Duitsland gaat
kerncentrales
toch langer
openhouden
l
L
17
Duitsland heeft besloten
twee van zijn drie over
gebleven kerncentrales
langer open te houden. De
Duitsers zeggen overtuigd te
zijn na tests op de centrales.
zuivelgigant, lanceerde een eigen
creatieve reclame. Hij staat nog
op YouTube. Een chef laat een
nieuwe collega, een scherp ge
klede jonge vrouw, de kantine
zien. ,,En daar staat de Pjölk, heel
modern.’’ De vrouw: ,,Pjölk?
Smaakt dat als melk?’’ Chef haalt
zijn schouders op: ,,Niet hele
maal.’’ Achter hem trekt een
andere vrouw een vies gezicht.
Dan muziek: ,,Melk is melk!’’
En het pak Pjölk in beeld wordt
met een klap van tafel geslagen
vervangen door een stoer pak
melk. Oatly reageerde door de fic
tieve merken Pjölk, Brölk, Sölk en
Trölk op de eigen verpakkingen
te drukken.
Het is nog altijd een bittere
strijd, niet alleen om marktaan
deel, maar ook om wat het bete
kent om Zweeds te zijn. ,,Melk is
al meer dan een eeuw een na
tuurlijk onderdeel van onze cul
tuur’’, vertelde Rosanna Hagald,
die de campagne voor Arla pro
duceerde, aan online tijdschrift
The Outline. Oatly spreekt een an
dere kant van de Zweedse cultuur
aan: die van Greta Thunberg en
de liefde voor de natuur.
En dat staat dus zo op de ver
pakking. ‘Hé voedselindustrie,
toon ons je cijfers! Is het niet
vreemd dat als je ergens heen
vliegt je precies kunt vinden hoe
veel uitstoot dat kost, terwijl het
bijna onmogelijk is uit te vinden
wat de impact is van een glas
melk vergeleken met een glas ha
verdrank? Wij vermelden exact
hoeveel uitstoot er gepaard gaat
met ons product.’
Schoolcraft: ,,Wij willen men
sen helpen om beter te eten zón
der dat het ten koste gaat van de
planeet of van de smaak.’’ De
lactoseallergie van de jaren 90 is
vervangen door de lifestyle van
nu. ,,Wij zijn er voor mensen die
het beste voorhebben met de we
reld en met zichzelf.’’ En voor
mensen met een beetje gevoel
voor humor. Toen Schoolcraft be
gon, heeft hij eerst dertig teksten
voor de verpakking geschreven.
‘Moet ik oefenen om haverdrank
te drinken?’ staat er bijvoorbeeld.
Nee hoor, het is veel makkelijker
dan ‘swagg bouncing’, een inter-
netdansje. En je hoeft jezelf ook
niet te filmen.’
dige regering hield de afgelopen
maanden, ondanks de stijgende
energieprijzen, vast aan de om
streden Atomausstieg, maar gaat
nu dan toch overstag.
Door het dak
Een ‘geslaagde’ stresstest die op
ent u Oatly? Ja
duh, zult u zeggen
als u regelmatig
een ‘havercappu’
bestelt. ,,Er zijn
cafés waar je
scheef wordt aangekeken als je
een cappuccino met koemelk
vraagt’’, vertelt John Schoolcraft,
die daar medeverantwoordelijk
voor is. Maar ook in de super
markt is haverdrank in opmars:
het is inmiddels populairder dan
sojamelk, zo berekende ABN
Amro vorig jaar.
Google melk. Misschien is het
daarmee wel begonnen. Koeien
worden gedwongen veel meer
melk te leveren dan ze in natuur
lijke omstandigheden zouden
doen. Melk is minder gezond
voor mensen dan vaak wordt
voorgesteld. De wereldwijde
broeikasgasemissies van dierlijke
voedingsmiddelen zijn maar
liefst twee keer zo hoog als die
van plantaardig voedsel. ,,Het ene
na het andere onderzoek, dat
krijg je als je in Zweden het
woord melk googelt’’, zegt
Schoolcraft, creatief directeur bij
Oatly.
Hij was onlangs in Amsterdam
om te vertellen over zijn marke
tingstrategie, al is hij de laatste
die dat zo zal noemen. Het af
schaffen van de afdeling marke
ting was juist de eis die hij bij
zijn aantreden in 2012 stelde. Zijn
vriend Toni Petersson was net
ceo geworden van een toen nog
onbeduidend bedrijfje dat sinds
1994 een melkvervanger produ
ceerde voor mensen met een al
lergie voor zuivel. Schoolcraft
(57) had een achtergrond in de
reclame. ,,Marketing, daar zitten
mensen die creatieve ideeën
goedkeuren. Wij hadden mensen
nodig die creatieve ideeën be
denken.’’
Elk verkocht pak
Oatly is een stap in de
goede richting;
havermelk is beter
voor het klimaat
Pjölk
Klinkt misschien een beetje
blabla, zo’n uitspraak. Maar toen
Schoolcraft ontdekte wat er ge
beurt als je melk googelt, werd
dat een van zijn eerste campag
nes. ‘Google melk.’ Niets meer
dan die twee woorden. Oatly
claimde intussen dit te zijn:
‘Melk, maar dan gemaakt voor
mensen.’ Of korter: ‘Wou>, no
cow!’ Het was het begin van wat
in Zweden de melkoorlog zou
gaan heten.
De brancheorganisatie
van de Zweedse zuivel
industrie, LRF Mjölk,
sleepte Oatly in 2015 voor
de rechter. Oatly mocht
het eigen product niet
meer ‘melk’ noemen en
ook niet suggereren dat
koemelk ongezond is.
Oatly sloeg terug door
de integrale tekst van
de rechtszaak te pu
bliceren, waardoor
LRF Mjölk bij het pu
bliek overkwam als een
Goliath die niet tegen een
beetje concurrentie kon.
Arla, de Zweeds-Deense
Breder publiek
Goed, Oatly is veranderd van een
onbeduidend merk in een ‘cool’
merk. Hoe kan een cool merk
aantrekkelijk worden voor een
breder publiek? ,,Dit is precies
waarover we nu ons hoofd bre
ken, want cool zijn in Amsterdam
of Brooklyn was nooit ons eind
doel. Als je impact wilt hebben,
moet je meer mensen aanspre
ken”, zegt Schoolcraft. Maar tege
lijkertijd: ,,Het moment dat we
iedereen gelukkig proberen te
maken, worden we een merk
waar niemand zich mee wil iden
tificeren.’’
Het antwoord zit ’m vooral in
verkrijgbaarheid, denkt hij, zodat
mensen het gewoon eens kunnen
proberen. Vorig jaar is Oatly naar
de beurs gegaan om geld op te ha
len voor meer productiecapaciteit
en een betere distributie. Niet al
leen Oprah Winfrey en Jay-Z zijn
nu minderheidsaandeelhouder,
maar ook Blackrock, ’s werelds
grootste investeringsmaatschap
pij, en China Resources, een vehi
kel in het bezit van de Chinese
overheid. In China werkt Oatly
samen met McDonald’s.
Het is het Zweedse merk op
flink wat kritiek van de oor
spronkelijke fans komen te staan.
Schoolcraft vertelt over Patago
nia, het kledingmerk dat zich
erop laat voorstaan zeer verant
woord te produceren (‘The cli
mate crisis is our business’).
„Dat merk was duur en elitair -
mijn broer noemde het Pata-
gucci. Nu loopt elke ac
countant erin. Is dat suc
ces of falen? Je aantrek
kingskracht op voorlo
pers wordt misschien
kleiner. Maar je hebt
wel veel meer impact.
Het is een dilemma.
Zoals je wel meer
dilemma’s hebt als je
van veertig naar
bijna achthonderd
werknemers groeit.
Maar weet je, elk pak
Oatly dat wordt
verkocht in plaats van
een pak melk is een stap in de
goede richting: havermelk is
beter voor het klimaat.’’
Dat zal volgens Habeck niet ge
beuren, omdat kernenergie ‘een
technologie is die een groot risico’
met zich meebrengt. Hij wees
17 juli is uitgevoerd door netbe- nadrukkelijk naar Frankrijk, dat
heerders Tennet, 50Hertz, Am- onder meer problemen kent met
prion en Transnet BW, heeft de het koelen van zijn kerncentrales.
regering overtuigd. Daardoor Bovendien kunnen de centrales in
kunnen de kerncentrales Isar 2 in Duitsland volgens Habeck maar
deelstaat Beieren en Neckarwest- een ‘beperkte bijdrage’ leveren.
heim 2 in Baden-Württemberg Als gevolg daarvan ziet hij kern-
tot uiterlijk midden april 2023 energie ook als ‘deel van de oplos
openblijven, aldus Habeck. Bin- sing’. Tot slot riep de Duitse mi
nen de regering bestaan vooral nister op tot Europese solidariteit.
zorgen om de energievoorziening ,,We zijn deel van een Europees
in Zuid-Duitsland. energiesysteem, dat dit jaar in het
,,We weten in december hoe de bijzonder op de proef is gesteld.
situatie zich heeft ontwikkeld’’, Het nationaliseren van verschil-
zei Habeck, vooruitblikkend op de lende systemen is de verkeerde
mogelijke kou tijdens de winter- weg. We moeten blijven samen
maanden. ,,Rond de jaarwisseling werken.’’
zien we hoeveel gas we hebben
verbruikt en of we moeten over
gaan op kernenergie.’’
De druk op de Duitse regering
om de drie kerncentrales langer
open te houden, was de afgelopen
dagen toegenomen. De stroom-
prijs ging, na het dichtdraaien van
de Russisch-Duitse gaspijplei
ding Nord Stream 1, weer door het
dak. Zondag verklaarde Friedrich
,,Twee van de drie kerncentrales Merz, de leider van oppositiepartij
kunnen weer gebruikt worden of CDU, op tv-zender ARD dat de
op hun reserves blijven draaien als drie kerncentrales in Duitsland
dat echt nodig is’’, zei de Duitse wat hem betreft zeker ‘drie, vier
economieminister Robert Habeck vijf jaar’ langer moeten blijven
(de Groenen) deze week tijdens draaien om de energiecrisis door
een speciale persconferentie, in te komen.
het bijzijn van onder andere een
Duitse topman van netbeheerder
Tennet.
Eind dit jaar zouden de drie
overgebleven kerncentrales in
In december
Duitsland eigenlijk moeten slui- is duidelijk
ten. Een besluit dat toenmalig hoe de situatie
bondskanselier Merkel in 2011 na
de kernramp in het Japanse Fu- zich heeft
kushima had genomen. De hui- ontwikkeld
- Rober Habeck, minister
van Economie
Hans Nijenhuis
Amsterdam
Guy Hoeks
Berlijn
- John Schoolcraft, Oatly
Isar 2 in de deelstaat Beieren is een van de twee kerncentrales
die tot uiterlijk medio april open zullen blijven. FOTO GETTY IMAGES
GO WOENSDAG 7 SEPTEMBER 2022
