Op reis met een hernia? Blijf in beweging
Hij is nooit ziek
Ga je op reis met een hernia? Dan kun je beter de
wachtrijen op de luchthaven en urenlange autoritten
vermijden. ‘Lukt dat niet, zorg dan dat je vaak van hou
ding wisselt’, zegt fysiotherapeut Lieven Maesschalck.
Verlichting
van de pijn
22
HUISARTSENPOST
111 B
INGE STIERS
‘Je moet een
‘spiercorset’ creëren,
waardoor je pijn
zal verminderen’
indeloze wachtrijen op
de luchthaven, lange
- vluchten of autoritten:
voor wie kampt met rug
pijn, is op vakantie gaan
vaak een absolute marteling. Zeker
een hernia kan een behoorlijke
domper zetten op de reispret. ,,Een
hernia is een uitstulping van de
zachte kern van een kraakbeen
achtige tussenwervelschijf’, legt
Maesschalck uit. ,,Die uitstulping
drukt tegen het ruggenmerg of te
gen een zenuw, die daardoor geïr
riteerd raakt. Dat veroorzaakt pijn.
Meestal in één been, maar soms
ook in beide benen en/of in de
rug. In ernstige gevallen is de druk
op de zenuw zo groot dat ook de
spieren en reflexen kunnen uitval
len. We testen dat door mensen op
hun tenen of op hun hielen te la
ten lopen. Als ze dat niet kunnen,
weet je dat er spieruitval is.’’
een hernia dus vooral niét in je
stoel gaan zitten nietsdoen. In
plaats daarvan moet je als het ware
een ‘spiercorset’ creëren, waardoor
je pijn zal verminderen. Wandelen
is een van de effectiefste dingen
die je kan doen. Uiteraard geen 20
kilometer, maar zelfs de kleinste
afstand is beter dan in bed liggen.
Je bekken kantelen en bilspieren
trainen zijn ook goede oefeningen.
Heb je echt te veel pijn om te be
wegen? Dan zal je arts je in die eer
ste acute fase een pijnstiller of
ontstekingsremmer voorschrij
ven.’’
veel mogelijk van houding
te wisselen, zodat je niet
de hele tijd in dezelfde po
sitie staat’’, tipt Maes-
schalck. ,,Leun niet naar één
kant en steun niet op één
been. Beweeg zo veel moge
lijk terwijl je stilstaat: trek je
buik in, kantel je bekken,
buig eens naar voren en
naar achteren. Dat zal wat
verlichting geven. Ook in
het vliegtuig is het aange
raden om af en toe door de
gang te wandelen.’’
,,In de auto zitten is een
van de lastigste dingen
om te doen met rug
klachten, omdat je al
tijd iets onderuitgezakt
zit. Dat belast de rug
meer dan netjes
rechtop zitten. Als je
stopt om te tanken,
maak dan van de gele
genheid gebruik om
even flink door te lo
pen en wat kleine oe
feningen te doen voor
een goede doorbloe
ding.’’
Spiercorset
Een hernia is altijd zichtbaar op
een MRI-scan. ,,Maar het is alleen
ernstig als er spieruitval is’’, aldus
de fysiotherapeut. ,,Heb je alleen
rugpijn, dan moet je zo veel moge
lijk bewegen om de druk op de ze-
nuwstructuur weg te krijgen en de
uitstulping ruimte te geven om
zich terug te trekken. Je moet met
Van houding wisselen
Wie al eens een hernia heeft ge
had, weet het: stilstaan of slente
ren wordt een heuse straf en
maakt de rugpijn alleen maar er
ger. Maar juist dat doe je als je in
vakantietijd bij de incheckbalie of
paspoortcontrole op de luchtha
ven aanschuift. ,,Probeer dan zo
et is tropisch warm buiten, maar
mijn volgende patiënt, de 22-jarige-
Kurtis, zit - ondanks een trui en de
kentje - te rillen van de koorts in de
wachtkamer van de huisartsenpost. Zijn
moeder probeert hem warm te wrijven.
‘Hij is nooit ziek’, verzekert zijn moeder
me. ‘Ik ken hem door en door. Hij sport
veel en eet gezond.’
De jongen verbergt zijn gezicht half onder
de deken en bemoeit zich niet met ons.
Ik vraag me af waarom, maar op die vraag
krijg ik voorlopig geen antwoord, want
zijn moeder antwoordt telkens voor hem.
Ik tegen hem: ‘Wanneer is de koorts be
gonnen?’
Zijn moeder: ‘Drie dagen geleden.’
abces zo groot als een rugbybal, waar hij
schijnbaar geen flauw benul van
heeft. Voldoende reden om hem door te
verwijzen naar de chirurg.
De volgende dag zorgt de chirurg voor op
heldering: het abces was het gevolg van
maandelijkse injecties - voor spiergroei -
in de kuit. Op de eerste hulp was Kur-
tis septisch, oftewel hij had bloedvergifti
ging. Door een infuus met antibio
tica is de koorts gezakt, maar
zijn kuit heeft het niet
overleefd. Volgens de chi
rurg mag hij in zijn hand
jes knijpen dat hij er op
tijd bij was.
Wegens schaamte tegen
over zijn moeder hield hij
liever zijn mond.
Zijn moeder: ‘U heeft niets kunnen vin
den of wel?’
Ik schud peinzend mijn hoofd. ‘Gebruik
je weleens supplementen?’
Zijn moeder kijkt me verbolgen
aan. ‘Nee, dat doet hij niet. Wat
denkt u wel?’
Hierna besluit ik - via een vin-
gerprik - een ontstekings-
waarde te bepalen. De extreem
hoge uitslag vertelt me dat hij
erg ziek moet zijn. Nog één keer
ga ik het rijtje vragen met hem af
waarbij ik moeder vriendelijk verzoek
stil te zijn. Op de vraag of hij ergens pijn
heeft antwoord hij bevestigend. ‘Mijn
rechterkuit doet pijn.’
Bingo. Onder de pijp van zijn trainings
broek komt een kuit tevoorschijn met een
‘Gebruik je
weleens
supplemen
ten?’
Ik weer tegen hem: ‘Heb je ergens pijn?’
Zijn moeder: ‘Nee.’
Het magere eindresultaat: koorts en alge
hele malaise. Ik hoop dat het licha
melijk onderzoek meer oplevert.
Met tegenzin én met hulp van
zijn moeder ontbloot hij zijn
bovenlichaam, dat veel in
druk op me maakt: het is een
en al spier. Hij doet me den
ken aan Arnold Schwarze
negger in zijn jongere jaren.
Braaf doet hij alles wat ik hem
vraag: hij zucht bij het longonder
zoek, hij legt zijn kin op de borst en gaat in
liggende positie.
Een reden voor de koorts vind ik niet en
blijkbaar is dat van mijn gezicht af te le
zen.
F
Jr/ i
z.
- LIEVEN MAESSCHALCK
Rutger Verhoeff schrijft wekelijks over patiënten die hem raken
Auw,
mijn rug!
Met deze oefeningen
kun je de pijn van een
hernia verzachten.
Lunge met rotatie
Zet één been naar voren
tot je een stretch voelt
aan de voorzijde van het
been dat achteraan
staat. Als je in positie
bent, maak je een korte
rotatie met het bovenli
chaam in de richting van
het voorste been. Blijf
vooruitkijken. Keer na
dien terug naar de be
ginpositie en doe het
zelfde aan de andere
kant.
Zitten/rechtstaan
Ga voor een stoel of
bankje staan. Ga zitten
met de knieën bij elkaar.
Raak met je achterste
het zitvlak en sta meteen
weer recht.
Start in sumo-squat
Ga met je voeten op
schouderbreedte staan,
met de tenen iets naar
buiten wijzend. Zet je
vingertoppen achter je
oren en ellebogen naar
buiten. Maak kleine be
wegingen met de romp
richting je knieën en te
rug naar het midden. Blijf
recht vooruit kijken.
De namen zijn geanonimiseerd en/of er is toestemming gevraagd aan patiënten.
ZATERDAG 20 AUGUSTUS 2022 GO
