H
Amerikaans gas helpt Europa sneller van Rusland af
c Oekraïners in overheidsgebouwen
8
OORLOG OEKRAÏNE
RUSLAND
Het kabinet gaat panden van
de Rijksoverheid geschikt
maken voor de opvang van
Oekraïners. Er wordt nog
gedacht over andere
ongewone maatregelen.
Gemeenten hebben inmiddels
27.000 opvangplekken gereali
seerd, daarvan zijn er 17.000 bezet.
Daarnaast hebben duizenden par
ticulieren zich als gastgezin ge
meld. Dus voorlopig kan Neder
land de opvang wel aan. Maar de
oorlog is pas een maand oud, zei
minister De Jonge (Wonen) giste
ren na afloop van de ministerraad.
En sporthallen zijn misschien wel
geschikt voor enkele weken, maar
niet voor enkele maanden.
Daarom steekt het kabinet 75
miljoen euro in het geschikt ma
ken van panden van de Rijksge
bouwendienst. Denk aan leeg
staande kantoren, maar ook aan de
Koepel in Breda. Tot 2016 in ge
bruik als gevangenis, later nog ver
huurd aan België, inmiddels in de
verkoop, maar nog steeds beschik
baar. Zo moeten 15.000 plekken
worden gerealiseerd. We weten
nog niet of het nodig is, zei De
Jonge, ,,maar als we pas beginnen
als het nodig is, zijn we te laat."
NRC citeerde gisteren uit een
'inventarisatie' waarin ook werd
gesproken over 'vluchtelingendor-
pen'. De Jonge en staatssecretaris
Van der Burg (Asiel) bevestigden
dat niet, maar zeiden wel dat
'scenario's worden uitgewerkt, sa
men met Vluchtelingenwerk en
Het Rode Kruis.
,,Wij spreken liever van woon
gemeenschappen", zegt Evita
Bloemheuvel van Vluchtelingen
werk. En niet voor niets. ,,We zijn
er niet voor om Oekraïense vluch
telingen apart te huisvesten." Pre-
lig concentratiekampen Wester-
bork en Vught bij. Dan liggen de
wegen en de riolering er al, zegt
Fridus Steijlen, hoogleraar Mo
lukse migratie en cultuur in Am
sterdam.
Steijlen ziet vooral verschillen
tussen de opvang toen en nu. De
Molukkers kwamen als voorma
lige leden van het koloniale leger
onder directe verantwoordelijk
heid van de Nederlandse regering.
En gingen ervan uit dat die hen
ook zo snel mogelijk weer zou te
rugbrengen naar een eigen onaf
hankelijke republiek. De omstan
digheden waren slecht, maar toen
de overheid later Molukse woon
wijken ging bouwen, wilden veel
bewoners toch niet verhuizen: dit
zou erkenning zijn dat terugkeer
er niet meer in zat. De woonoor
den, dat wil Steijlen wel onder
strepen, waren niet alléén maar
slecht: ,,Er waren voetbalclubs,
kerken, een kampraad, het is daar
door dat de Molukse gemeenschap
als gemeenschap nog bestaat."
Misschien is de situatie eerder te
vergelijken met 1914, toen de Eer
ste Wereldoorlog uitbrak en 1 mil
joen Belgen naar Nederland
vluchtten, vertelt historicus Mar
tin Kraaijestein. 'Vluchtoorden'
was de benaming toen. De meeste
Belgen gingen binnen vier maan
den weer terug, toen het front was
opgeschoven. Van de resterende
100.000 kwamen er 2000 mensen
in Vluchtoord Gouda terecht. ,,Het
begon met een leegstaand kassen
complex - de handel lag toch stil -
maar er werden een kerk, een
school en woningen bijgebouwd.'''
Ook daar ontstonden sport- en
muziekverenigingen, die in de
stad voorstellingen gaven. Na de
oorlog is vrijwel iedereen weer te
ruggegaan. Behalve de 160 Belgen
die in Gouda overleden. Voor hen
is in 2018 een gedenksteen neerge
zet. ,,Wie gemist wordt, is niet ver
geten", staat er.
fab woningen of omgebouwde be
drijventerreinen zouden bestemd
moeten zijn voor alle groepen die
huisvesting zoeken. Dus Oekraï-
ners, statushouders die nog in een
AZC verblijven en Nederlandse
starters. ,,Het is essentieel dat
mensen uit Oekraïne niet geïso
leerd raken, en het is ook niet eer
lijk om ze voor te trekken."
Jaco Dagevos, hoogleraar inte
gratie en migratie aan de Erasmus
Universiteit en medewerker van
het SCP, bestudeerde hoe de op
vang van Syriërs hun latere leven
beïnvloedde. ,,Veel mensen dicht
op elkaar, weinig contact met
Het begon met leeg
staande kassen, maar
er werden een kerk
en huizen bijgebouwd
buurt of stad, dat is géén goed
idee", zegt hij. ,,Je moet echt voor
komen dat mensen in de wacht-
stand raken. Actief zijn, contact
met Nederlanders, dat heeft di
recte positieve gevolgen voor de
mentale gezondheid en de kans op
werk."
Het gebruik van het woord dor
pen suggereert dat iets nieuws uit
de grond wordt gestampt, maar bij
eerdere vluchtelingencrises ging
het vrijwel altijd om hergebruik.
Zoals de 'woonoorden' waar in
1951 de Molukkers werden onder
gebracht. Daar waren de voorma-
De rest moet komen van andere le
veranciers en door besparing, aldus
deskundigen van de Europese
Commissie. Japan slaagde er na de
kernramp in Fukushima in om in
korte tijd 30 procent te besparen,
Europa - denken ze - zou dat ook
moeten kunnen. Omdat de Euro
pese gasinvoer uit Rusland nu een
slordige 157 miljard kuub beslaat,
zou er dan nog één derde van elders
moeten komen.
Experts van de Commissie zei
den dat Amerika altijd huiverig was
om zulke grote extra hoeveelheden
gas op de markt te gooien, uit angst
voor prijsdalingen op de thuis
markt, maar oorlog breekt wet. Pre
sident Biden is gevoelig voor het ar
gument van vooral de Oost-Euro-
pese landen dat Europa ook van
daag nog met meer dan 600 miljoen
euro per dag de Russische oorlogs
machine tegen Oekraïne financiert.
Terwijl - zeggen cynici - het zich
nu al twee weken op de borst slaat
over twee keer 500 miljoen aan wa
penleveranties sinds het begin van
de Russische inval.
Von der Leyen en Biden hebben
al sinds eind vorig jaar contacten
over wat nu hun gasdeal is. Rusland
hield op dat moment zijn 'militaire
oefening' langs de oostgrens van
Oekraïne, en het risico dat Poetin
die als aanloop naar een invasie zag
werd toen al als zeer reëel gezien.
,,Dat maakte dat we in alle rust
konden onderhandelen", aldus
een Commissie-expert. Von der
Leyen zelf sprak van 'een belang
rijke stap vooruit' en 'een nieuw
hoofdstuk in ons energiepartner
schap'. Zij zelf kwam eerder deze
week al met voorstellen voor geza
menlijke gasinkoop (zoals eerder
met de coronavaccins), uitbreiding
van de opslagcapaciteit en wets
voorstellen die lidstaten verplich
ten tot meer voorraadvorming. Als
het aan haar ligt zijn de onder
grondse opslagtanks aan het begin
van de komende winter voor 80
procent gevuld, en op 1 november
van elk volgend jaar voor 90 pro
cent. De deal houdt ook in dat
EU-lidstaten moeten zorgen voor
extra terminals en pijpleidingen.
De gasleveranties zijn het meest
in het oog springende deel van het
EU/VS-energiepact, maar het is
veel breder. Beide blokken ver
plichten zich tot een versnelde
overgang op duurzame energie.
- Frans Boogaard
ZATERDAG 26 MAART 2022 GO
Kinderen in een tot schuilkelder omgebouwd metrostel op een
metrostation in Charkov. foto ap
Een zwaarbeschadigde kerk in Yasnogorodk, een voorstad van
Kiev waar de Russische opmars werd gestopt. foto ap
De Amerikaanse president Biden eet pizza bij militairen van de
82ste luchtlandingsdivisie in het Poolse Jasionka. foto ap
Wordt er gedacht aan
vluchtelingendorpen?
Hans Nijenhuis
Den Haag
- Fridus Steijlen, hoogleraar
BRUSSEL
De Verenigde Staten gaan Eu
ropa helpen sneller af te raken
van het Russische gas. Nog dit
jaar levert Amerika de Europea
nen 15 miljard kubieke meter,
daarna tot 2030 elk jaar rond 50
miljard kuub. Daarmee is bijna
één derde van wat nu uit Rus
land komt gedekt.
