Dao binnen 'n paor kauwen
9
c Nabestaande tien jaar later: 'Onze veerkracht doet me versteld staan'
ZUIDERBUREN
Op 13 maart herdenkt België
het busongeval in Sierre, die
dag tien jaar geleden. De
plaats in Zwitserland heeft
voor altijd een tragische
bijklank. In een tunnel botste
de Belgische bus op een
betonnen muur van een
noodnis. Er vielen 28 doden,
onder wie 22 schoolkinderen,
zij kwamen terug van een
skivakantie.
De meeste slachtoffers
gingen naar school in
het Limburgse Lom-
mel en in Heverlee
nabij Leuven. In de
bus zaten ook Nederlandse kinde
ren. Zes overleefden de ramp niet.
Willem-Alexander en Maxima
woonden destijds de herdenkin
gen bij in Lommel en in Leuven,
de hoofdstad van de provincie
Vlaams-Brabant.
Wat was de oorzaak van de
ramp? Nog altijd gonst het van de
geruchten. Er was niets aan de
hand met de bus of met de weg
markering in de als veilig be
schouwde tunnel. Pleegde
de chauffeur zelfmoord? Ging het
om een hartfalen? Eind mei 2013
kwam de procureur van het Zwit
serse kanton Wallis met een me
dedeling. De oorzaak van het on
geval was niet duidelijk, mogelijk
een flauwte, misschien een onop
lettendheid. Hoe dan ook, het
mysterie blijft. De nabestaanden
wilden aanvullend onderzoek en
gingen in hoger beroep. Maar dat
werd in 2015 door het Zwitserse
Hooggerechtshof afgewezen. Wat
in Sierre achterblijft, is vooral een
herdenkingsmonument.
Plankgas
Journalist Douglas De Coninck
bracht een jaar later een boek over
de ramp uit. Deskundigen wijzen
hierin toch naar zelfmoord. De
buschauffeur was zwaarmoedig
en slikte antidepressiva. Vanaf het
moment dat hij het stuur van zijn
collega overnam, gaf hij plankgas.
Volgens een expert stuurde hij be
wust de bus naar rechts om de
muur zo vol mogelijk te raken. De
weduwe van de chauffeur vindt
het boek wansmakelijk. ,,Een half
uur voor de ramp kreeg ik hem
nog aan de lijn. Wat eten we mor
gen? Kip met appelmoes, zei ik. Hij
keek ernaar uit om thuis te zijn",
zo sprak ze in 2017.
Geen oorzaak
Intussen zijn we weer vijf jaar la
ter. Tv-omroep Eén begon op 2 fe
bruari met de zesdelige reeks Niets
gaat over. Lieven Van Gils en Ka-
trien De Ruysscher zochten nabe
staanden en overlevenden op. Ka-
trien woont in Lommel, Lieven
verloor door de ramp zijn vriend,
meester Frank uit Heverlee. Niets
gaat over zoekt niet naar de oor
zaak, maar wil een eerbe
toon brengen aan de slachtoffers.
,,Ik heb getwijfeld of we hier wel
een tv-programma over moesten
maken, maar het is iets heel waar
devols geworden", vertelde Lieven
Van Gils bij de voorstelling.
Ook opvallend is het pakkende
boek De appels blijven liggen en de
piano is stil. Het is het verhaal van
een rouwende moeder. Else van
Basten Batenburg verloor met haar
man Remko bij de ramp hun zoon
Bart, grote broer van Luc en Roos.
Haar verhaal werd opgetekend
door Ingeborg Manshoven. Else
vertelt over de weg die ze de voor-
bije jaren heeft afgelegd. ,,Al tien
jaar zoek ik naar manieren om
mijn leven opnieuw uit te vinden
en het lukt me steeds beter. Het is
een lang proces geweest dat nooit
zal stoppen, vermoed ik. Met zijn
vieren leven we zo goed mogelijk
in het moment. Onze veerkracht
doet me versteld staan. Wie had
ooit kunnen denken dat we dit
rouwproces elk op onze eigen ma
nier zouden kunnen doormaken,
zonder elkaar te verliezen?"
STREEKTAAL
Binst a 'k mee de buurman in
't zonnetje even stao te pra-
oten, vliegt 'r 'n kööie mee
kauwen mee vee kabaol over de
buurte. ,,Kauwen joengen", zegt
de buurman as tie ze naokiekt,
"kauwen, da's bucht. A je nie op
past dan zit 'êêl je schouwe vol."
En daor 'ei tie gliek in.
Schuin tegenover m'n voordeure
zaoten d'r een paor jaor geleejen
ook 's kauwen in de schouwe. Die
zitten altied en êêuwig in de
schouwe ee? Nööit nie onder de
pannen. Nêê, dao zitten de mus
sen en op den 'oek van 't dek dao
kan je sprêêuwen vinnen. Ook nie
lekker 'öör. Vooral as je mee joen-
gen zitten. Dan vliegen ze af en an.
Mee freten nao 't nist en mee zak
jes stront kommen ze vanonder de
'oekpanne nao buuten. En nao 'n
paor meter vliegen, laoten ze
dat zakje vallen en poefie
Weer een strepe op 't dek van 'n
auto die dao geparkeerd staot. Jao,
da doen sprêêuwen. Mao kauwen
in je schouwe, dat is wat anders ee.
Wa kan je an doen? 'n Kapje over je
pupe zetten. Mao dienk dan nog
mao nie, dat je d'r van afbin. Bel
nêê. Ze zitten net zö lange an dat
iesderdraod te muggelen tot er een
bitje beweging in komt. Dan gaon
ze vèder tot er 'n gaotje, komt en
dan begint de feêste. Van hot en
her kommen ze mee takjes aange
vlogen. De nistbouw is begonnen.
Je zou d'r kolendamp deu kriegen,
ee? Dat lees je toch dikkels in de
kranten, nie waor?
Kapper
Vorige weeke bie da schöne weer
stoengen me dus weer even wat te
praoten. De rabarber stoeng op 't
punt om uut te kommen. De
grond begon a lekker te bleuzen.
En dan is 't verleidelijk om wat
mee de kapper an 't wèrk te gaon.
,,De grond is daorom nog vee te
nat joeng", zegt de buurman binst
a tie naor 'uus gaot. ,,Me gaon om
de kost," 'öör 'k 'em nog net zeg
gen. En wat doe je dan? Toch maor
een paor kappen in de grond doen.
Mao toch te nat, ee. Sjuust.
Toen 's middags deu de polder
fietsende, zag ik dat de buuzen in
't land nog 'n bitje liepen. Van dat
'elder waoter druppelende d'r uut.
En ook in de slööten. Bienao nie te
glööven joeng, zö prachtig 'elder. 't
Dee me dienken an vroeger, toen
d'r visjes in die slööten zwommen.
En sallemanders en kikkervisjes.
Mao noe niks van dat alles. Allêêne
mao 'elder waoter. Ik zag makke
lijk de bom van de slööte. En wat
slierten van kröös, Ik kon noe
makkelijk zien nao welke kant 't
waoter ströömende. 'n Prachtig
schöön gezicht. 'n Vêêrtig meter
vèder lag t'r een toenke over de
slööte.
,,Zeker die zwaore sturm van
een paor weken geleejen nie over
leefd," schiet 't deu m'n 'ööfd. As 'k
even laoter terug 't durp in kom
fietsen, kiek ik onwillekeurig nao
de toren en zien 'k dat 'r 'n paor
leien van gevlogen ziin. 'k Staon
d'r even mee studie nao te kieken
als d'r 'n mannetje naost me kom
staon. Ik vertel 'm over die drie
leien en die kiekt ook 's. "Bel nêê,"
zegt ie, "niks mee die leien. Da lie-
kent mao zö. 't Bin 'n paor kau
wen."
GO DINSDAG 8 MAART 2022
De busramp van Sierre
In de rubriek Zuiderburen
werpen we wekelijks een blik
over de Belgische grens.
Deze week: De ramp met een
Belgische bus in een tunnel in
Sierre. Zwitserland.
Dominique Piedfort
Sierre
Info: De appels blijven liggen en
de piano is stil, uitgeverij Pelck-
mans, 128 bladzijden, richtprijs: 22
euro
In deze rubriek belichten we
wekelijks een Zeeuws dialect.
Deze keer een verhaal van Rinus
Willemsen in het Zeeuws-Vlaams.
13 maart 2015: Bloemen bij het herdenkingsmonument voor het busongeluk dat in 2012 in het Zwitserse Sierre plaatsvond. foto belga
