DE UITSLAGEN
15
9%
Opkomst gemiddeld: 50,9%
Hoogste
opkomst:
Schiermonnikoog
Laagste
opkomst:
Rotterdam
Dat de lokale partijen weer meer zouden winnen werd verwacht,
maar zóveel? De opmars is nog groter dan bij de vorige
gemeenteraadsverkiezingen. Landelijke partijen leveren bijna allemaal
in en wie wél wist te winnen had vaak reden om bescheiden te blijven.
Al lukte dat niet altijd.
én blik op de verkie-
zingskaart (op de vol
gende pagina) zegt ge
noeg: lokale partijen
heersen op het ge
meentehuis. De vakjes waarin het
CDA-groen en VVD-blauw domi
neren zijn na woensdag wederom
geslonken, van het PvdA-rood rest
al langer nog slechts een schim.
In Drenthe zijn de lokalen zelfs
voor het eerst in alle gemeenten
het grootst. En wie nog iets verder
inzoomt, ziet dat de landelijke par
tijen er in sommige plaatsen al he
lemaal niet meer aan te pas ko
men. In Druten verdwijnt het
CDA als laatste landelijke partij uit
de gemeenteraad. Lokaal is er heer
en meester.
De winst van al die plaatselijk
belangen, lokale alternatieven en
leefbaren was weliswaar voor
speld, maar is nog groter dan in
andere jaren. Hun succes lijkt te
versnellen, en dat jaagt politici in
Den Haag schrik aan.
VVD
Woensdagavond deden sommige
grote partijen nog voorkomen dat
ze een geweldig dan wel accepta
bel resultaat hadden neergezet.
Mark Rutte roffelde zich op de
borst met de voorspelling dat zijn
VVD 'landelijk de grootste partij'
zou worden. Dat is maar hoe je het
bekijkt: het CDA haalde meer ze
tels, de VVD meer stemmen. Maar
wat echt opvalt is de straatlengte
achterstand die de liberalen heb-
C De ene CDA-zetel
in Amsterdam bleef
behouden, maar de
partij speelt in veel
steden nog slechts
een bijrol
ben op de lokalen. De VVD kreeg
krap 800.000 stemmen, de lokale
partijen liefst drie keer zoveel:
bijna 2,5 miljoen. Daar komt nog
bij dat de VVD vaak weinig con
currentie had. Rechtse partijen als
PVV en JA21 deden in weinig ge
meenten mee.
Opvallender was ook de te be
speuren opluchting bij het CDA.
,,Het valt mee", oordeelde Wopke
Hoekstra toen de meeste uitslagen
nog moesten binnenkomen. En
die verzuchting is deels begrijpe
lijk: de vrees dat het CDA bijvoor
beeld uit de Amsterdamse raad
zou verdwijnen, werd uiteindelijk
niet bewaarheid. Die ene zetel,
voor nota bene 'het beste raadslid
van Nederland' Diederik Booms-
ma, bleef ternauwernood behou
den. Maar dat kan niet verhullen
dat het CDA in veel steden slechts
een bijrol speelt. Bovendien wer
den in veel plattelandsgemeenten
- toch de machtsbasis van de partij
- gevoelige nederlagen geleden.
Opkomst
GroenLinks
Ronduit fascinerend is het verkie
zingsresultaat van GroenLinks. De
partij vreesde eveneens een fors
verlies, nadat vier jaar geleden nog
het beste resultaat ooit werd ge
haald. In de aanloop werd door
sommige partijprominenten zelfs
rekening gehouden met een ver
trek van leider Jesse Klaver.
Toch wist de partij de schade te
beperken. Het verlies in grote
(universiteits-)steden als Amster
dam, Utrecht en Nijmegen werd
grotendeels goedgemaakt door op
vallende winstcijfers in omlig
gende gemeenten als Wijchen,
Nieuwegein en De Bilt. Wat de
vraag oproept of de grootstedelijke
GroenLinks-kiezer in toenemende
mate is verhuisd naar suburbia.
Campagneleider Wijnand Duy-
vendak spreekt eerder van 'verbre
ding' van de partij, al erkent hij
ook dat GroenLinks in de grote
steden concurrentie heeft gekre
gen van Volt, Bij1 en de Partij voor
de Dieren, die daar zetels wisten te
sprokkelen.
Amsterdam
De grootste trofee voor progressief
Nederland was echter een prooi
voor de PvdA. Die herwon Am
sterdam, het rode bolwerk dat in
2014 werd prijsgegeven aan D66
en daarna in handen kwam van
GroenLinks. De euforische speech
van PvdA-leider Lilianne Ploumen
deed voorkomen alsof de PvdA
helemaal op de weg terug is. Maar
met 9 van de 45 zetels in de
GO VRIJDAG 18 MAART 2022
Duizenden ambtenaren en vrijwilligers waren afgelopen dagen druk met het tellen van de stemmen. foto anp
Lokale opmars zet fors door
en lijkt niet meer te stoppen
Laurens Kok
Den Haag
Gemeenteraad
Tweede Kamer
Provinciale Staten
Europees Parlement
100%
75%
50%
25%
De opkomst voor de gemeenteraad
was niet eerder zo laag. Verkiezin
gen voor het Europees Parlement
trekken nog minder mensen naar
de stembus.
LEES VERDER OP PAGINA 16
