'Een
vrouwelijke
kunstenaar was
amoreel en
onfatsoenlijk'
n 1989 verschenen in New York
plots knalgele posters op bussen
en taxi's met de slogan Moeten
vrouwen naakt zijn om in het
Metropolitan museum te hangen?
En daaronder: Minder dan vijf
procent van de kunstwerken op de
afdeling moderne kunst zijn van
vrouwen, terwijl 85procent van de
naakten vrouw zijn. Hiermee werd
geprotesteerd tegen de seksistische
aankooppolitiek van musea én
de vele naakten van mannelijke
kunstenaars die vrouwen als lust
objecten voorstellen. En terecht.
Tot 1897 mochten vrouwen in
Europa niet eens naar de kunst
academie. Voor een vrouw was
kunst beoefenen amoreel, onfat
soenlijk, schandalig.
Tot diep in de jaren tachtig van
de vorige eeuw bestond de kunst
wereld dan ook alleen uit mannen:
museumdirecteurs, kunstcritici,
verzamelaars en galeriehouders.
De meesten beschouwden vrouwen
als zwak en amateuristisch, alleen
mannen hadden 'het mannelijke
artistieke genie'.
Als kunsthistorica concentreerde
ik me aanvankelijk ook op manne
lijke kunstenaars, maar
vanaf 2017 wilde ik meer
weten over vrouwen in de
kunst. Die bleken zo boei
end dat ik er een boek over
wilde schrijven. Ik ben
begonnen in de negen
tiende eeuw en geëindigd
in 2022. Sommige verhalen
blijven me in het bijzonder
bij, zoals dat van Lee Kras-
ner, de vrouw van Jackson Pollock.
Zelf was ze een knap schilder,
maar dertig jaar lang cijferde ze
zich weg voor de carrière van haar
man. Vanaf 1943 werd ze zijn steun,
toeverlaat en promotor. Ze intro
duceerde hem bij de beau monde
van de New Yorkse kunstwereld.
In 1949 brak Pollock door als de
belangrijkste abstracte schilder.
Ook na zijn zelfmoord in 1956
wijdde Lee zich voornamelijk aan
het promoten van zijn kunst. Pas
in de jaren zestig gaf ze ruimte aan
haar eigen talent en maakte ze
schitterende abstracte werken.
Het duurde nog tot
1984 voor ze haar eerste
expositie kreeg. Vier
maanden later stierf ze,
76 jaar oud.
In de jaren zeventig
bracht het feminisme
langzaam maar zeker
verandering in de situ
atie. Jonge kunsthisto
rica's studeerden af en
gingen levens en werken
opzoeken van vergeten
vrouwelijke kunstenaars.
Zo kwamen miskende
kunstenaressen tot
leven: Frida Kahlo,
Berthe Morisot, Camille
Claudel, Gabriele Mün-
ter, Ljoebov Popova...
Pas vanaf de jaren
negentig zijn er even
veel vrouwelijke heden
daagse kunstenaars als
mannelijke. Toch wordt
de kunstmarkt nog
altijd beheerd door
mannen en hun grotere
vermogens- en koop
krachtpositie. Er is gelukkig
verbetering op komst: vanaf 2015
worden de grote musea voor de
helft bestuurd door vrouwen, en
kunstbeurzen en top-instellingen
van moderne kunst tonen gemid
deld tussen 30 a 40 procent vrou
welijke kunstenaars. Mijn bood
schap aan alle vrouwelijke kunste
naars is: werk hard, blijf in jezelf
geloven en blijf ervoor gaan.'
Vrouwen mochten wel verleidelijk
poseren, maar verder hadden ze
lange tijd in de kunst niks te zoeken.
CHRISTIANE STRUYVEN (64) dook
in een schandalige geschiedenis.
MEZZA39
MIJN
BOEK
Moeten vrouwen
«aakt zijn
om in het museum
te hangen
Moeten vrouwen naakt zijn om in
het museum te hangen? verschijnt
8 maart bij uitgeverij Lannoo 49,99
