l
11
NAAR DE STEMBUS
GEMEENTERAAD
Tobias den Hartog
Niels Klaassen
Den Haag
In Boutique Hotel Lupo in
Vlissingen zet Forum-leider
Thierry Baudet voor een zaal
tje aanhangers met graagte
nog eens de verschillen uit
een. Want alle andere partijen, ook
de PVV, zijn in meer of mindere
mate 'schuldig' aan 'die verschrik
kelijke coronamaatregelen'. ,,Die
misdadigers" onderstreept Bau-
det deze avond op het podium.
,,Met hun experimentele gifinjec
ties." Er valt, met andere woorden,
iets te kiezen op rechts volgende
week.
Was Forum aanvankelijk een
chique variant van de PVV en het
'origineel' tegenover de 'afvalligen'
van JA21; inmiddels liggen deze
partijen ideologisch verder uiteen.
Zo haalden JA21 en PVV hard uit
naar Rusland na de inval, maar
Baudet wordt er zelfs van beticht
betaald te worden door het Krem
lin. Al wuift hij dat vanavond weg,
hij noemt het Russische militaire
optreden 'extreem mild'. En zegt:
,,Man, ik ben nog nooit in Rusland
geweest. Ome Vlad wilde het tic
ket niet eens betalen.''
Nee, zegt Baudet, Oekraïne was
al langer een 'kloteland'. ,,Mis-
schien wel het meest corrupte ter
wereld.'' Rusland heeft een punt
als het vindt dat Oekraïne te veel is
aangehaald door de Navo en de
EU. ,,En nu hebben we fucking
oorlog in dat kloteland.''Om er
smalend aan toe te voegen: ,,Ik
weet dat journalisten juist dit nu
weer gaan opschrijven.''
Schifting
Baudet heeft in ieder geval een
punt dat de Russische inval én zijn
coronastandpunt een schifting bij
de rechtse kiezers hebben veroor
zaakt. Opiniepeiler Peter Kanne
van I&O Research ziet dat gebeu
ren. Eerder snoepten de PVV en
Forum makkelijk kiezers van el
kaar, maar die tijd lijkt voorbij.
,,De kiezer van Forum is inmiddels
echt anders dan de PVV-stemmer.
Naast de politieke veteraan PVV vestigden zich
op rechts nieuwkomers als FvD en JA21.
Corona en de oorlog in Oekraïne verscherpen
de onderlinge verschillen, Forum drijft ver af
van de rest. Een kijkje bij de campagnes.
Corona vormde een breekpunt. De
PVV is soms bikkelhard tegen het
coronabaleid, maar de partij ont
kent het virus niet. Forum en zijn
kiezers wel, die verwerpen alle ba
sisregels. Een waterscheiding.''
Landelijk scoort de partij van
Baudet nu gemiddeld drie tot ze
ven Tweede Kamerzetels, de PVV
zestien tot achttien. Forum doet
woensdag in 50 gemeenten mee
aan de lokale verkiezingen, de
PVV in 31. Een andere potentiële
concurrent op conservatiefrechts -
JA21 van ex-FVD'er en ex-Leefbaar
en ex-LPF'er Eerdmans - doet
slechts in één gemeente mee: Am
sterdam.
JA21 doet het goed in de peilingen,
met zes tot tien zetels gemiddeld.
„JA21 wordt als 'redelijk alterna
tief' op rechts gepositioneerd en
dat lijkt aan te slaan'', ziet Kanne.
,,De kiezers komen bij Forum en
PVV vandaan, een beetje van de
VVD ook. JA21 schuurt meer tegen
de VVD aan en is stevig als het
gaat om immigratie en kernener
gie. Maar er zit ook wel een senti
ment in dat het redelijk moet blij
ven, zakendoen kan, het land moet
bestuurd worden, dat gevoel.''
Dat staat haaks op de oppositie
doctrine van Wilders, die andere
partijen vooral fel aanvalt, terwijl
hij zijn kiezers deze weken met
Thierry Baudet op campagne in Vlissingen. Geert
Wilders bezocht Venlo (foto boven) en Sint Willebrord.
een charmeoffensief benadert. Zo
aaide Wilders twee weken geleden
hond na hond in de plaatselijke
dierenvoedselbank van Spijke-
nisse. Dat campagne-uitje was een
thuiswedstrijd voor de PVV, met
Wilders als een soort Gaston van
de Postcodeloterij die gratis brok
ken weggaf. Dat ging rap en vol
gens vast recept: Wilders geeft een
handje, er volgt een selfie met
grote glimlach, een klein praatje
over hond of kat (De chihuahua is
dood? 'O, dat is minder') en dan
door naar de volgende. Hier in
Nissewaard werd de PVV in 2018
de derde partij met vijf zetels in de
gemeenteraad. Na gedoe vertrok
ken er tussentijds twee PVV-
raadsleden.
Enorme hond
Maar daar maalt Wilders niet om,
en Petra evenmin, vertelt ze zit
tend op haar scootmobiel. Haar
enorme hond Prada likte zojuist
Wilders nog pontificaal in het ge
zicht. Petra: ,,Hij is tenminste eer
lijk. Wilders zegt gewoon: waarom
moet al dat geld naar asielzoekers
als mensen het hier al lastig heb
ben? Ik moet rondkomen met
bijna niks, ik ga naar de voedsel-
bank en nu ook de voedselbank
voor dieren.'' Alternatieven ziet
Petra niet. ,,Thierry Baudet is me
té. Die gaat dan zonder mondkapje
op pad, dan breng je anderen in
gevaar.''
En daar is de oorlog in Oekraïne
bijgekomen als argument voor
rechtse kiezers om toch voor de
PVV te gaan, ziet politiek histori
cus en populisme-expert Koen
Vossen (Radboud Universiteit Nij
megen). ,,Zo staat Forum alleen, ze
zijn het verst afgedreven van de
mainstream.''
Vossen denkt dat Forum na deze
alleingang zijn maximumaantal
kiezers heeft bereikt, maar ver
trekken zullen de huidige stem
mers ook niet snel. ,,Als je mee
ging met het coronaverhaal als we
reldwijd complot en je accepteert
de Poetin-vriendelijke teksten nu,
dan keer je niet snel meer op je
schreden terug. Twijfelaars zou-
den eerder al zijn afgehaakt. De le
den en kiezers van nu zonderen
zich echt af van de realiteit, dat is
zorgwekkend.''
PVV-leider Wilders toonde eer
der veel sympathie voor Moskou,
hij bezocht het Russische parle
ment en pronkte met een vriend
schapsspeldje, tot frustratie van
Nederlandse MH17-nabestaanden.
Maar nu veroordeelt Wilders de
invasie ferm en zijn Oekraïense
'echte' oorlogsvluchtelingen wel
kom in de 'tijdelijke en beperkte
opvang'.
Wilders is tenminste
eerlijk. Baudet is me
té. Hij brengt anderen
in gevaar
- Petra, PVV-kiezer
Vossen: ,,Hij zit er wat wankel
moedig in. Dat is vergelijkbaar met
de PVV-koers rond corona: niet
ontkennen dat er gevaar is, maar
wel uiterst kritisch op de aanpak
van het kabinet. JA21 is niet belast
met zo'n verleden.''
Meebesturen in gemeenten zal
lastig of onmogelijk worden voor
Forum en de PVV: veel andere
partijen sluiten hen uit. Daarbij
claimen diverse PVV'ers dat Wil-
ders dat wel prima vindt. Zoals
een voormalig PVV-Kamerlid het
zegt tegen deze krant: ,,Geert wil
helemaal niet besturen joh, die wil
comfortabel in de oppositie blij
ven.'' Op straat in Spijkenisse ont
kent Wilders dat met klem. ,,Ik wil
dolgraag besturen! Wij sluiten
niemand uit.''
En Baudet? Die blaast in Vlissin-
gen een eigen wijsje. Zijn verhaal:
de Tweede Kamer is een 'belache
lijk instituut', en FvD gaat in de
gemeenteraad 'geen beleid aan
passen'. ,,We hebben keer op keer
gelijk, maar we krijgen het niet. Ik
denk dat we ten onder gaan, als
maatschappij. Maar wij FvD'ers
gaan dan wel strijdend ten onder.''
GO VRIJDAG 11 MAART 2022
Oorlog in
Oekraïne
verscherpt
de strijd
op rechts
FOTO'S ANP, PIX4PROFS/MARINA POPOVA, DIRK-JAN GJELTEMA
