H
'Komt er ook oorlog in Nederland?'
9
JEUGDJOURNAAL
REPORTAGETEAM MAAKT BERICHTEN VAN HET FRONT 'BEHAPBAAR VOOR KINDEREN'
Namens het NOS Jeugdjournaal doet Noortje
Deutekom aan de Pools/Oekraïense grens
verslag van de oorlog en vluchtelingenstroom.
Hoe vertel je aan kinderen wat daar gebeurt?
e is net aangekomen in
Przemysl, een Poolse
plaats bij de grensover
gang met Oekraïne. Sa
men met cameraman
Mike Versteegh en tolk Khrystyna
Dzhumaryk maakt Noortje Deute
kom (33) hier een reportage over, zo
als ze het zelf zegt, 'een uitgifte-
punt'.,,Een plek waar alles wordt
verzameld voor de vluchtelingen.
Kleding, schoenen, kinderwagens,
maxicosi's, eten en speelgoed, zoals
knuffels. De hele dag door brengen
Polen spullen naar deze plek. Hier
zijn ook artsen. Als vluchtelingen bij
Medyka de grens overkomen, wor
den ze zo snel mogelijk hiernaartoe
gebracht", vertelt Noortje Deute
kom die sinds zondag in Polen is.
,,We zijn de eerste dag naar de
grensovergang gegaan. Daar zag je
mensen druppelsgewijs binnen ko
men. De duizenden vluchtelingen
waren nog aan de andere kant van
de grens. Het probleem is dat ze
worden tegengehouden vanwege
het vele papierwerk. Daar is de
chaos. Als je de beelden ziet van al
die mensen daar, dan voel je: er is
heel veel mis. Eenmaal over de grens
zijn vooral kinderen opgelucht,
maar zo vermoeid. Het leven is er
uit, zo uitgeput zijn ze. Je ziet geen
kind nog jengelen of huilen. Ze zijn
op."
,Dat gegeven reist voortdurend mee
in mijn hoofd. Je probeert vaak het
persoonlijke verhaal van een kind te
vertellen. We hebben een reportage
gemaakt over Victoria, een meisje
dat met haar moeder op het station
was en doorreist naar Duitsland.
Dan duik je in de belevingswereld
van haar. Wat is het voor een meisje?
Wat heeft ze bij zich? Wat doet ze
graag?
,,We hebben hier nog geen situatie
meegemaakt waarvan ik dacht: dit
kunnen we niet aan de kinderen la
ten zien. Wat hier gebeurt, is alle
maal behapbaar voor kinderen die
het jeugdjournaal kijken. Maar we
doen zeker aan maatvoering. Na
tuurlijk vertellen we sowieso wat de
kinderen onderweg moesten door
staan, hoe ze aankomen, welke leed
ze hebben geleden. Maar we kiezen
ook voor een beetje feelgood. De kant
van de liefde, noemen we dat. Dan
laten we zien dat er ook mooie din-
Kijkersvragen
gen gebeuren. Vertellen we wat er
wordt georganiseerd. Dat mensen
elkaar zó aan het helpen zijn. Dat
Polen spullen komen brengen, dat
ze Oekraïners in huis halen, een
slaapplek bieden."
,,Een van de grootste uitdagingen.
In Nederland houd je er al rekening
mee dat je kinderen op hun gemak
stelt voor een interview. Hier zijn
we afhankelijk van een tolk die dat
al heel goed doet. Onze benadering
is nóg rustiger. We nemen de tijd.
En op de een of andere manier blij
ken kinderen hun verhaal toch wel
te willen vertellen."
„De kinderen die na zo'n lange
reis verloren op stoeltjes zitten,
op bedjes liggen. Die alles over
zich heen laten komen, totaal uit
geput zijn. Ik zag een broer en zus
naast elkaar op het station. De jon
gen in een rolstoel, fysiek en men
taal beperkt. Dat was een moment
dat ik dacht: hoe moet dat verder?"
,,Het was op een plek waar
we niet mochten filmen.
Op bepaalde plekken is
besloten weinig of geen
De kinderen
hier zijn totaal
uitgeput en
laten alles
over zich
heen komen
media toe te laten en dat is begrijpe
lijk. Er zijn hier ontzettend veel ca
meraploegen en mensen kunnen to
taal overvraagd worden, maar ze
moeten ook rust krijgen."
,,Dat is het gekke: als journalist ben je
heel erg bezig met denken in shots
en quotes. Ik probeer dus af en toe,
zoals gisteren, heel even in m'n een
tje een rondje te lopen en als mens
alles in me op te nemen. Er gebeurt
zoveel in je hoofd. Die indrukken, we
worden allemaal wakker 's nachts
omdat het ons aangrijpt. En als wij
s avonds aan de dis zitten, een
uurtje hier verderop in ons
warme hotel met een biertje
erbij, dan voelt dat heel gek.
Dan zeggen we toch iedere
keer tegen elkaar: wat een
enorm contrast is dit toch."
„Wat mooi is: ouders vinden
het fijn vinden hoe we het uit
leggen aan de kinderen. In Hilver
sum op de redactie wordt daar ont
zettend veel aandacht aan besteed.
We zagen het bij de corona
crisis ook: ouders zijn blij
dat er een organisatie is
die het voor de kinderen
behapbaar maakt."
GO DONDERDAG 3 MAART 2022
Noortje Deutekom doet voor het Jeugdjournaal op verschillende locaties verslag van de oorlog aan de grens van Polen met Oekraïne. fotos nos jeugdjournaal
'We laten zien dat er ook
mooie dingen gebeuren'
Dennis Jansen
Hilversum
Wat trof je aan?
Je was bij de chaos op een trein
station, interviewde gezinnen na
hun lange reis naar de grens. Hoe
zeer hou je er rekening mee dat je
verhalen vertelt aan kinderen?,
Houden jullie ook beelden weg?
De redactie van het NOS
Jeugdjournaal heeft
sinds het uitbreken van
de oorlog in Oekraïne
ruim zevenduizend reac
ties en vragen binnenge
kregen van kijkers. „Vra
gen als: Komt er ook oor
log in Nederland? Breekt
er een derde wereldoor-
log aan? Gaat Rusland
kernbommen gebruiken?
Wanneer is het afgelo
pen? Oorlog is een
nieuwsonderwerp dat kin
deren zeer na aan het
hart gaat", stelt Jochem
Nuhn, de eindredacteur.
,,De ochtend- en avond
journaals en de losse on
derwerpen op de site en
in de app worden volop
bekeken en teruggeke
ken. Op ons YouTubeka-
naal zijn veel items over
dit onderwerp meer dan
een half miljoen keer be
keken. Dat is uitzonderlijk
op zo'n korte termijn". Hij
benadrukt dat het Jeugd
journaal een nieuwspro
gramma is voor kinderen.
,,Geen kinderprogramma
met nieuws. De kerndoel
groep is kinderen van 9-12
jaar, maar we houden re
kening met jongere kinde
ren. We vertellen zo hel
der en eerlijk mogelijk. Ja,
er is veel ellende, maar
daarbinnen is er nieuws
over hulp, hoop of steun.
Ook bieden we in de uit
zending ruimte voor reac
ties van kinderen. We we
ten van experts dat dat
kijkende kinderen helpt.
Het maakt duidelijk dat ze
niet de enige zijn die hier
van schrikken.''
Hoe lastig werken is het als je de
taal niet spreekt?
Wat greep jou het meeste aan?
Zit dat in een reportage?
Hoe ervaar jij zelf de omstandighe
den?
Hoe zijn de reacties?
- Noortje Deutekom
