zijn Rusland ontvlucht na meer dan dertig jaar
13
Onze reportages
over corruptie
maakten furore
in Rusland
drijf van. Onze onderzoeksrepor-
tages over corruptie maakten fu
rore. Na een artikel over het mil-
jardenbezit van Poetins oudste
dochter barstte de bom. De FSB
deed invallen, de eigenaar werd
gedwongen het bedrijf weg te ge
ven aan een pro-Kremlin-oligarch
en de redactie werd ontslagen.
RBK kwam zoals zoveel media be
drijven onder directe controle van
het Kremlin.
De meeste managers bleven zit
ten; de salarissen waren te hoog,
de auto's te dik, maar Julia stapte
op. ,,Principes zijn belangrijker
dan geld!" Zeiden maar meer Rus
sen dat.
Een maand geleden verruilde ze
haar flat voor een woning met tuin
op een omheind park even buiten
Moskou. Ze kocht het huis stom-
toevallig van mijn Nederlandse
vriend Jan-Willem, die net als wij
jaren in Moskou verbleef en net
had besloten terug te gaan naar
Nederland.
,,Ik ben hier volmaakt gelukkig
met man, onze tweeling en mijn
ouders. Het leven lacht ons toe",
appte Julia een paar weken gele
den. Nu zit ze met trillende han
den aan onze keukentafel. Ik heb
gebak gekocht maar dat raakt ze
niet aan. ,,Ik kan al dagen niet
eten." Julia groeide op in Oekraïne.
Haar nichtje zit met kinderen in
een kelder in Charkov. Af en toe
heeft ze telefonisch contact, de
winters ga ik zeker missen.
Langlaufen over de Moskou-rivier,
het geroezemoes van de stad ge
smoord door knisperende sneeuw.
Lena was onze tolk toen we in
1989 in Moskou arriveerden. Ze
sprak vloeiend Nederlands, was
afgestudeerd op het thema 'het
wederkerige werkwoord in de
Leuvense bijbel', maar had Neder
land nooit bezocht. Met haar grote
Sovjetbril keek ze ons verlegen
aan.
Ze hielp Independent Media
mee op te zetten, onze uitgeverij
die al snel uitgroeide tot een groot
mediabedrijf. Samen met Ellen
werd ze hoofdredactrice van
Cosmopolitan en beïnvloedde ze
een generatie Russische vrouwen.
Ze schopte het tot ceo van ons
bedrijf met 1300 werknemers
en meer dan veertig titels.
Nu is Lena op van de zenuwen.
Haar zoon is zwaar autistisch en
afhankelijk van westerse medicij
nen. Ellen is peetmoeder en neemt
Anton al jaren elke twee weken
mee uit eten. Steeds naar hetzelfde
restaurant, waar hij steeds het
zelfde menu bestelt. We hebben
afgesproken dat mocht Lena wat
overkomen, wij de zorg voor An
ton overnemen. Ze heeft verder
geen familie in Rusland. Hoe moet
dat nu?
,,Ik heb nog voor een maand am
pullen", zegt Lena over de medica
tie die Anton absoluut nodig heeft,
,,ik ben de afgelopen dagen alle
apotheken afgegaan, maar de me
dicijnen zijn nu al op. Hoe moet
dat in hemelsnaam verder?"
,,Wij sturen ze wel op vanuit
Nederland", zeg ik, maar realiseer
me meteen dat alle koeriersdien
sten zijn gestopt.
,,Ik durf niet meer op Facebook
tegen de oorlog te schrijven, want
stel je voor dat ik word gearres
teerd. Dan heeft Anton niemand
meer", zegt Lena. Van de succes
volle zakenvrouw is niet veel over.
Haar man Nicolai overleed vier
jaar terug aan een hartaanval. En
tot overmaat van ramp verloor ze
het grootste deel van haar spaar
geld aan een louche Russische ver
mogensbeheerder.
Dollars in koektrommel
Lena heeft nog net op tijd haar res
terende geld van de bank gehaald.
In dollars. Ze laat een koektrom
mel onder het aanrechtkastje zien
vol met in plastic verpakte stapel
tjes. ,,Hier moet ik het mee doen.
Ik kan niet weg en straks is er vast
honger. De winkels raken al leeg."
Met de buren durft ze niet meer
dan oppervlakkig te praten. ,,Die
geloven in het sprookje van Poetin.
Het doet pijn aan mijn oren. Ik
schaam me zo voor mijn land."
Julia komt nog even thuis langs
om gedag te zeggen. Ik leerde Julia
bij RBK kennen, waarvoor ik vanaf
2015 als ceo werkte. RBK was een
groot onafhankelijk Russisch me
diabedrijf, met een eigen tv-zen-
der, een dagblad en de grootste
nieuwssite van Rusland. Julia, een
kleine vrouw met een grote glim
lach, was hoofd personeelszaken.
En vooral een goed mens.
Met een jong journalistiek team
stoften we het oude RBK af en
maakten er een modern mediabe-
Intussen
in Moskou
GO ZATERDAG 12 MAART 2022
Een jonge familie
Sauer voor hun
huis met het to
rentje in Moskou.
PRIVÉFOTO, FOTO ANP
LEES VERDER OP PAGINA 14
Het straatbeeld
in Moskou de af
gelopen dagen.
McDonald's heeft
aangekondigd de
deuren te sluiten,
Ikea (foto rechts)
deed dat al. fotos
EPA, AP
