Ook mannen die geen vechtersbazen zijn, zijn vastberaden,
14
Net als in elke
oorlog gaan ook
hier geruchten
over een vijfde
colonne
Ze zitten bij elkaar aan tafel en
krijgen net iets sneller hun eten
dan de andere gasten. De recepti
oniste kijkt een beetje ongemak
kelijk: ,,Ze zijn van de territoriale
verdediging." Het is niet duidelijk
of ze voor deze gelegenheid zijn
uitgenodigd, maar ze logeren hier
inmiddels al een paar dagen. Als
het luchtalarm afgaat, pakken ze
onmiddellijk de regie en bonzen
ze op elke deur: ,,Wakker worden!
WAKKER WORDEN! Iedereen
naar beneden, naar de schuilkel
der!" In hun kamers staan oude
kalasjnikovs, blinkende shotguns
en splinternieuwe scherfvesten.
Het zijn mannen die van wanten
weten, en dat ook graag uitstra
len. ,,Hoezo ga jij alweer terug
naar je kamer? Heb ik gezegd dat
je terug kunt naar je kamer? Als
de kust veilig is, dan hoor je dat
van ons, oké?"
De donkere vluchteling
Daarvan zijn er duizenden en
duizenden. Ze komen oorspron
kelijk uit Zambia, Ghana, Nigeria
of Zuid-Afrika, maar ook uit Ma
rokko, Pakistan, India en Bangla
desh. Ze werken hier of studeren
aan een van de goedkope univer
siteiten. Sommigen zijn hier pas
twee weken en moeten meteen
rennen voor
hun leven,
zoals de Ni-
geriaan An
thony (32,
foto) en zijn
vrienden Jo
seph (30) en
Samuel (29).
„We waren
net begonnen
aan onze studie in Charkov, aan
de technische universiteit. Maar
plotseling vlogen er raketten
over ons hoofd." Ze staan met
hun handbagage in Lviv, te
wachten op een auto, bus of trein
naar de grens met Hongarije. Ei
gen vervoer hebben ze niet.
Grote kans dat ze ergens ver voor
de grens worden gedropt en de
rest moeten lopen. Zo stond er
afgelopen week een file van 36
kilometer tussen het stadje Su-
dova Vyshnya en de Poolse
grensplaats Medyka. Langs die
hele route liepen plukjes donkere
vluchtelingen.
...en de racisten
De tocht van Anthony en zijn
vrienden kan nog een hele toer
worden, want er sijpelen steeds
meer berichten door over de
slechte behandeling van de
chorny, of de 'zwarten', zoals ze
hier genoemd worden. Dat ze niet
de bus in mogen, omdat de echte
Oekraïners voorrang hebben. Dat
ze worden uitgescholden door
mensen die vinden dat de file een
stuk sneller zou oplossen als zij er
niet in zouden staan. Dat ze sim
pelweg worden uitgelachen. Dat
zelfs de Poolse ombudsman
moest worden ingeschakeld om
een groep Zambiaanse studenten
binnen te laten die al meer dan
een dag werd tegengehouden. Dat
met name Afrikaanse mannen en
vrouwen voortdurend (en letter
lijk) terzijde worden geschoven
om voorrang te geven aan Oekraï-
ners. ,,Er kwamen meer dan tien
bussen", zegt studente Rachel
Onyegbule tegen CNN, ,,maar wij
moesten toekijken hoe iedereen
vertrok. En toen we dachten dat
wij uiteindelijk aan de beurt wa
ren, zeiden ze dat we moesten
gaan lopen."
Anthony heeft helemaal nog
niks gemerkt van racisme, zegt
hij. ,,Als de oorlog voorbij is, kom
ik zeker terug naar Oekraïne!"
Maar hij kijkt erbij alsof hij niet
de hele waarheid wil vertellen. Er
staan mensen mee te luisteren.
De geduldigen
Er is hier in Lviv geen paniek.
Mensen hebben geen korte lont
jes. In de rij voor de kassa klaagt
niemand dat het moet opschieten.
In de rij voor de geldautomaat
wacht iedereen rustig zijn beurt
af. Als je de straat over wilt steken,
zelfs zonder zebrapad, wordt er
keurig gestopt en gebaart de
chauffeur dat je je gang mag gaan.
Dat is in een willekeurige Neder
landse stad weleens anders.
De 'sleepers'
Je ziet ze niet, maar ze zijn er wel.
Of niet. Net als in elke oorlog gaan
er ook hier geruchten rond over
een vijfde colonne. Het gaat om
stiekeme mannen en vrouwen die
jarenlang als gewone burgers on
der de andere gewone burgers
hebben geleefd, maar intussen bij
de vijand horen. Er wordt zelfs of
ficieel gewaarschuwd voor deze
sleepers (slapers, die wakker wor
den als de oorlog is uitgebroken).
Iedereen die na het luiden van de
avondklok nog buiten is, wordt
beschouwd als verdacht persoon
en opgepakt (zoals in Lviv) of me
teen neergeschoten (in Kiev).
Verslaggevers van de BBC be
schrijven een stilstaande auto die
lil
ZATERDAG 5 MAART 2022 GO
VERVOLG VAN PAGINA 13
