veel inwoners kan door de oorlog makkelijk tot spanningen leiden
9
3SBE2
pende manipulatie door Rusland.
Het was decennialang niet eens
de bedoeling dat beide bevol
kingsgroepen zouden mixen. Het
onderwijs was gescheiden, de po
litiek en het werk vaak ook. En ie
dereen vond dat prima. Toen de
Sovjet-Unie viel, veranderde hier
echter alles. Sommige 'Russen'
verlieten Estland, omdat ze bang
waren voor deportaties (die nooit
kwamen). Velen bleven, maar
moesten wel een taaltest afleggen
om staatsburger te worden. Dat
zette kwaad bloed, omdat het Ests
niet de makkelijkste taal is.
Toen Estland later bij de EU
wilde, stelde Brussel als eis dat er
werk gemaakt moest worden van
de integratie van Russisch spre
kenden. ,,Die verloopt redelijk,
vooral bij de jongeren", zeggen
deskundigen als Raivo Vetik.
Ouderen
De ouderen zijn een ander verhaal.
Die spreken doorgaans geen Ests
en zijn voor hun informatievoor
ziening en vertier aangewezen op
de Russische tv. Vladimir Poetin
had al heel snel in de gaten hoe hij
televisie kan gebruiken om het
volk aan zich te binden en vervol
gens te kneden. „Russen maken
waanzinnig goeie tv", zegt Ka-
mashko, die in Narva werkt voor
de Russischtalige publieke om
roep van Estland (een voorziening
die heel lang niet eens bestond).
,,Er is een grote markt en een nog
grotere zak geld. Zij kunnen ons
hele budget in één show steken.
Dag in dag uit lifestyle, sport,
films, nieuws. Als je dan als Estse
Rus kunt kiezen tussen nogal saaie
tv in een taal die je niet goed
spreekt en begrijpt, of dat andere,
tja. Je bent 50-plusser, komt thuis
Praten, praten en
luisteren. Dat is nu
het belangrijkste
van je werk, hebt geen geld om
naar het theater te gaan of een res
taurant, dan is de Russische tv een
prachtig alternatief."
Sinds de oorlog in Oekraïne zijn
alle Russische staatskanalen van
de kabel gegooid. Maar de schade
is natuurlijk al aangericht (en bo
vendien hebben mensen ontdekt
dat je met een gewone antenne het
signaal ook makkelijk kunt oppik
ken). Kamashko: „Vroeger had je
10 procent propaganda en de rest
was vermaak. De laatste jaren was
dat omgekeerd. Er zijn nu kanalen
waarop dertien uur per dag gema
nipuleerd nieuws te zien is."
De oorlog heeft nog niet tot
grote spanningen geleid in dit in
gewikkelde Estland. Er wordt af en
toe wat akeligs geroepen op sociale
media, maar dat is het vooralsnog.
In Narva speelt iets anders: hier
komt vooral de tweespalt in de
Russischtalige gemeenschap aan
de oppervlakte.
„Mensen hebben het gevoel dat
ze een kant moeten kiezen", zegt
burgemeester Katri Raik. ,,Dat is
echt heel fundamenteel. Sommi
gen vertellen me dat ze geen Rus
meer willen zijn of dat zij zich Eu
ropees voelen. Anderen blijven ge
loven in de propaganda van Poetin
en praten over de 'Oekraïense fas
cisten' en de 'strijd voor het Moe
derland'."
Uitschelden
Wat haar erg heeft geschokt de af
gelopen dagen (,,En ik slaap hier
heel slecht van") is dat de Oekra-
iense vluchtelingen die ook Narva
heeft opgenomen worden uitge
scholden op straat of in de winkel.
,,Ik weet nog niet hoe wijdverbreid
dit gedrag is, maar ik ben al in
overleg met de politie. En met ver
tegenwoordigers van de Russische
gemeenschap, op hun verzoek. Ik
vind dit echt heel akelig. Mis
schien is het maar een kleine
groep, maar ze maakt veel te veel
lawaai. Hoe ik dit ga oplossen?"
Ze zucht.
„Praten, praten en luisteren. Dat
is nu het belangrijkste."
GO ZATERDAG 12 MAART 2022
Estland staat onder druk
De brug die Narva in Estland verbindt met Rusland. Wie wil over
steken, heeft een visum nodig. foto reuters
- Katri Raik,
burgemeester Narva
Mikhail Komashko.
FOTO ADR
Katri Raik.
FOTO ANDRES TENNUS
Raivo Vetik.
Twee vrouwen passeren, komend vanuit Rusland, de grenspost in
Estland en stappen Narva binnen. foto getty images
