7
Nederland wil ruimhartig vluchtelingen
uit Oekraïne opvangen. Het kabinet gaat
in crisisstand. Schaffen wir das?
NATIONALE CRISISSTRUCTUUR MOET VLUCHTELINGENSTROOM OEKRAÏNE IN GOEDE BANEN LEIDEN
Koop als vluchteling
uit Kiev een sim
kaart voor je mo
biele telefoon en
het winkelperso
neel zegt: bellen
naar je familie en
vrienden in Oekraïne is gratis. Neem
de trein en de NS zegt: je Oekraïense
paspoort is je kaartje. Open een
bankrekening en de baliemedewer
ker zegt: 'nee sorry, dat kan niet'.
,,Maar we doen wat we kunnen om
het op korte termijn mogelijk te ma
ken om een een bankrekening bij ons
te openen'', zegt Aram Goudsmit van
ING. De bank is net als andere finan
ciële instellingen aan strenge interne
regels gebonden. En net als veel an
dere organisaties is ING nog druk in
kaart aan het brengen wat de komst
van vluchtelingen uit Oekraïne nou
precies betekent.
Hulp heeft zijn grenzen. Maar waar
liggen die? 'Ons land is vijftien maal
kleiner dan Oekraïne, waar 44 mil
joen mensen wonen', schreef een
lezer deze week naar de krant. 'Wo
ningnood, daklozen, criminaliteit,
we zitten bovenop elkaar met alle
problemen van dien. Is het geen uto
pie dat je zoveel mensen kan opvan
gen?'
,,Een utopie is het beslist niet'',
zegt Godfried Engbersen. ,,Mits je
het goed aanpakt.'' Engbersen schreef
als lid van de Wetenschappelijke
Raad voor het Regeringsbeleid
(WRR), een adviesorgaan van de re
gering, mee aan een rapport over de
lessen van eerdere vluchtelingencri-
ses. 'Geen tijd verliezen', heet het. En
het is samen te vatten als: stop men
sen niet weg op grote locaties, maar
spreid ze en bied onmiddellijk kans
op werk en scholing.
Tijdens de toestroom van Syriërs in
2014 en 2015 raakte het asielsysteem
zo overbelast dat vluchtelingen jaren
in een asielzoekerscentrum moesten
wachten. Martijn van der Linden van
Vluchtelingenwerk zag het met lede
ogen aan: ,,Als de overheid jarenlang
bepaalt hoe laat je 's avonds eet, hoe
laat je naar bed gaat, hoe laat je ont
bijt, dan raak je volkomen gehospita
liseerd. Zo zonde.''
Het is mede hierom dat de EU be
sloot dat Oekraïense vluchtelingen
een speciale status krijgen, die ze
meteen toegang tot werk, onderwijs
en medische voorzieningen geeft.
,,De boodschap die nu belangrijk is:
wij zijn solidair met jullie en als jullie
naar Nederland komen, dan krijgen
jullie hier onderdak'', stelt staatsse
cretaris Eric van der Burg (Asiel).
Voortdurend overleg
Het kabinet is gisteren, net als eerder
al veel andere EU-regeringen, in cri
sisstand gegaan om slagvaardiger te
kunnen besluiten. Deze zogeheten
nationale crisisstructuur, onder lei
ding van minister Dilan Yesilgöz
(Justitie en Veiligheid), maakt voort
durend overleg tussen ministeries
makkelijker. Net als tijdens de coro-
napandemie en de watersnood van
afgelopen zomer.
Tot nu toe weet het kabinet dat iets
meer dan duizend Oekraïners naar
Nederland zijn gereisd. Maar, stelt
premier Mark Rutte, het werkelijke
aantal is waarschijnlijk hoger. Vluch
telingen hebben ook onderdak ge-
Vluchtelingen uit Oekraïne op weg naar de opvang in een sporthal in Waddinxveen. Ze kwamen vrijdag aan in Nederland. foto an
een netwerk van familie en vrienden
dat nieuwkomers kan opvangen.
Ook in Nederland is volop werk. In
de zorg, in de logistiek, in de tuin
bouw. Verschillende uitzendbureaus
hebben al laten weten klaar te staan.
Ook Rutte wees erop dat er meer va
catures zijn dan werklozen. ,,Dat be
tekent dat we alle handjes goed kun
nen gebruiken.''
Lopende band
Laat niet het misverstand ontstaan
dat vluchtelingen per definitie be
stemd zijn voor de kassen of de lo
pende band. ,,Bij ASML werken al
leen al bij de vestiging in Veldhoven
meer dan honderd nationaliteiten.
Wij hebben ook medewerkers uit
Oekraïne'', zegt Monique Mols van
het hightechbedrijf. ,,We hebben veel
vacatures en als mensen interesse
hebben, kunnen ze reageren. Alle na
tionaliteiten zijn welkom.''
Bij de Landelijke Huisartsen Ver
eniging zijn de draaiboeken uit 2015
weer tevoorschijn gehaald. We kijken
daar heel positief op terug, zegt een
woordvoerder, maar de startsituatie
is nu wel ongunstiger. Door corona is
de werkdruk al twee jaar heel hoog.
„Desnoods vragen we net gepensio
neerde huisartsen even terug.''
Ook de Algemene Vereniging van
Schoolleiders is nog aan het inventa
riseren, maar directeur Wietse Visser
van basisschool Gummarus in Steen
bergen staat met open armen klaar.
Zijn school heeft ervaring met Roe
meense en Poolse kinderen. 'Nieuw
komers' zoals dat in jargon heet krij
gen eerst in groepjes les in 'Neder
lands als tweede taal'. Een aantal
scholen heeft daar de middelen voor.
Geleidelijk stromen de kinderen
dan door naar de gewone klas. ,,Ook
waardevol voor onze eigen kinderen,
die leren daarvan.'' Eerst maar zien
hoeveel vluchtelingen er echt komen.
,,Als zij zelf denken maar een paar
weken buiten Oekraïne te zijn, gaan
ze de ingewikkeldheid van Neder
land misschien niet eens opzoeken.''
aal werden ingericht, in Amsterdam
en Ede, zijn inmiddels vol. Het kabi
net heeft de veiligheidsregio's ge
vraagd 50.000 opvangplekken te re
gelen - in hotels, sporthallen of leeg
staande panden - waarvan de helft al
snel beschikbaar moet zijn. Kosten
die gemeenten maken worden door
het Rijk vergoed. Hoeveel Oekraïners
er komen, zegt Rutte, is 'niet in te
schatten'. ,,Maar we moeten overal op
voorbereid zijn.''
Daar hangt natuurlijk veel van af:
hoeveel mensen komen er en hoe
loopt de oorlog af? Godfried Engber
sen: „Voorlopig speelt 'Wir schaffen
das' vooral in Polen, waar ze net als
de Duitse oud-bondskanselier An
gela Merkel destijds nu worden ge
confronteerd met meer dan een mil
joen vluchtelingen. Het kan best zo
zijn dat meebetalen aan de opvang
daar de belangrijkste bijdrage van
Nederland wordt.'' In Polen werkten
al een miljoen Oekraïners, dus er is al
Hanneke Keultjes en Hans Nijenhuis
Den Haag
Emoties lopen
hoog op als
vluchtelingen uit
Oekraïne arrive
ren op Eindhoven
Airport. foto rene
vonden bij familie, vrienden of Ne
derlanders die hun huis hebben
opengesteld. Rutte roept hen op dat
'alstublieft' wél te melden bij de ge
meenten. ,,Zodat we goed in kaart
kunnen brengen wat het betekent
voor onderwijs, gezondheidszorg en
huisvesting.''
De eerste opvanglocaties die speci-
PC WOENSDAG 9 MAART 2022
Meteen werk
en scholing, en
spreid opvang
MANDERS/DCI MEDIA
