Onder politici
Nu kan niemand er meer omheen:
lokale partijen verdienen steun
Subsidie
levert
kleine
partijen
extra
romp
slomp op
19
£-
Grote foto: Poetin
tijdens een officieel
bezoek aan Xi Jin-
ping in Peking, om te
praten over onder
meer economische
samenwerking.
Kleine foto's: samen
pannenkoeken bak
ken op een top in
Vladivostok (boven)
en Poetin als gast op
het verjaardags
feestje van Xi Jin-
ping in 2019.
zijn eigen plannen voor Taiwan. Al
ontkent Peking dit tot nu toe fel.
Taiwan ziet zichzelf als een onaf
hankelijke republiek. China be
schouwt het eiland als een afval
lige provincie, die uiterlijk in 2049
weer ingelijfd moet worden. Het
geeft de voorkeur aan vreedzame
hereniging, maar heeft militaire
opties nooit uitgesloten.
Maar de oorlog in Oekraïne en
China's relatie met Taiwan zijn
'totaal verschillende dingen', zo
schrijft ambassadeur Qin. ,,Oekra-
ine is een soevereine staat, terwijl
Taiwan een onlosmakelijk onder
deel is van het Chinese grondge
bied. De kwestie-Taiwan is een in
terne Chinese aangelegenheid.''
Overigens wil ook Taiwan elke
associatie met de oorlog in Oekra-
ine vermijden. ,,Het Oekraïne van
vandaag is niet het Taiwan van
morgen'', zo zei het ministerie van
Buitenlandse Zaken vorige week.
Toch heeft de Taiwanese minister
van Defensie recent toegeven de
invasie en het verzet in Oekraïne
wel degelijk goed te bestuderen.
Szczudlik ziet zeker overeen
komsten tussen deze oorlog in Oe
kraïne en een mogelijk conflict in
de Zuid-Chinese Zee: ,,Dit is een
comfortabele test voor China van
de westerse respons op wat kan
gebeuren in het geval van een po
tentiële crisis in de Pacific. China
zal ook lessen trekken over hoe
verzet in Taiwan eruit zou kunnen
zien. En vergeet niet, het is een les
over de betrokkenheid van de VS.
Ik denk dat China echt naar deze
oorlog kijkt met een Taiwan-bril.''
Politiek verslaggever Hans van Soest schrijft elke week over wat er speelt in Den Haag.
Deze week: Zoeken naar geld voor lokale partijen.
De speeches van veel lan
delijke partijleiders wa
ren euforisch na de
raadsverkiezingen. Die
euforie stond in schril
contrast met de bereikte resulta
ten. Want als hun partijen al een
plusje boekten, was het een klein
tje. Elke raadsverkiezing gaan lo
kale partijen er met een groter deel
van de stemmen vandoor. En dat
zonder subsidie.
Partijen in de Eerste en Tweede
Kamer krijgen zo'n 27 miljoen
euro subsidie per jaar. Geld dat ze
mogen gebruiken voor ledenwer
ving, opleiding van politieke
ambtsdragers en ook deels voor
campagnes. Al die lokale partijen
die deze week weer duizenden
raadszetels in de wacht sleepten,
krijgen geen cent uit Den Haag.
JA2i-voorman Joost Eerdmans
was eerder onder meer actief voor
Leefbaar Rotterdam, dat afgelopen
week weer de grootste werd (foto).
,,Als lokale partij heb je minder
geld om campagne te voeren'', zegt
hij. ,,Je hebt het lastiger dan afde
lingen van landelijke partijen.''
Eerdmans verwijt landelijke par
tijen dat zij hun 'lokale concurren
ten' niet rijker willen maken.
Onlangs riepen burgemeesters
de Tweede Kamer op om de wet
aan te passen. Het huidige systeem
is volgens hen 'niet meer uit te
leggen'. Den Haag heeft steeds
meer belangrijke taken bij ge
meenten neergelegd. Dan moeten
lokale partijen ook beter onder
steund worden om die taken goed
uit te voeren. Verder zijn er zorgen
over ondermijning van de lokale
politiek door criminele organisa
ties. Subsidies maken lokale par
tijen financieel onafhankelijker.
Er wordt ook al jaren gewerkt
aan een nieuwe Wet Politiek Par
tijen. De vorige minister van Bin
nenlandse Zaken Kajsa Ollongren
waarschuwde in 2020 dat er voor
lokale partijen strengere regels
moesten komen voor het open
baar maken van giften dan voor
landelijke partijen. Dit om het ri
sico op 'financiële beïnvloeding'
(lees: omkoping) te verkleinen.
Dan is subsidie een alternatief.
SP'er Renske Leijten loopt al
vijftien jaar rond als Kamerlid in
Den Haag. De discussie over fi
nanciering van lokale partijen
loopt al zeker zo lang. Binnenkort
praat de Tweede Kamer over een
amendement van Leijten en haar
PvdA-collega Kadija Arib om de
subsidiepot voortaan ook beschik
baar te stellen voor partijen die al
leen lokaal actief zijn. Wie mini
maal één raadszetel heeft behaald
bij de verkiezingen, krijgt rechten.
Dat de discussie al zo lang
sleept, is volgens Leijten niet uit
kinnesinne van landelijke partijen
over hun lokale concurrenten.
,,Het is veel platter: er is een pot
geld te verdelen. En als dat ook
naar lokale partijen moet, krijgen
de landelijke partijen minder.''
Minister Hanke Bruins Slot
(Binnenlandse Zaken) liet een be
rekening maken. Als er uit de be
staande subsidiepot 10 miljoen
euro zou worden gereser
veerd voor lokale partijen,
wat krijgen landelijke par
tijen dan minder? Bij WD en
D66 gaat het om zo'n 1,5 mil-
joen euro. Bij het CDA om een
klein miljoen. PvdA, SP en Groen
Links lopen vele tonnen mis.
Uit een eerder debat blijkt dat de
Tweede Kamer geen principiële
bezwaren heeft tegen subsidie
voor lokale partijen, maar alleen
als er extra geld op tafel komt zo
dat zij niet te veel interen.
Tot nu toe bleef het een beetje
hangen in die discussie. Maar
onder druk van het amendement
van Leijten en Arib gebeurt er in
eens van alles achter de schermen.
Iedereen ziet in dat de huidige si
tuatie onhoudbaar is. En het
amendement wegstemmen, zoals
in het verleden al met moties van
deze strekking gebeurde, geeft ook
een lelijk beeld.
Dus werken de regeringspar
tijen aan een alternatief. Onder
andere CDA-Kamerlid Inge van
Dijk sleurt bij het kabinet om ex
tra geld. Dat zal, als het lukt, niet
meer voor dit jaar zijn, maar mo
gelijk wel vanaf 2023 of 2024. In
het Gemeentefonds zit 35 miljard
euro, een paar miljoen extra voor
lokale partijen is in dat licht
peanuts.
Dat er nu eindelijk wat
lijkt te veranderen, heeft
overigens niet alleen voor
delen voor lokale partijen.
Bij subsidies hoort ook
verantwoording en
transparantie.
Voor kleine par
tijen, die vaak
draaien op en
kele vrijwilli
gers, leidt dat
tot veel extra
administra
tieve romp
slomp. Maar, zo
stelt Leijten:
„Partijen krijgen
dan wel de keuze
om subsidie te ac
cepteren. Die is er
nu niet."
GO ZATERDAG 19 MAART 2022
parket
FOTO'S GETTY, ANP/EPA
FOTO JAN DE GROEN
