GERT WIELINK (64) neemt afscheid als
dorpsdokter van Aalten. De laatste twee jaar
vroeg hij zijn mannelijke patiënten van boven
de vijftig of hij ze met ontbloot bovenlijf
mocht fotograferen. 'Iedereen zei meteen ja.
Komt een verbaasde vrouw bij de dokter. 'Dokter,
het is toch niet waar, hè? Mijn man was gisteren
bij u en hij zegt dat hij door u gefotografeerd is.'
Ze is hogelijk verrast dat haar man hiervoor toe
stemming heeft gegeven. 'De man vond het zelfs
zo leuk dat hij mij bedankte met een gedichtje.
En hij stond erop dat de foto werd gepubliceerd.'
Gert Wielink is dorpsdokter in Aalten. Zo noemt hij zichzelf
ook: de dorpsdokter. Na 37 jaar stopt hij. Het hele dorp komt
afscheid nemen. Een knikje, een kort praatje. 'Ik heb er drie
dagen voor uitgetrokken om te voorkomen dat er een lint van
vijftienhonderd patiënten ontstaat.'
Voor de wachtenden heeft hij een verrassing in petto. In
Kulturhus 't Grachthuys in Bredevoort, het vestingstadje in
de Achterhoek waar hij 37 jaar geleden als waarnemend arts
aan de slag kon, leidt de route door een kleine expositie. Zwart-
witfoto's van patiënten. Mannen van vijftig jaar en ouder. Hij
mocht ze portretteren met ontbloot bovenlijf. Foto's genomen
tussen de befaamde woorden 'U mag zich weer aankleden' en
het aankleden zelf. Hij vroeg: 'Mag ik u op de foto zetten?' En
iedereen zei ja. Het heeft ook hem verbaasd. 'Toen ik de eerste
foto's aan een professional liet zien, zei hij dat je kon zien dat er
vertrouwen uit sprak, uit hun houding en hun blik. Ik denk dat
dat zo is.'
De verzamelde foto's komen in een boek. Wie erin staat, krijgt
het cadeau. Namen en leeftijden zijn niet vermeld. 'Ik heb met
ze afgesproken dat het niet te herleiden zou zijn. Behalve in het
dorp dan, daar kent iedereen die koppen wel, compleet met
naam en ziektebeeld.'
DE CAMERA LAG AL in de spreekkamer. Gert Wielink fotogra
feerde huidaandoeningen om met een dermatoloog te kunnen
overleggen. Ook volgde hij een cursus fotografie. 'Ik probeerde
altijd al iets betere vakantiefoto's te maken. Toen
gaven mijn kinderen mij een cursus cadeau. Een
van de opdrachten was: maak een portret.' Wielink
waagde het erop. 'Er was wel een drempel. Het is
een volstrekt onverwachte vraag natuurlijk: mag ik
een foto maken van je hoofd? De eerste keer ging het
gemakkelijk. De tweede ook. Ik begon er lol in te
krijgen. Het is net als met postzegels: als je er een
paar hebt, wil je een steeds grotere verzameling.'
TOEN HIJ BEGON, werd de dorpsdokter nog tot de
notabelen gerekend. 'Dat is allang niet meer het
geval hoor, maar toen wij naar Aalten kwamen ging
de vrouw van mijn voorganger met mijn vrouw het
dorp door. Langs de bakker en de slager. Ze stelde
haar voor: dit is mevrouw Wielink, haar man wordt
de nieuwe dokter. Bij mijn komst gaf ik een hand
aan de assistentes en zei: "Ik ben Gert Wielink."
De oudere dokter verbaasde zich er toen over dat ik
me met mijn voornaam voorstelde.'
Geen foto's van vrouwen of jongere mannen. 'Om
mezelf niet in de problemen te brengen heb ik
gekozen voor een oudere groep. Vaak karakteris
tieke koppen, ik ken ze al sinds ik hier huisarts ben.'
Het moment is belangrijk. Het moest zonder voor
bereiding. 'Ik was mij bewust van de verhouding
dokter-patiënt, die mocht niet in de weg gaan zitten.
Daarom vroeg ik eerst of ik een foto mocht maken
en vertelde nadien dat ik door een docent was
uitgedaagd portretten te maken. Het gebeurde in
twintig seconden. Allemaal heel snelle foto's.'
MEZZA 21
U MAG ZICH WEER
AANKLEDEN'
Het fotoboek Ode verschijnt in kleine oplage bij
Uitgeverij Fagus in Aalten
