Wapenstilstand
lijkt nog ver weg
na topoverleg
i
Gerhard Schröder, de 'marionet van Moskou', brengt Duitsers in
4
OORLOG OEKRAÏNE
RUSLAND
geïsoleerd
De ministers Lavrov van Rusland
en Koeleba van Oekraïne spraken
elkaar gisteren voor het eerst sinds
het begin van de oorlog. Na ander
half uur verlieten ze het zaaltje in
het Regnum hotel in de Turkse bad
plaats Antalya.
Hoog op de agenda stonden hu
manitaire corridors om mensen in
belegerde steden zoals Marioepol
veilig te laten vluchten. Afgelopen
dagen schonden de Russen meer
maals afspraken over vluchtroutes,
waardoor burgers in de vuurlinie
terechtkwamen. Maar ook in Tur
kije lukte het de Oekraïners nog
niet om garanties te krijgen voor
een veilige aftocht.
Lavrov bleef bij de eisen die Rus
land aan Oekraïne stelt: erkenning
van de annexatie van de Krim, en
van de onafhankelijkheid van Loe-
gansk en Donetsk. Hij ging tekeer
tegen het westen, dat de chaos in
Oekraïne zou hebben veroorzaakt.
Opnieuw waarschuwde hij voor
westerse wapenleveranties, die hij
een 'gevaarlijke stap' noemt.
Voor Koeleba staat toegeven aan
de eisen van de Russen gelijk aan
overgave. Dat is het Oekraïense
volk volgens hem niet van plan.
,,We zijn bereid onszelf te verdedi
gen.'' Beide leiders spraken de wens
uit om diplomatieke gesprekken
voort te zetten. Het is nog niet be
kend wanneer. Rusland herhaalde
ook dat Oekraïne geen lid mag wor
den van de Navo en de EU. Op een
informele EU-top in Versailles
bleek gisteren dat Oekraïne niet op
een snel EU-lidmaatschap moet re
kenen. Wel kunnen binnen het be
staande samenwerkingsverdrag de
banden verder worden aangehaald,
stelden premier Rutte en andere
EU-leiders.
Het traject voor EU-lidmaatschap
leek voor Oekraïne in een stroom
versnelling te komen nadat voorzit
ter Ursula von der Leyen van de Eu
ropese Commissie eind februari
stelde dat Oekraïne op termijn wel
kom is als EU-lid. De Oekraïense
president Volodimir Zelenski vroeg
daarop meteen lidmaatschap aan.
Rutte wees erop dat er onder
druk van de Russische agressie al
veel samenwerking is. ,,We leveren
wapens, we hebben sancties inge
steld, we geven humanitaire hulp."
En de EU vangt massaal Oekraïense
vluchtelingen op. ,,Een lidmaat
schap vergt maanden of jaren. We
We zijn bereid
om onszelf
te verdedigen
kunnen beter kijken wat we op
korte termijn al kunnen doen."
Coalitiepartij D66 vindt niet dat
Nederland het EU-lidmaatschap
van Oekraïne mag blokkeren. ,,We
moeten het land perspectief bie
den", stelde Kamerlid Sjoerd
Sjoerdsma gisteren in een debat
over Oekraïne in de Tweede Ka
mer. De Kamer is nog altijd voor
stander van Nederlandse wapenle
veringen aan Oekraïne, al commu
niceert minister van Defensie Kajsa
Ollongren daar niet meer in detail
over.
REPORTAGE
OORLOG VERBROEDERT ANGSTIGE INWONERS
■r 1
kfen
V SJ. >-■
Op de stranden
van de
Oekraïense
havenstad
Odessa vullen de
burgers non-stop
zandzakken. De
een houdt de zak
open, de ander
schept die vol met
zand. En zo
tienduizenden
keren per dag.
We verdedi
gen ons te
gen de Rus
sen", zegt
Denyz, een
jonge vent.
Hij heeft geen idee hoeveel zandzak
ken hij hier dagelijks vult. ,,Ik ben ge
stopt met tellen." Overal sjouwen
mannen, maar ook vrouwen, met
zandzakken die elders in de stad een
plek krijgen. Auto's en vrachtwagens
rijden af en aan. ,,Volladen", roept ie
mand als een busje z'n achterklep
opent. Tientallen mannen vormen
een lange rij en geven in razend
tempo de zakken door. Binnen een
paar minuten is het busje gevuld en
scheurt de chauffeur weg.
Odessa staat bekend als een parel
aan de Zwarte Zee. Het is een icoon
in de geschiedenis van Rusland en
Vladimir Poetin vindt dat hij de stad
moet terugpakken. Tenminste, dat
lijkt mede de bedoeling van het grote
Russische offensief in het zuiden van
Oekraïne waar nog steeds de ene na
de andere zeehaven wordt omsin
geld. Odessa, de derde stad van het
land, is de hoofdprijs in Poetins fan
tasie, ook vanwege de enorme cultu
rele waarde.
Prachtige herenhuizen die dateren
uit de tsaristische tijd pronken in het
centrum. Een groot hotel in art-nou-
veaustijl uit ongeveer 1900 zou nor
maliter een vrolijk trefpunt zijn.
Odessa staat bekend om zijn vrolijk
heid. Ze hadden hier een festival van
de joodse humor. Maar net als op het
strand heeft de dreiging van oorlog
ook deze stad in de greep. Overal
zandzakken, overal wegblokkades en
honderden antitankversperringen.
Ze blokkeren straten waar twee we
ken geleden nog gezelligheid hoogtij
vierde op de terrassen.
Deze dagen is bijna alles dicht in
Odessa. Winkels, cafés, scholen,
banken. Slechts een paar supermark
ten zijn nog open. Het openbare le
ven is vrijwel verlamd. Wonder bo-
BERLIJN
Angela Merkel had zich geen betere
start kunnen wensen. In 2005 zag de
kersverse bondskanselier (CDU) de
werkloosheid als sneeuw voor de zon
verdwijnen en het aantal banen sterk
toenemen. 'Het wonder van de
Duitse arbeidsmarkt is geen wonder,
maar het werk van SPD-kanselier
Gerhard Schröder', schreef de con
servatieve krant Frankfurter Allge-
meine lovend. Schröder stond er als
architect van de grondige economi
sche hervormingsagenda goed op.
Maar wie tegenwoordig in Duits
land naar Gerhard Schröder vraagt,
kan een felle reactie of hoongelach
tegemoet zien. Het sentiment
rondom de 77-jarige ex-kanselier is
volledig gedraaid, vanwege zijn in
nige relatie met Vladimir Poetin, de
Russische krijgsheer die in Oekraïne
een bloedige oorlog voert. Schröder
wordt gezien als marionet van Mos
kou. Terwijl hij sinds 2017 presi
dent-commissaris is bij het Russi
sche olieconcern Rosneft, staat hij op
de nominatie om dezelfde rol te ver
vullen bij Gazprom, het grootste
aardgasbedrijf ter wereld en tevens
de staatsonderneming die indirect de
oorlogskas van Poetin financiert.
Brug slaan
Toch zou Schröder dankzij zijn ambi
valente positie juist nu een belang
rijke bijdrage kunnen leveren aan de
vredesonderhandelingen. Volgens de
Amerikaanse nieuwssite Politico was
hij gistermiddag in Moskou voor een
gesprek met Poetin. 'Oekraïne wilde
zien of Schröder een brug kon slaan
voor een dialoog met Poetin', lichtte
een bron toe. Sinds zijn vertrek uit de
Duitse politiek zeventien jaar gele
den is Schröder uitgegroeid tot de
belangrijkste lobbyist van Russische
belangen in de Bondsdag. De econo-
mische banden tussen de twee lan
den moesten steviger aangehaald om
het vertrouwen te herstellen, was
zijn redenering. Zo zag hij, in het bij
zijn van Poetin, toe hoe het verdrag
van Nord Stream door Gazprom,
Basf-dochter Wintershall en E.ON.
werd ondertekend. Daarna werd
Schröder voorzitter van Nord Stream.
Dat gasproject is stopgezet als onder
deel van de sancties tegen Rusland.
Na het uitbreken van de oorlog in
Oekraïne is er een storm van kritiek
ontstaan op Schröders Rusland
functies. Zowel binnen de Duitse
Bondsdag als in zijn eigen partij SPD,
die sinds afgelopen najaar weer aan
de macht is in Duitsland, gaan stem
men op om zijn privileges af te pak-
Schröder is
compleet
VRIJDAG 11 MAART 2022 GO
De onderhandelingen tussen
Rusland en Oekraïne in Turkije
hebben niets opgeleverd. Een
wapenstilstand op korte termijn
lijkt onhaalbaar.
Annemieke van Dongen
Antalya/Den Haag
- Onderhandelaar Koeleba
-• «VJi f7*
^1
Odessa schept
Harald Doornbos
Odessa
Als bondskanselier zette Gerhard
Schröder de Duitse sociaaldemo
craten begin deze eeuw weer op
de kaart. Maar de SPD voelt zich
ongemakkelijk bij zijn Rusland
functies en innige relatie met
Poetin. Toch zou Schröder nu een
belangrijke rol kunnen spelen in
de vredesonderhandelingen.
- Lars Klingbeil,
partijvoorzitter
van de SPD
