17
Nederland en de rest van de Europese Unie
moeten zo snel mogelijk van het Russische gas af.
Maar kan dat wel?
ZES VRAGEN
WELKE ALTERNATIEVEN ZIJN ER VOOR ONZE ENERGIEVOORZIENING?
Af hankelijkheid van
Russisch gas in Europa
De Amerikanen en Brit
ten lopen voorop in de
sanctiestrijd. Zij hebben
inmiddels een import
verbod ingesteld voor
Russische olie. Europa is minder
ferm. Logisch, want onze afhanke
lijkheid van Russische energie is veel
groter. Nederland is bijvoorbeeld al
voor 15 procent van zijn gasinvoer af
hankelijk van Rusland. Voor heel de
EU gaat het om meer dan 40 procent.
Die afhankelijkheid moet zo snel
mogelijk verdwijnen. De Europese
Commissie wil de import van Rus
sisch gas dit jaar al met twee derde
verminderen. Daarvoor zijn drie mo
gelijke oplossingen: gas elders van
daan halen, alternatieve energie
bronnen gebruiken en besparen op
het gasverbruik. Maar alternatieven
zijn duur en helpen maar deels.
Ja, maar dat betekent wel dat we
meer gas moeten gaan winnen in
Groningen. Dat is de enige produc
tielocatie die direct voldoende gas
kan leveren. De Groningers gaven al
aan dat eventueel te accepteren als
het om een noodsituatie gaat. Maar
het Staatstoezicht op de Mijnen
waarschuwde al voor een toenemend
risico op aardbevingen. Ook de poli
tiek is huiverig. Alleen als de gasleve
ring aan huishoudens in gevaar
komt, zal er serieus naar heropening
van Groningen worden gekeken, is
de verwachting.
Een binnenlandse oplossing
voor de wat langere termijn is
het verhogen van de productie
van de kleine gasvelden, veelal
in de Noordzee. ,,We kunnen
niet zomaar de productie op
voeren, maar we kunnen
wel actie ondernemen om
binnen nu en twee jaar
meer te produceren. Het
gaat dan om zo'n 6 miljard
kuub extra'', zegt Menno
Snel, voorzitter van No-
gepa, de club van olie- en
gasbedrijven in Nederland.
Ook op de middellange
en lange termijn ziet Snel
mogelijkheden om minder
afhankelijk te worden van
Russisch gas. Dan moet de
overheid wel sneller met ver
gunningen afkomen. ,,We
schatten dat we in totaal zo'n 80
miljard kuub extra kunnen win
nen over een periode van tien jaar.''
Daarmee wordt het wegvallen van
het Russische gas wel gecompen
seerd.
Een andere mogelijkheid is om gas
uit andere landen dan Rusland te
gaan importeren. Maar dat is niet
eenvoudig, denkt Hans van Cleef,
energiedeskundige bij ABN Amro.
,,Grote gasproducenten als Noorwe
gen en Qatar draaien al op volle toe
ren.'' En de concurrentie is groot.
,,Ook onder meer Korea en China ge
bruiken veel gas. Daar moeten we
dan tegen opbieden'', verwacht Van
Cleef. En dan zullen de toch al hoge
kosten nog verder oplopen. En uit
breiding van de capaciteit van lng
duurt bovendien jaren.
■A
'Elk nadeel heb zijn voordeel', hoor je
kolenproducenten al denken. Tot
voor kort zaten kolen in het verdom
hoekje als het om stroomproductie
ging. Maar nu zijn kolencentrales een
snel inzetbaar alternatief. ,,Dan moe
ten de vier kolencentrales in Neder
land wel openblijven en op vol ver
mogen gaan draaien'', zegt Van Cleef.
Al zijn kolen geen afdoende vervan
ging. Bovendien zijn kolen duur en
stoten de centrales veel CO2 uit. Maar
op de korte termijn is het zeker een
manier om de afhankelijkheid van
Russisch gas te verminderen.
Kernenergie is ook een optie. Duits
land heeft net wat kerncentrales in
de mottenballen gedaan en België
overweegt de voortijdige sluiting van
twee kerncentrales. Maar ook hier
geldt: het is niet voldoende om te
compenseren. Een nieuwe centrale
bouwen duurt jaren en jaren, dus
ook op de wat langere termijn speelt
kernenergie een bescheiden rol.
Energie Nederland, de club van ener
giebedrijven, ziet wel heil in ver
snelde verduurzaming van de
energievoorziening. ,,De urgen
tie wordt alsmaar groter om
duurzame elektriciteitspro
ductie, zoals zonne- en
windenergie, te versnel
len'', zegt een woord
voerder. Maar ook dit is
geen oplossing voor de
korte termijn. Een
nieuw wind- of zon-
nepark stamp je niet
even uit de grond.
En er speelt nog het
probleem van op
slag. Als het hard
waait en de zon
schijnt, heb je een
overschot aan
stroom, in wind
stille winternachten
kom je elektriciteit
tekort. Het idee is om
overtollige stroom te
gebruiken om water
stof te maken. Die wa
terstof kan weer omge
zet worden in stroom als
er behoefte is aan meer
stroom. Maar het duurt nog
jaren voor het zover is.
Besparen. ,,Op korte termijn kunnen
we allemaal stappen zetten door
minder energie te verbruiken'', zegt
de woordvoerder van Energie Neder
land. De thermostaat omlaag en kort
douchen dus. Maar energie besparen
kan ook op een comfortabelere ma
nier. „Isolatie van de woning is es
sentieel om energie te kunnen be
sparen. Het is daarom belangrijk dat
er hulp komt voor huurders die af
hankelijk zijn van hun huisbaas of
zelf onvoldoende financiële midde
len hebben om hun woning te isole
ren'', aldus Energie Nederland. Ook
de Europese Commissie en het inter
nationaal energieagentschap zien de
noodzaak van besparing in.
GO ZATERDAG 12 MAART 2022
Finland
Duitsland
Polen
Frankrijk
Roemenië
Nigeria
Algerije
Qatar
Egypte
Kan Nederland het Russische gas
vervangen?
Kan het buitenland redding
brengen?
We zijn niet
zomaar van
Russisch gas af
Peet Vogels
Rotterdam
Dan maar kolen?
Aandeel Russisch gas in
totaal afgenomen gas
Noor-
Exporterende -v Wegen
landen
Gaspijpleidingen
Russisch
...Gestopt
—►Andere
--■In aanbouw
Hoeveelheid
geëxporteerd gas
in miljarden
kubieke meters
En extra kernenergie?
Meer windmolens en
zonneparken?
Wat kunnen we dan nog doen?
