'i
Geld van rijke Rus is
hier zeker niet veilig
Vladimir Poetin ziet
pro-westerse Russen als
'vliegen die je uitspuugt'
Hoekstra: 'We laten niemand wegkomen'
13
OORLOG OEKRAÏNE
RUSLAND
j
Nederland denkt nog heel wat
meer Russisch geld te gaan
bevriezen, bovenop de
6 miljoen die nu is kaltgestellt.
Maar de super-de-luxe
jachten van Russische
oligarchen hebben al veilige
havens opgezocht.
Teleurgesteld lazen Tweede Ka
merleden deze week een briefje
van minister Kaag (Financiën).
Die schreef dat tot nu voor 6 mil
joen euro aan Russisch geld is be
vroren in ons land, als gevolg van
de sancties tegen het land. 6 mil
joen. Was dat nu de 'ongekend
harde' economische reactie op de
inval in Oekraïne?
Terwijl België al voor 10 miljard
euro beslag legde, Engeland de
voetbalclub Chelsea van Poe-
tin-vriend Abramovich afpakte en
in Frankrijk, Spanje en Duitsland
superjachten aan de ketting gin
gen, loopt ons land achterop.
Maar ambtenaren van Buiten
landse Zaken, Financiën en Eco
nomische Zaken bezwoeren giste
ren in een briefing aan journalis
ten dat er meer in het vat zit.
Punt is bijvoorbeeld dat de sanc
ties tegen de 862 Poetin-gezinde
oligarchen en zakenlui en 73 be
drijven die de 'oorlogskas' spekken
niet met een druk op de knop een
feit zijn. Financiële instellingen en
banken moeten melding doen als
zij gesanctioneerden onder hun
klanten hebben. Dé sancties be
staan bovendien niet: het gaat om
vier pakketten van elk honderden
pagina's - druppelsgewijs in wer
king gesteld. Dat vergt wat tijd.
Of zoals Kaag schreef aan de Ka
mer: 'De sancties hebben elkaar
snel opgevolgd.' Financiële instel
lingen zijn 'nog druk bezig' om ze
te 'implementeren'. ,,Er kunnen
dus meer meldingen komen op
basis van de meest recente sanctie
pakketten." En die komen er,
meldden ambtenaren gisteren.
Het bedrag van 6 miljoen aan be
vroren geld gaat oplopen dus.
Daarnaast doet bijvoorbeeld de
douane nog onderzoek naar of er
in Nederlandse havens, of op de
scheepswerven, superjachten lig
gen van rijke Russen. Zo legde
Spanje het 85 meter lange jacht van
C Veel superjachten
van Russen liggen
niet in ons land, maar
in de Caribische Zee
een oligarch aan de ketting in de
haven van Barcelona, waarde:
127 miljoen euro. Eerder werd in
Frankrijk het in Nederland ge
bouwde schip van de voormalig
vicepremier van Poetin vastgezet.
Toch heeft de Nederlandse dou
ane zowel op scheepswerven als in
havens nog niets aan materieel
kunnen bevriezen. Zo gek is dat
niet. Veel van de superjachten lig
gen nu in de Middellandse of de
Caribische Zee. Toen de sancties
op handen leken, zetten tal van
jachten koers naar Montenegro en
de Malediven, waar ze buiten be
reik van de strafmaatregelen zijn.
Er ontstonden ware files bij de ha
vens. Sommige schepen voeren
zelfs op het gemak nog om Afrika
heen om geen belasting te hoeven
betalen in het Suezkanaal.
Maar doet Nederland toch iets
verkeerd als het zoveel minder
heeft opgehaald dan bijvoorbeeld
België? Deels komt dat volgens mi
nister Hoekstra (Buitenlandse Za
ken) doordat grote financiële
dienstverleners als Swift en Euro-
clear in België zitten. Tegoeden al
daar zijn misschien meegeteld.
Yvo Amar, advocaat sanctie
recht, klinkt dat geloofwaardig in
de oren. Bovendien, zegt hij, is de
hoeveelheid Russisch geld in ons
land misschien gewoon beperkter.
,,Veel banken hier hebben eerder
al afscheid genomen van Russi
sche klanten."
Tegelijk vloeit er wel veel geld
door Nederland via trustkantoren
op de Zuidas. Maar hoewel erover
gesproken wordt Russen daar te
weren, is dat nu nog niet zo. En be
langrijk: trustkantoren voeren als
ware het bestuur over bedrijven,
als een soort brievenbusfirma.
,,Maar het vermogen hoeft daar
niet te zijn gestald", aldus Amar.
Volgens de DNB vloeit er jaarlijks
20 miljard door de trustkantoren,
via transacties. ,,Maar dat geld staat
niet per se op een rekening die je
kunt bevriezen." Hoekstra zei ie
dere euro te willen traceren: ,,We
laten niemand wegkomen."
In een snoeiharde speech
uitte president Poetin
dreigende taal naar zijn
eigen bevolking. Hij
waarschuwt pro-westerse
Russen voor zuiverings
acties. Zien we hier een kat
in het nauw?
Vladimir Poetin: ,,Ieder volk, zeker
het Russische, kan de echte Rus
sen onderscheiden van verraders.
Deze verraders behandel je het
zelfde als een vlieg die in je mond
terechtkomt: je spuugt ze uit. Ik
ben ervan overtuigd dat zo'n zui
vering van onze maatschappij ons
land sterker maakt.''
Keiharde taal, uitgesproken tij
dens een bijeenkomst van de Rus
sische veiligheidsraad, afgelopen
woensdag. Niet alleen zijn woor
den, ook de gezichtsuitdrukking
van de Russische president sprak
boekdelen. Terwijl zijn minister
van Buitenlandse Zaken Lavrov
meldde dat er vorderingen worden
gemaakt tijdens de vredesonder
handelingen met Oekraïne, gaf de
man die de oorlog kan stoppen
weinig reden tot optimisme.
Zoals te doen gebruikelijk gaf de
Russische president het Westen
overal de schuld van, maar deze
keer uitte hij ook zeer dreigende
taal naar zijn eigen bevolking. Tim
Sweijs, defensie-expert bij The
Hague Centre for Strategic Studies
(HCSS) is niet verbaasd over Poe-
tins houding. ,,Het is een waar
schuwing aan iedereen die het
waagt kritiek op zijn beleid te ui
ten. Want dat er steeds meer kri
tiek komt, is evident. Poetin zegt
uiteraard dat de invasie volgens
plan verloopt, maar de praktijk is
anders. Duizenden soldaten zijn
gesneuveld, zijn troepen maken
nog wel vorderingen, maar het
gaat langzaam. De steun voor Poe-
tin zal hoe dan ook afbrokkelen.''
Op dit moment ziet Sweijs nog
geen man die handelt als een kat
in het nauw. ,,Ik kijk vooral naar
een dictator die alle aspecten van
een totalitair regime belichaamt.
Hij zaait angst in een poging het
narratief van deze militaire opera
tie te regisseren. Hij wil niet alleen
dat 'gewone Russen' zich koest
houden, maar ook de elite. Hij
maakte tijdens zijn toespraak ook
een sneer richting oligarchen die
er een westerse levensstijl op na
houden. Deze rijkaards moeten
beseffen waar hun geld vandaan
komt. Hij gaf het signaal ze te pak
ken als ze niet in de pas lopen.''
Of een steeds radicalere Poetin
zijn beleid kan volhouden, valt te
bezien. Sweijs: ,,De economische
sancties zijn fors. Maar het water
staat de meeste Russen nog niet
aan de lippen. Ze kunnen niet
meer naar de Mac of Starbucks. Pas
als er voedseltekorten komen en
het leven onbetaalbaar wordt, kan
het een ander verhaal worden.
Daar vreest hij voor en dan kan er
ook intern, vanuit zijn eigen kliek,
een opstand ontstaan. Niemand
weet hoe het gaat eindigen met de
positie van Poetin, maar voorals
nog zijn ze nog niet van hem af en
moeten velen vrezen te worden
opgepakt.''
GO VRIJDAG 18 MAART 2022
President Zelenski verrast de 16-jarige Kateryna Vlasenko in een
ziekenhuis in Kiev met een bos bloemen. foto reuters
De moeder van de omgekomen Oekraïense officier Ivan Skrypnyk treurt bij zijn kist. Hij werd zondag
geraakt tijdens de aanval op het International Center for Peacekeeping and Security. foto getty images
Wl WSGHK&Ë raHMMrea»*
De beschietingen op woonflats in Kiev gaan door en door. Een
persoon is hier overleden, de brandweer doorzoekt het puin. foto afp
Tobias den Hartog
Den Haag
Sanne Schelfaut
Rotterdam/Moskou
