Opvangplek particulier
voorlopig nog onbenut
maart
Russische achtergrond van
8
OORLOG OEKRAÏNE
RUSLAND
HET IS TIJD VOOR EEN MENSELIJK,
EERLIJK, DUURZAAM NEDERLAND.
Zo'n 35.000 Nederlanders
hebben zich aangemeld als
gastgezin voor Oekraïense
vluchtelingen, maar hun
opvangplekken blijven
voorlopig nog ongebruikt.
Overheid en particuliere
organisaties wijzen naar elkaar
voor het opvullen van die
plekken.
,,Wij willen heel graag ondersteu
nen, maar de eindverantwoorde
lijkheid voor het koppelen van
vluchtelingen aan een adres hoort
wel bij de overheid te liggen", zegt
Martijn van der Linden van Vluch
telingenwerk. Terwijl de Nijmeegse
burgemeester Bruls, voorzitter van
het Veiligheidsberaad, juist ver
wijst naar organisaties als Vluchte
lingenwerk. Volgens Bruls is het
voor gemeenten ondoenlijk om
'met duizenden particulieren con
tact te houden'. ,,We doen er niks
mee. Ook omdat je niet kunt garan
deren dat het enthousiasme er bij
de particulieren over drie weken
nog steeds is.'' Van der Linden van
Vluchtelingenwerk benadrukt wel:
,,Het is logisch dat nog niet overal
een besluit over is genomen, dit
staat de voorbereidingen die al wor
den getroffen op geen enkele ma
nier in de weg."
Gemeenten wijzen op hun web
sites particulieren met opvangplek
ken door naar Takecarebnb. Die or
ganisatie heeft inmiddels de be
schikking over zo'n 25.000 adressen
van gastgezinnen. Dat is inclusief
de 9000 adressen van het Haagse
initiatief Onderdak Oekraïne. En
dan is er ook nog roomforukraine.eu
van Nijmegenaar Louis de Mast,
goed voor nog eens 10.000 adres
sen. ,,Het is aan de overheid die te
koppelen aan vluchtelingen'', zegt
woordvoerder Lilly Wiggers van
Takecarebnb, die het schrijnend
vindt dat dat nog niet gebeurt. Het
rijk moet zorgen dat er bijvoorbeeld
zorg en onderwijs voor de vluchte
lingen komt en dat ze verzekerd
zijn. ,,Dat is echt niet aan ons.''
Vluchtelingenwerk is heel blij dat
particulieren hun huis openstellen.
,,Uit de vorige vluchtelingencrisis
hebben we geleerd dat het onder
brengen van grote aantallen men
sen op grote locaties kan leiden tot
afhankelijkheid en passiviteit."
Gemeenten kiezen vooralsnog
voor opvangplekken die ze zelf
kunnen regelen. Die opvang, in
sporthallen en andere grote loca
ties, begint wel te lopen. ,,Er zijn nu
8000 plekken, en daar hebben zich
inmiddels 3000 vluchtelingen ge
meld", zegt een woordvoerder van
het ministerie van Veiligheid en
Justitie. Zij wist erop dat minister
Yesilgöz deze week in een brief aan
de Tweede Kamer al had geschre
ven dat het beheer van alle particu
liere initiatieven aan non-gouver
nementele organisaties is.
Bij Vluchtelingenwerk hebben
zich de afgelopen twee weken meer
dan 11.000 vrijwilligers gemeld, een
verdubbeling van het aantal vrij
willigers dat de organisatie had. Bij
Giro555 is al meer dan 130 miljoen
euro binnengekomen.
De effecten van de klimaatcrisis zijn zichtbaar. Torenhoge huizenprijzen
breken record na record. Het aantal daklozen in Nederland is
verdubbeld. Gezinnen kunnen niet rondkomen in een van de rijkste
landen van de wereld. Dat is geen toeval, maar het gevolg van politieke
keuzes.
Als je weet dat Nederland steeds oneerlijker wordt, dan is het tijd voor
een andere koers.
Op 16 maart mag je stemmen over de toekomst van jouw gemeente.
GroenLinks kiest voor betaalbare woningen, die goed geïsoleerd zijn
zodat niemand in de kou hoeft te zitten. Een leefbare buurt met schone
lucht. Meer ruimte voor groen, fietsers en voetgangers. En passende
hulp voor iedereen die dat nodig heeft.
We kennen de problemen én de oplossingen.
Samen maken we jouw gemeente menselijk, eerlijk
en duurzaam.
Stem 14,15 of 16 maart GroenLinks
Een derde van de inwoners van Estland heeft
een Russische achtergrond. Wat doet dat nu met
ze? En hoe wordt er tegen hen aangekeken? In
Narva, waar zelfs 95 procent 'Russisch' is, ligt de
burgemeester er wakker van.
et is een
vreemd gevoel.
Dit is Estland,
en daar is Rus
land, zo'n 100
meter ver
derop, aan de
andere kant van de rivier. Als je
de brug over loopt (en een visum
hebt), sta je zomaar in Ivangorod.
Boven het enorme 15de-eeuwse
fort hoog op de oever wappert
het wit-blauw-rood van de Rus
sische vlag, en een paar Russi
sche vissers hebben een hengel
tje uitgegooid in het koude water
van de Narva.
Maar Rusland is ook hier, aan
deze kant van de rivier. En hoe.
Narva geldt als de meest Russi
sche stad van de Europese Unie.
Zo'n 95 procent van de lokale be
volking van bijna 60.000 mensen
is Russischtalig. Dat betekent dat
je hier eigenlijk alleen maar Rus
sisch hoort op straat en in de
winkels. En als je de tv aanzet
dan zie je Russische sportpro
gramma's, Russische spelshows
en Russische soaps. Dit komt
niet doordat Narva stiekem is in
genomen door Moskou (al zien
sommige pessimisten die bui wel
hangen), maar wel door wat er
hier in het verleden allemaal is
gebeurd.
Mikhail Komashko (33) kan er
over meepraten. ,,En mijn ver
haal is niet uitzonderlijk, hè. Het
is het verhaal van zovelen hier."
Let op: zijn vader is geboren in de
voormalige DDR, zijn moeder in
Litouwen, zijn opa in Kazach-
stan, en er zijn vele wortels in
Oekraïne, tot aan de tijd van Ca-
tharina de Grote aan toe. Zijn va
der en moeder woonden eerst in
Sint-Petersburg, daarna in Mos
kou, Kamtsjatka en Kazachstan
en streken aan het eind van de ja
ren 70 neer in Narva. ,,Ik ben in
mijn familie de eerste die gebo
ren is in Estland."
Russificatie
Zo'n odyssee als die van de
K0mashko's was inderdaad niet
ongewoon in de toenmalige Sov
jet-Unie: je ging waar de Staat of
de Partij wilde dat je ging. Waren
er bijvoorbeeld ingenieurs of fa
brieksarbeiders nodig voor de
zware industrie van Estland, dan
werden die uit de hele Unie daar
heen gedirigeerd. 'Nee' zeggen
was geen optie. Een ander belang
van Moskou in die tijd: russifica
tie van de nieuwe republieken.
Ook voor Estland had dat grote
gevolgen.
,,Vóór de Tweede Wereldoor
log woonden er bijna alleen maar
Esten in Estland", zegt Raivo
Vetik, hoogleraar vergelijkende
politieke wetenschap aan de uni
versiteit van Tallinn. ,,Nadat de
communisten het land hadden
ingelijfd, begonnen ze het te be
volken met Russen. Er waren
twee grote golven, in 1940 en
1948." Tegelijkertijd werden vele
duizenden Esten gedeporteerd
naar Siberië, om nooit meer te
rug te komen. De wonden daar
van zijn hier nog steeds niet ge
heeld.
Voor WOII woonden
er bijna alleen maar
Esten in Estland
Die hele operatie veranderde het
land totaal. In 1945 was maar
liefst twee derde van de bevol
king Russisch. In 1991, bij de val
van de Sovjet-Unie was dat te
ruggebracht tot iets meer dan
een derde. Nu gaat het volgens
Raiko Vetik nog om net iets min
der dan een derde. De meesten
van hen wonen in de hoofdstad
Tallinn en het noordoosten, met
Narva en ook Kohtla-Jarve als
uitschieters. Ze worden 'etnische
Russen' genoemd, 'Russisch
sprekenden' of gewoon 'Russen'.
Maar nooit Esten.
Mikhail Kamashko hanteert
zijn eigen omschrijving: ,,Ik ben
een Russisch sprekende Est.
Maar ik heb wel een accent, wat
het soms lastig maakt." En hij is
nog wel van de jonge generatie,
in zijn geval hoogopgeleid, die
zich nadrukkelijk Europees voelt,
geen verbinding heeft met het
Rusland van Poetin en gewoon
wil meedoen in de Estse maat
schappij. De ouderen hebben het
lastiger, zeker in een stad als
Narva. Zij leven hun leven in een
totaal andere wereld. Niet uit
kwade wil, benadrukt Ka-
mashko, maar gedwongen door
de omstandigheden én door slui-
ZATERDAG 12 MAART 2022 GO
Eric Reijnen Rutten
Hans Nijenhuis
Nijmegen
GROENLINKS
Smeltkroes
Mark van Assen
A
Narva
- Raivo Vetik,
hoogleraar
