
Hulst
eel Hulstenaren weten
niet anders: op de bol
werken staan witte
bordjes met de naam in
klassieke gekalligra
feerde letters. Tot nu. Alle bolwerken
van Hulst hebben in één dag tijd een
gloednieuw en uitgebreid informa
tiebord gekregen. Burgemeester Jan-
Frans Mulder en wethouder Denis
Steijaert (toerisme) onthulden het
bord aan het Molenbolwerk op dins
dagmiddag.
-M.
VL
WOENSDAG 7 SEPTEMBEr 2022
jz:
-Vl
/Z
Elk van de negen bolwerken
van Hulst heeft eigen verhaal
Wethouder Denis
Steijaert (l) en burge
meester Jan-Frans
Mulder (r) onthullen
vol enthousiasme het
bord aan het Molen-
bolwerk in Hulst met
daarop informatie
over de historie van
Hulst. FOTO FRANK PETERS
- Denis Steijaert,
wethouder
In Italië werden de vestingwerken in
steen uitgevoerd en bij ons in aarde.
Die Nederlandse variant wordt het
Oud-Nederlands vestingstelsel ge
noemd. De Vlaamse vestingbouw
kundige Simon Stevin was daar de
grondlegger van. Een bolwerk was,
door de hoogte, ook een goede
plaats voor molens.
In Hulst staat er nog steeds een mo
len op het Molenbolwerk. De huidige
stellingmolen werd in 1792 ge
bouwd, omdat zijn voorganger ver
sleten was.
De molen maakte deel uit van de mi
litaire bezetting, er werd graan ge
malen voor de militairen die in Hulst
gelegerd waren.
n I
Galgebol-
gSSS werk en het
Doelenbol-
werk te zien
zijn. FOTO COL-
LECTIE ‘DE MAEL-
STEDE’
Hulst had niet altijd een omwalling
en de bijbehorende bolwerken. ‘Pas’
in 1341 werd Hulst omgeven door
een gracht en aarden wal. De stad
werd in 1452 grotendeels verwoest
door de Gentenaren en in 1460
werd met de aanleg van de eerste
vestingwerken begonnen.
Die middeleeuwse vestingwerken
werden in de loop van de tijd aange
past en verbeterd. Ze maakten uit
eindelijk plaats voor nieuwe verdedi
gingswerken die vanaf 1618 werden
aangelegd, tijdens de Tachtigjarige
Oorlog. Hulst kreeg de huidige wal
len, vijfhoekige bolwerken, grachten
en er werden nieuwe stadspoorten
gebouwd.
Het idee voor die bouwstijl en de
komst van bastions kwam uit Italië.
Het bastion, oftewel bolwerk, is een
uitsteeksel van de omwalling. Het
uitgangspunt was dat de naderende
vijand in de flank beschoten moest
kunnen worden en dat er geen dode
hoeken waren: overal moest je de
vijand kunnen zien. Het hoofddoel
was de eigen vesting van binnenuit
kunnen verdedigen.
s&'/'
G Een detail
x- uit de kaart
z/ZZr. van D.W.C.
Hattinga,
Plan der
Stadt Hulst.
(Uit: Atlas
van Staats-
Vlaanderen,
1751. Deel 5,
no. 10.),
waarop het
I
