'Snel na de Tweede Wereldoorlog begon de Koude Oorlog.
Mijn vrouw Jannie en ik besloten onze kinderen sober
op te voeden zodat ze zich in moeilijke situaties zouden
kunnen redden. Toen de kinderen vijf waren kregen ze
een eigen tentje. Ze leerden het opzetten en als het regende
moesten ze in hun pyjama naar buiten om de lijnen te
controleren. Zo leerden ze op hun eigen leven te letten
en als het nodig was te overleven.'
'In de jongerenorganisatie ging alles op basis van kameraad
schap en gelijkwaardigheid. Meteen na de oorlog bliezen
we de organisatie nieuw leven in. Ik leerde Jannie daar
kennen. Gelijkwaardigheid was voor mij en mijn vrouw
belangrijk, samen praten, samen beslissingen nemen,
samen de kinderen opvoeden. In de laatste twintig jaar
van ons huwelijk vielen we terug op die diepe kameraad
schap. We hadden geen seks meer, maar op een andere
manier was er toch intimiteit. Toen Jannie zich niet
meer kon douchen, hebben we een schoonmaakritueel
ontwikkeld waarbij we haar lichaam insmeerden met
olijfolie, teruggrijpend op de oude Grieken en Romeinen.
Ze was 3,5 jaar bijna niet buiten geweest, maar haar huid
was gezond.'
'Ik gaf er drie jaar les. We hadden een mooi huis met een
tuin met exotische bomen. We raakten bevriend met de
marrons - toen zei je nog gewoon bosnegers, maar dat mag
nu niet meer. De vrouwen liepen rond met blote borsten
en een lendendoekje, mijn vrouw droeg lange rokken. De
marrons bouwden een boot voor ons waarmee we de rivier
op gingen, en ze leerden ons het begroetingsritueel als we
in een van hun dorpen aankwamen. Met één voet bleef je
in de boot staan en met de andere op het land, om te zien
of je welkom was.'
'Ik was weduwnaar geworden en hoorde kapot te zijn, maar
dat gebeurde niet. Ik twijfelde of ik aan het dementeren
was en mijn emoties aan het vervlakken waren. De dokter
lachte en zei dat met dementie de emoties juist vaak ver
sterkt worden. Op een nacht droomde ik dat mijn vrouw
zich over mij heen boog en mij een kus op mijn lippen gaf.
Toen ik wakker werd zag ik het koude bed naast mij en
donderde ik in een diep verdriet. Toen wist ik dat het met
mijn emoties wel goed zat, mijn angst voor dementie was
weg. Het verdriet om Jannie was er, maar ook het geluk,
want zij is er als het ware nog altijd. Toen kon ik door.'
En nu geeft u nog steeds bijles?
'Het nichtje van mijn huishoudelijke hulp stond in vier
havo onvoldoende voor geschiedenis. Ze vroeg of ik haar
bijles wilde geven. Het meisje vond geschiedenis een rot-
vak, maar is nu helemaal enthousiast. Dat komt omdat ik
met haar praat over de leerstof, haar geschiedenisleraar
loopt alleen met zijn handen op de rug door het lokaal.
Zij gaat bij mij weg als een blije puber. Ik wilde altijd al
leerlingen leren kijken naar de wereld door met ze te
praten en ze verhalen te vertellen. Ik hoefde nooit een
presentielijst in te vullen, iedereen was er altijd.'
'Interesse is een belangrijk bestanddeel van mijn denken,
dat is het altijd geweest. Ik houd interesse, ik vervlak niet,
ik blijf belangstellend.
MEZZA 33
HUIS IN PARAMARIBO i
GAKPE, BENIN
NA DE OORLOG
PARAMARIBO
AUSTIN 1100
Kameraadschap is nu een ouderwets begrip. U leerde
het bij de jongerenorganisatie van de geheelonthouders
beweging.
Jullie gingen met de boot naar Suriname voor het land
onafhankelijk werd.
U was 88 toen uw vrouw overleed.
U kunt met alle generaties goed overweg?
Dat deed
je gewoon
verschijnt
bij uitgeverij
Meulenhoff
22,99
