Agent met dubieuze hypotheek mag zijn baan houden
MH17-proces
gaat door, maar
invasie Oekraïne
dringt zich op
13
c Nabestaande hoopt dat strafproces door oorlog niet politiek wordt gemaakt
Juist nu het Russische leger
Oekraïne aanvalt en er actie
wordt gevoerd voor de
slachtoffers, komt in het
MH17-proces de verdediging
van Rus Poelatov aan het
woord. 'De oorlog plaatst alles
in een heel ander daglicht.'
Acht jaar lang was de officiële
Kremlin-verklaring: er zijn geen
Russische wapens in Oost-Oe-
kraïne. Dus als vlucht MH17 al neer
gehaald zou zijn door een Buk-ra-
ket, dan was het zeker geen Russi
sche Buk, klonk het uit Moskou. ,,Ik
wist niet van een Buk. Zelfs als ik er
om gesmeekt zou hebben, dan zou
den we zo'n systeem niet hebben
gekregen'', verklaarde Oleg Poela-
tov, een van de vier verdachten.
Anderhalve week nadat Rusland
met tanks, vliegtuigen, raketten en
tienduizenden militairen wel offi
cieel Oekraïne is binnengevallen, is
het vandaag in het MHi7-proce s aan
de advocaten van Poelatov om zijn
onschuld te bepleiten. Zij zul
len betogen dat het helemaal niet
zeker is dat het vliegtuig van Ma
laysia Airlines in 2014 werd neerge
haald door een Russische raket.
,,Wij hebben lang en goed nage
dacht of de vreselijke oorlog in Oe
kraïne gevolgen moet hebben voor
ons optreden als advocaten van een
Russische staatsburger'', aldus de
advocaten Sabine ten Doesschate
en Boudewijn van Eijck. ,,Wij kun
nen, mogen en willen niet buigen
voor de schendingen van rechtssta
telijke principes elders in de wereld.
Het is de taak van een advocaat om
een verdachte bij te staan. Wij zul
len dat blijven doen.''
Volgens het Openbaar Ministerie
was Poelatov een van de uitvoe
rende commandanten in het veld
toen vlucht MH17 met een Russi
sche Buk-raket werd neergescho
ten boven Oost-Oekraïne. Hij was,
aldus justitie, leidinggevende bij de
inlichtingendienst en zou betrok
ken zijn geweest bij het transport
van de raketinstallatie.
Levenslang
Tegen Poelatov en zijn drie mede
verdachten Igor Girkin, Sergej Doe-
binski en Leonid Chartsjenko werd
eind vorig jaar in de rechtbank bij
Schiphol een levenslange celstraf
geëist. De vier waren ten tijde van
de crash (17 juli 2014) in Oost-Oe-
kraïne en maakten daar onderdeel
uit van de commandostructuur van
de pro-Russische separatisten. Drie
van hen hebben een achtergrond in
het Russische leger of veiligheids
diensten.
Poelatov is de enige van de vier
die een advocaat heeft. Dat werd
door analisten gezien als een strate
gische zet vanuit Moskou: een ver
dachte heeft toegang tot de infor
matie uit het hele strafdossier, dat
tienduizenden pagina's dik is.
Voor het pleidooi van de advoca
ten van Poelatov is twaalf dagen
uitgetrokken. Hun werkwijze is,
sinds de start van het proces in
maart 2020, opmerkelijk: ze focus
sen niet alleen op de vermoedelijke
rol van hun cliënt, maar stellen
vraagtekens bij de oorzaak van de
crash. Ze vonden de onderzoeken
tot nu toe te eenzijdig: ,,Wie gelooft
er een nu nog ander scenario dan
dat wat het OM vertelt?''
De advocaten vroegen om meer
onderzoek naar een ander, ook door
de Russen geopperd, scenario: er
zou ook een Oekraïens gevechts
vliegtuig in de lucht zijn ge
weest. ,,Hoe onwaarschijnlijk dat
menselijk-schildscenario ook ons
eerst klonk, het moet wel onder
zocht worden. Is er wel echt een
Buk afgeschoten? En op wie was die
Het is de taak van een
advocaat om een
verdachte bij te staan
dan gericht?'' Er is de afgelopen
twee jaar echter geen bewijs naar
boven gekomen van de aanwezig
heid van zo'n tweede vliegtuig.
Beklemmend
Nabestaande Robbert van Heijnin-
gen zou vandaag in de rechtszaal
zitten, maar kan het niet opbrengen
vanwege de situatie in Oekraïne.
,,Het is te beklemmend", zegt hij.
,,Het is goed dat het strafproces
doorgaat, maar deze oorlog plaatst
het in een heel ander daglicht. Ik
heb gemengde gevoelens. Wat met
MH17 is gebeurd, is verschrikkelijk,
maar dit is nog veel groter.''
Tegelijk beseft hij dat MH17 on
derdeel was van de aanloop naar de
huidige oorlog, namelijk de strijd
tussen Oekraïne en de door
pro-Russische rebellen beheerste
gebieden in Oost-Oekraïne. Nabe-
staanden zijn ervan overtuigd dat
Rusland hoofdverantwoordelijk is
voor de ramp.
,,Achter deze oorlog zat een plan
van jaren'', zegt Van Heijningen.
,,Als je ziet hoe de Russen nu niets
ontziend Oekraïense steden be
schieten, dan telt voor hun een
vliegtuig ook niet mee. Het grijpt
me erg aan. Rusland is zo onbere
kenbaar. Heeft het Westen zich al
die tijd zand in de ogen laten
strooien? Terugkijkend vallen puz
zelstukjes in elkaar. Rusland was
overduidelijk betrokken bij de
ramp.''
Volgens de nabestaande zal de
oorlog zeker van invloed zijn op het
MH17-proces. Hij is benieuwd wat
de advocaten van Poelatov daarover
gaan zeggen. ,,Misschien vragen ze
een schorsing aan omdat ze niet
met hun cliënt kunnen overleggen
of aangevraagde onderzoeken niet
kunnen worden uitgevoerd. Ik
hoop dat het proces door de oorlog
niet politiek gemaakt wordt. Dat
zou geen recht doen aan het werk
van het OM.''
De gemeente Haarlemmermeer
laat weten dat er voor vandaag geen
demonstraties zijn aangekondigd
bij de rechtbank Schiphol. De uit
spraak in het megaproces word eind
dit jaar verwacht.
De agent raakte in 2018 betrokken
in een strafzaak. Het openbaar mi
nisterie beschuldigde hem van wit
wassen. Hij had in 2004 een hypo
theek van 240.000 euro afgesloten
bij het bedrijf van zijn broer. Dit
geld bleek afkomstig van beleg
gingsfraude. Justitie denkt dat de
agent wist dat het om crimineel
geld ging, wat de man ontkent.
De broer van de politieman werd
in 2003 in Duitsland veroordeeld
tot 3,5 jaar cel voor beleggings
fraude. Hij zou voor ruim 30 mil
joen euro aan illegale inkomsten
hebben weggesluisd. De Duitse
zaak was voor het openbaar minis
terie aanleiding om jaren later ook
in Nederland een onderzoek te be
ginnen. De broer stond in twee ver
schillende zaken terecht: voor
fraude in zijn vleesbedrijf in Breu-
kelen en voor witwassen. Het OM
stelt dat onder meer via familiele
den voor miljoenen aan vastgoed is
gekocht in Nederland en Duitsland.
Een van de kopers was dus de agent.
De strafrechter oordeelde in
maart vorig jaar dat het onwaar
schijnlijk is dat de agent niets wist
van de herkomst van het geld. De
hypotheek werd verstrekt tegen
veel gunstiger voorwaarden dan bij
banken. De rechtbank zag onvol
doende aanwijzingen om witwas
sen bewezen te achten; de agent
werd vrijgesproken.
De agent was kort na zijn aan
houding al ontslagen. De vrijspraak
bracht daar geen verandering in.
C De broer stond in
twee verschillende
zaken terecht:
voor fraude in zijn
vleesbedrijf en voor
witwassen
Volgens de korpsleiding is sprake
van ernstig plichtsverzuim.
De agent vocht het ontslag aan bij
de bestuursrechter en haalde daar
in eerste instantie bakzeil. Maar nu
in beroep krijgt de man na drie jaar
alsnog gelijk en wordt zijn ontslag
ongedaan gemaakt. De Centrale
Raad van Beroep acht het heel goed
mogelijk dat de agent inderdaad
niet wist dat het om crimineel geld
ging. Ook heeft een notaris destijds
goedkeuring gegeven aan de trans
actie. Dat hij later geen moeite deed
om van de lening af te komen, doet
daar volgens de rechters niets aan af.
De agent was de laatste jaren
werkzaam als persoonsbeveiliger
bij de dienst die onder meer politici
en leden van het koninklijk huis
bewaakt. ,,In die functie heeft hij
goed gewerkt. Iedereen is enthousi
ast over hem. Je moet er een zwaar
opleidingstraject voor volgen en er
is een tekort aan persoonsbeveili
gers, dus ik zie geen reden hem niet
te laten terugkeren in zijn oude
functie'', zegt zijn advocaat.
Of dat gebeurt, of dat de korpslei
ding zich buigt over een lichtere
disciplinaire straf, kan een woord
voerder van de Landelijke Eenheid
niet zeggen. ,,Dit is een zaak tussen
betrokkene en de politie. Als werk
gever doen wij geen uitspraken
over arbeid gerelateerde zaken be
treffende een specifiek persoon.''
- Ariën Prins
GO MAANDAG 7 MAART 2022
Boudewijn van Eijck en Sabine ten Doesschate, de advocaten van verdachte Oleg Poelatov. foto anp
Tonny van der Mee
Cyril Rosman
Schiphol
- Sabine ten Doesschate en
Boudewijn van Eijck, advocaten
van Oleg Poelatov
UTRECHT
Een politieagent (48) van de
Landelijke Eenheid die zijn huis
financierde met crimineel geld
uit het bedrijf van zijn broer,
mocht niet worden ontslagen.
Dat heeft de Centrale Raad van
Beroep, bepaald.
