Van kernbom op Oekraïne merkt Nederland zo goed als niets
c Parochie Amsterdam diverse keren bedreigd om pro-Oekraïne houding
7
OORLOG OEKRAÏNE
RUSLAND
Alle vijf geestelijken
van de Russisch-
orthodoxe Nikolaas-
parochie in Amster
dam verlaten de kerk.
Ze voelen zich onder
drukgezet door hun
eigen aartsbisschop
en de Russische staat.
Het is voor hen niet langer moge
lijk 'een spiritueel veilig klimaat'
te bieden aan gelovigen, meldt de
kerk in een persbericht. Het gaat
om vier priesters en de diaken van
de Parochie van de Heilige Ni-
kolaas van Myra, die sinds jaar en
dag in de Tichelkerk in de Amster
damse Jordaan zetelen. De geeste
lijken nemen de 'zeer moeilijke
stap met pijn in het hart'. De paro
chieraad, hun gelovigen, steunt
het besluit. Op 26 maart wordt er
in een algemene vergadering over
gestemd. Tot die tijd zijn er geen
kerkvieringen.
De onrust ontstond nadat de
hoofdstedelijke Russisch-ortho-
doxe parochie recent liet weten de
patriarch van de Russisch-ortho-
doxe kerk, Kirill, niet langer te
noemen in erediensten. Dit uit on
vrede over de volledige steun die
patriarch Kirill had uitgesproken
voor de Russische invasie van Oe
kraïne.
De Nikolaasparochie is welis
waar Russisch-orthodox, de paro-
chianen zijn oosters-orthodoxe
gelovigen van wel twintig ver
schillende nationaliteiten. Eerder
ondertekende de parochie al een
petitie die Kirill vraagt op te roe
pen tot beëindiging van de oorlog
in Oekraïne.
De pro-Oekraïne houding le
verde de parochie diverse bedrei
gingen op. Zo werd de poort van
de Tichelkerk afgelopen dinsdag
beklad met het Russische Z-sym-
bool. Bovendien trok de gemeen
schap de aandacht van de Rus-
sisch-orthodoxe bisschop Elisey
en de Russische ambassade in Den
Haag. Zondag 6 maart kwam de
59-jarige Elisey per ambassade
wagen met diplomatiek kenteken
C Aartsbisschop
Elisey kwam ze
persoonlijk zeggen
dat de Russen ze 'met
interesse' volgen
naar Amsterdam, schrijft het Ne
derlands Dagblad. De hoogste Rus-
sisch-orthodoxe geestelijke in ons
land meldde zijn Amsterdamse
collega's dat het Russische minis
terie van Buitenlandse Zaken de
kerk met 'grote interesse' volgt.
Een bron van de parochie
spreekt tegenover het ND van 'een
geestelijke tank die op onze paro
chie werd afgestuurd'. Het paro-
chiebestuur bleef echter bij de
boycot van patriarch Kirill tijdens
de erediensten.
Nu trekken de priesters en de di
aken hun conclusie. Zij voelen
zich onder druk gezet door zowel
de bisschop als de Russische staat,
melden zij in een verklaring. Het
is voor hen ,,niet langer mogelijk
om nog te functioneren binnen
het patriarchaat van Moskou en
een spiritueel veilig klimaat te bie
den aan hun gelovigen''. Zij weige
ren terug te komen op hun besluit
om afstand te nemen van patriarch
Kirill. ,,Ons geweten staat dit niet
toe.''
Ze hebben aartsbisschop Elisey
canoniek ontslag gevraagd en wil-
len zich aansluiten bij het het Oe
cumenisch Patriarchaat van Con-
stantinopel (OPC). Dit is een oos-
ters-orthodoxe stroming, waarvan
de aartsbisschop resideert in Tur
kije. Het OPC heeft vier parochies
en een klooster in ons land staat in
beginsel positief tegenover het
verzoek.
Beveiliging
Momenteel krijgt de Nicolaasba-
siliek extra beveiliging.
De Russisch-orthodoxe kerk
heeft in Nederland en België
twintig parochies, een kapel en
vier kloosters. In ons land zijn er
naast Amsterdam parochies in
onder meer Rotterdam en Zwolle.
Het aartsbisdom is dus gevestigd
in Den Haag.
Minister van Veiligheid en Justi
tie Dilan Yesilgöz-Zegerius heeft
mede vanwege het gebeurde zater
dag een bezoek gebracht aan de
Amsterdamse parochie. Eerder op
de dag bezocht de VVD-bewinds-
vrouw ook al een belaagde Russi
sche supermarkt.
Door de Russische invasie is
de nucleaire dreiging terug van
weggeweest. Daarom
berekent het RIVM op verzoek
van het kabinet de impact voor
Nederland van een kernbom
op Oekraïne.
Poetin zal heus geen nucleaire wa
pens inzetten, klinken hier en daar
sussende woorden. Het zou een
veel te grote stap op de escala
tieladder zijn. Maar wat als hij toch
een kernbom op Oekraïne laat af
vuren? En wat betekent dat voor
Nederland?
Op verzoek van de nationale
stralingsautoriteit ANVS kijkt het
RIVM naar dat scenario, vertelt
Lars Roobol, stralingsexpert bij
het RIVM en afdelingshoofd bij
het Rijksinstituut. „Vanwege de
dreiging is het verzoek aan ons ge
daan om wat berekeningen uit te
voeren. De eerste resultaten over
eventuele gevolgen van een kern
bom in Oekraïne zijn inmiddels
gedeeld met de stralingsautori
teit.'' Het RIVM werkt samen met
het ministerie van Defensie, zodat
de actuele informatie over nucle
aire wapens gedeeld en verwerkt
kan worden.
De berekeningen zijn niet open
baar, maar Roobol kan wel melden
dat de impact voor Nederland ver
moedelijk beperkt zal zijn. Als
Poetin de zogenoemde 'tactische
kernwapens' inzet heeft dat lokaal
een verwoestende uitwerking.
Deze raketten met kernkop wor
den over een afstand van 500 kilo
meter afgevuurd.
In Nederland zullen mensen
daar niet veel van merken, schetst
Roobol. ,,Het produceren van ra
dioactiviteit is niet het doel van
zo'n bom. Dat explosief is lokaal
zeer schadelijk natuurlijk, en ver
schrikkelijk voor de slachtoffers,
door de explosie en de hitte. Maar
c Radioactiviteit die
vrijkomt bij tactisch
kernwapen is een
negatief bijeffect, niet
het doel van zo'n bom
de radioactiviteit die dan vrijkomt
is een negatief bijeffect. Voor Ne
derland moet je qua gevolgen dan
denken aan de kernramp in Tsjer-
nobyl in 1986. Die heeft hier nul
gezondheidsschade aangericht.
Wel was er gedoe: koeien moesten
van het land af, je wilt geen radio
actieve stof in de melk.''
Na de brand in een van de Oek
raïense kerncentrales en de 'nucle
aire paraatheid' die Poetin afkon
digde onlangs, staan alle seinen
wereldwijd op oranje. De dreiging
van een kernramp of nucleaire
aanval is na tientallen jaren terug
van weggeweest. Voor Roobol (55)
zelf is dat ook uitzonderlijk: ,,In de
jaren 80 maakte ik me als 18-jarige
jongen nog zorgen over de Koude
Oorlog. Maar daarna verdween de
Sovjet-Unie, het IJzeren Gordijn
viel, die dreiging verdween ook.
Dat dit ooit serieus zou worden,
had ik niet verwacht nee.''
Tot een maand geleden was
Roobols afdeling vooral druk met
metingen over radioactieve stoffen
in huis (zoals Radon) of radioac
tieve afvalstromen. Maar na de Oe-
kraïne-oorlog is alles anders. In
middels zijn 10 van de 45 teamle
den druk met deze crisis. Maar
met een nucleaire aanval op Navo-
landen of dat Rusland grotere
kernwapens inzet, dat zijn hor
rorscenario's waar nu nog nie
mand zich mee bezighoudt.
GO MAANDAG 14 MAART 2022
Geestelijken weg bij Russisch-
orthodoxe kerk om oorlog
David Bremmer
Amsterdam
De kerk in Amsterdam werd
beklad met het Russische
Z-symbool. foto anp
BILTHOVEN
- Niels Klaassen
De kerk in Amsterdam zegt niet langer 'een spiritueel veilig klimaat' te kunnen bieden. foto anp
