H
c Colonne op weg naar hoofdstad baart zorgen
En dan ineens is het oorlog. In Oekraïne
probeert iedereen zich zo goed en
kwaad als het kan te voegen naar de
nieuwe realiteit. Het gezin Tsimerman uit
Lviv heeft in de schuilkelder de
buren beter leren kennen.
4
OORLOG OEKRAÏNE
RUSLAND
Als de sirene
gaat, of als de
officiële ap-
pjes komen
(ATTENTIE
LUCHT
ALARM!),
weet iedereen precies wat de pro
cedure is. De rugzak met warme
kleren staat klaar, de flessen wa
ter ook, documenten en geld zit
ten in een mapje, de eerstehulp-
doos is binnen handbereik, en
vergeet ook de kat niet. Er is geen
lift, dus het duurt 3 tot 4 minuten
om van de derde verdieping naar
beneden te lopen, plus vijftien
treden extra naar de kelder, dan
twee keer rechtsaf onder de
grond en tot slot de deur dicht
doen en de eigen plek opzoeken.
Juliana Tsimerman doet het
nauwgezet uit de doeken. Haar
nagels zijn blauw en geel gelakt,
naar de vlag van Oekraïne. Ze is
pas 15 jaar (volgende week wordt
ze 16), maar ze praat nu al over
zaken waar je als kind helemaal
niet over zou moeten praten. Ze
woont met haar ouders Mychajlo
(55) en Irina (53) in een oude
Sovjet-flat in het zuiden van
Lviv. Deze 'Stalinka' uit 1957,
inderdaad vernoemd naar een
voorganger van Vladimir Poetin,
ziet er van buiten nogal slonzig
en vervallen uit, maar de schijn
bedriegt. Hun appartement op de
Stukje bij beetje schuift een Russische legercolonne op richting Kiev.
Waarom wordt dat konvooi niet aangevallen? En wat zijn de Russen van
plan? Militaire experts hebben een onheilspellend voorgevoel.
Het konvooi met Russische leger
voertuigen zou volgens Ameri
kaanse opnames maar liefst 64 kilo
meter lang zijn. Het voorste voer
tuig zou zich bij Hostomel Airport
bevinden, een kleine 30 kilometer
ten noordwesten van het centrum
van Kiev. Veel mensen vragen zich
af: waarom wordt deze colonne niet
aangevallen door de Oekraïners?
,,De Russen zijn natuurlijk niet
naïef", zegt voormalig comman
dant van de landstrijdkrachten
Mart de Kruif. ,,De colonne zal goed
zijn beveiligd met een bescher
mende paraplu van met name
luchtafweer. Daarbij is de offen
sieve capaciteit van de Oekraïners
door de Russen gedecimeerd in de
eerste dagen." Dat inzicht wordt ge
deeld door Dick Zandee, defen
sie-expert bij onderzoeksinstituut
Clingendael. ,,Een groot gedeelte
van de Oekraïense jachtvliegtuigen
lijkt te zijn vernietigd. Ik heb ze
nauwelijks zien opereren."
Sowieso moeten we over de ef
fectiviteit van aanvallen op de Rus
sische stoet met tanks en andere
voertuigen niet te makkelijk den
ken, meent De Kruif. ,,Zelfs al zou je
een voertuig raken, bijvoorbeeld
met een Turkse drone, dan zetten
de Russen zo'n voertuig aan de kant
en gaan ze verder."
Artillerie
Beide experts hebben een onheil
spellend gevoel over wat komen
gaat als de colonne de Oekraïense
hoofdstad zou bereiken. ,,Poetin
zoekt de beslissing in Kiev", is de
overtuiging van De Kruif. ,,Hij
heeft het geprobeerd met luchtlan
dingseenheden, en met de infiltra-
tie van manschappen in de stad,
maar dat is niet gelukt. Alles wijst
erop dat hij nu vanuit de tweede
lijn gaat schieten op Kiev."
Zandee: ,,Ik sluit inderdaad niet
uit dat de Russen hun artillerie op
gaan stellen en rücksichtslos op de
stad gaan schieten, ten koste van
veel burgerslachtoffers. Wat moet
je anders doen met al dat materieel
dat onderweg is naar Kiev? Dat
moet een bewuste tactiek zijn."
De beelden uit Charkov, de
tweede stad van Oekraïne, voor
spellen wat dat betreft heel weinig
goeds. Die stad wordt hevig be
schoten door de Russen, en er val
len doden en gewonden. ,,Alles lijkt
erop, zeg ik met een slag om de arm,
dat de Russen daar clustermunitie
(een huls met daarin tientallen of
honderden kleinere bommen, red.)
Ik sluit niet uit dat de
Russen rücksichtslos
op de stad gaan
schieten
gebruiken", zegt De Kruif. ,,Dat is
in strijd met het internationaal oor
logsrecht. Maar als de Russen het in
Charkov lijken te doen, waarom
zouden ze het in Kiev dan niet
doen? Het ziet er echt heel donker
uit." Zandee noemt de mogelijke
nieuwe tactiek van Poetin 'onvoor
stelbaar slecht nieuws' voor de in
woners van Kiev. ,,Hij zou overgave
van de Oekraïense regering kunnen
afdwingen door zoveel burger
slachtoffers te maken dat het onac
ceptabel wordt om door te gaan."
Het ellenlange konvooi van de Rus
sen zal ook veel materieel bevatten
dat de straten van Kiev in kan trek
ken, stellen de experts. De vraag is
hoeveel Oekraïne daar tegenover
kan zetten, zegt Zandee. „Oekraïne
heeft van onder meer de VS anti-
tankmiddelen gekregen waarmee
je colonnes kunt proberen te stop
pen. Maar ik weet niet of ze in Kiev
voldoende materieel en personeel
hebben om dat voor elkaar te krij
gen." Vanuit veel westerse landen
zijn wapens en andere militaire
middelen toegezegd. Dat kan hel
pen, stelt De Kruif. ,,Zeker als mili
tairen de systemen al kennen. Maar
we weten niet of dat zo is."
Bevoorrading
Zandee noemt de bevoorrading
vanuit het westen een 'race tegen
de klok'. ,,De vraag is of het op tijd
komt waar het moet zijn. Nu wor
den veel wapens en andere midde
len over de Poolse grens Oekraïne
in gebracht. Die route lijkt nog rela
tief veilig. Maar de Russen zijn ook
niet gek. Zij kunnen met luchtlan
dingstroepen proberen de route te
onderbreken. Ook zullen ze probe
ren Kiev te omsingelen, zodat wa
pens de stad niet meer in kunnen."
Al met al heeft De Kruif bepaald
'geen lekker onderbuikgevoel' over
de situatie. Dat geldt ook voor Zan-
dee. Toch ziet hij nog altijd veel
zwaktes bij de Russen. ,,Er is al eer
der geconstateerd dat Rusland op
minder krachtig verzet van de Oe-
kraïners had gerekend. Ze dachten
dat het een slap zootje was, maar
daar hebben ze zich echt in vergist.
Ook is de organisatie van de Russen
echt niet optimaal. Dit is een opera
tie die maandenlang is voorbereid,
en toch is bijvoorbeeld de aanvoer
van brandstofniet op orde. Dat kan
ik echt niet volgen, het duidt op
fouten in de organisatie."
Zelfs al zou Rusland Kiev inne
men, dan is de strijd in Oekraïne
nog lang niet gestreden. Volgens
experts zouden de nieuwe wapens,
die ook vanuit het buitenland wor
den geleverd, kunnen bijdragen aan
een guerrillaoorlog. Het gaat om
antitankwapens en -raketten, Stin-
ger-raketten waarmee vliegtuigen
neergehaald kunnen worden en ze
ventig gevechtsvliegtuigen.
WOENSDAG 2 MAART 2022 GO
Zwart scenario:
'Poetin zoekt de
beslissing in Kiev'
Mark van Assen
G Het stadhuis van Kiev wordt
beschermd met zandzakken.
FOTO EPA
Chris van Mersbergen
Rotterdam/Kiev
- Dick Zandee, defensie-expert
