Het CDA worstelt vooral met die vermaledijde C
6
In neongroene windjacks van het CDA struint het jonge campagneteam
de Grote Markt van Goes af. Het ongemak van het aanstormende
christendemocratische talent is van verre voelbaar. In de virtuele wereld
van Facebook en Instagram voelen ze zich als vissen in het water, maar
mensen van vlees en bloed om hun stem vragen gaat Diederik van der
Maas (22) uit Wemeldinge en Easther Houmes (25) uit Goes minder
soepeltjes af. Te snel lopen zij langs de volle terrassen met ontspannen
stemvolk.
'Zeeland het laatste
bolwerk? Natuurlijk niet.
Je kan ook zeggen dat
voor het CDA in Zeeland
de victorie begint'
Verrast opkijkende marktgangers
krijgen flyers met van die teksten
als 'Samen verder' en 'Voor een
jong geluid' toegestopt. Prijswin
nende slogans zijn het niet, maar
welke partij heeft die wel. Hun gêne begrijp ik:
als een wandelend verkiezingsprogramma
roepen dat jij en jij alleen dé uitgelezen kandi
daat bent, is sowieso al een beetje on-Neder-
lands en absoluut heel on-Zeeuws.
En toch oogsten zij mijn bewondering. Het
onschuldige democratische tafereel steekt op
eens vlijmscherp af bij het oorlogsgeweld een
paar duizend kilometer oostwaarts. Leve de
meeste Nederlandse gemeenteraadskandida
ten, noteer ik in mijn mentale blocnote.
Er is ook een andere reden voor mijn inte
resse in jonge kandidaten als Diederik van der
Maas en Easther Houmes, allebei studenten
bestuurskunde aan de Universiteit van Leiden,
allebei idealisten, allebei de hoop van een par
tij in neergang. Wat doen zij in vredesnaam bij
het CDA? Waarom zetten zij zich in voor een
partij waar ze het afgelopen jaar en ook verder
terug elkaar dolken in de rug steken en elkaars
poten afzagen? Een partij waar de tand des
tijds een grote hap uit heeft genomen. Koos in
1986 1 op de 3 kiezers voor de machtsmachine
CDA, in 2020 was dat 1 op de 30. Piet Steen
kamp, de allerbeminnelijkste geestelijke vader
van het CDA, tolt rondjes in zijn graf. En ook
hier in Zeeland staat de rogge er dunner bij
dan zeg twintig jaar geleden.
Van der Maas en Houmes grijnzen als je
hen, los van elkaar, vraagt naar wat ook andere
Zeeuwse CDA-ers 'het gedoe' noemen. Met
Wemeldingse openheid zegt Van der Maas,
die net gekozen is tot secretaris van de
Zeeuwse Ringrijdersvereniging: ,,Het is goed
dat de gemeenteraadsverkiezingen dit jaar
worden gehouden en niet vorig jaar. Natuur
lijk zijn we erop aangesproken. Maar van Omt-
zigt-gate en dat lijsttrekkersfiasco hebben we
in het CDA Zeeland en in de gemeenteraad
helemaal niets gemerkt. Het is een mooie club
en het gaat gelukkig weer over de inhoud.''
Predikantenzoon Van der Maas praat over
zijn CDA-lidmaatschap met woorden als nest
geur, samenwerken met anderen en samen
problemen oplossen in plaats van dat overla
ten aan de staat of de markt. Dat de C van CDA
niet heel erg wordt benadrukt stoort hem niet,
integendeel.
De Heilige Schrift en dan vooral het Nieuwe
Testament is een richtsnoer, maar niet dwin
gend, zoiets. En dat is ook in het gelovige Ka-
pelle en Wemeldinge geen beletsel. ,,Ik kan
geen lid zijn van de Christenunie of de SGP, ik
kan geen lid zijn van een partij met alleen
christenen, want zo sta ik niet in de samenle
ving'', zegt hij nuchter.
Voor Houmes, naast haar studie ook mede
werkster van de CDA-Statenfractie, speelt die
C van CDA geen rol, want zij is agnostisch en
niet-christelijk opgevoed. De Goese is het
CDA als het ware ingerold en voelt zich er nu
simpelweg thuis. Het sociale, het lokale, de sa-
menhorige vriendenclub die het CDJA is en
het Zeeuwse bindt haar aan het CDA. Wel
jammer dat de club vergrijst en er zouden best
wat meer meer CDA-ers 'met een kleurtje' bij
kunnen, zegt zij als telg van een familie met
Antilliaanse en Indonesische wortels.
Houmes: ,,Alle gevestigde partijen hebben
het moeilijk tegenover de populisten, wij ook
en gelukkig ligt die verschrikkelijke periode
achter ons. Er is weer veel positieve energie. Ik
verwacht zeker in Zeeland dat we het goed
doen. Hier in Goes blijven we vast de grootste
en hopelijk ook in Sluis en ook in andere
Zeeuwse gemeenten behouden we onze zetels
en blijven we de tweede na de lokale partijen.''
Tja, wat kan zij anders zeggen tegen een
journalist?
Maar haar optimisme is geen loos cam
pagnepraatje blijkt uit peilingen van on
derzoeksbureau I&O Research. Landelijk
stevent het CDA woensdag af op flink ver
lies, een procent of zeven ten opzichte van
2018 blijkt uit onderzoek van I&O Rese
arch. Vandaar dat CDA-kopstukken in Den
Haag met samengeknepen billen de uitsla
gen tegemoet zien. Het is pijnlijk voor al
die wethouders en raadsleden, maar de
landelijke sores spelen een grote rol in de
gemeenteraadsverkiezingen. Of anders ge
zegd, het landelijke CDA rijdt het lokale
CDA lelijk in de wielen. Vandaar ook dat
landelijke kopstukken zich gedeisd houden
in de afdelingscampagnes.
Via Zoom zegt Peter Kanne, senior on
derzoeker van I&O Research: ,,Zeeland
wijkt voor het CDA in gunstige zin af van
de landelijke trend die het CDA absoluut
zorgen moet baren. Het CDA in Zeeland zal
ook inleveren, zo zien wij, maar veel min
der dan elders.'' Zeeuwen zijn trouwer en
honkvaster dan bij voorbeeld de katholieke
Brabanders die het CDA de rug hebben
toegekeerd.
Cru gezegd is het CDA Zeeland de laatste
verdedigingslinie voordat de partij defini
tief tot de kleintjes gerekend moet worden.
,,Het laatste bolwerk? Natuurlijk niet. Je
kan ook zeggen dat voor het CDA in Zee
land de victorie begint'', reageert Ad Kop-
pejan, de provinciale voorzitter half grap
pend, half serieus. Hij gelooft er niets van
dat het CDA in het ravijn zal storten. ,,Je
ziet dat we het goed doen in streken met
maatschappelijke cohesie, zoals ook in
Twente. CDA-ers zijn in Zeeland en
Twente zichtbaar in de kerk, de voetbal, het
verenigingsleven en bij collectes. We zijn
aanwezig waar het er toe doet en dat maakt
de band met de kiezer hechter''.
Hij denkt, of beter hoopt bovendien dat
het CDA landelijk met een nieuw en eerlij
ker verhaal naar de boeren gaat en met een
radicaler klimaatverhaal de weg omhoog
inslaat. De conservatieve lijn van het CDA
Rogge staat er dun bij
op de akker van de
christendemocratie
OSCAR GARSCHAGEN
Ad Koppejan, voorzitter CDA Zeeland
