H
3
OORLOG OEKRAÏNE
RUSLAND
De inwoners van Lviv
hebben zelf nog niet
onder vuur gelegen, dus
zetten ze alles op alles
om hun landgenoten
elders te helpen. Deze
oude stad is strijdbaar.
e kerken zijn vol, op deze
koude zondagochtend in
Lviv. In de Sint-Andre-
askerk aan het Sobor-
na-plein zijn alle bank
jes bezet, er staan en knielen zelfs
mensen in het gangpad. De ogen zijn
dicht, de hoofden gebogen, de armen
gekruist, het koor zingt een verdrie
tig lied.
,,Maar dat is elke zondag zo'', zegt
Marko Savchenko nuchter. Hij rookt
buiten een sigaartje. ,,We zijn erg ge
lovig hier. Het is nu misschien iets
drukker en emotioneler. Je moet op
straat om je heen kijken, dan zie je
hoe de stad is veranderd de afgelopen
dagen.''
Er zijn veel minder mensen buiten
dan normaal, gebaart hij, er rijden
veel minder auto's, bijna alle winkels
en restaurants zijn dicht. Lviv is dui
delijk zichzelf niet, zeker niet zonder
alle toeristen. Alleen supermarkten,
drogisterijen en ziekenhuizen moe
ten openblijven. De rest mag het zelf
weten, er is geen verplichte sluiting
uitgevaardigd. De kleine koffietentjes
doen goede zaken, net als de kebab-
shops, maar verder heeft iedereen
wel wat beters te doen op dit mo
ment, vermoedt Savchenko.
De jonge ondernemer (hij heeft
een it-bedrijf) is vol lof over de lokale
overheid. ,,De communicatie is per
fect. Iedereen met een smart-phone
krijgt automatisch bericht bij een
luchtalarm. Zo heeft iedereen tijd ge
noeg om bij een schuilkelder te ko
men, ook mensen die buiten het be
reik van de sirenes wonen.''
Zelfs Google Maps is geüpdatet,
zodat alle bunkers, garages en ge
schikte kelders er op staan. En ja, zegt
hij trots: ,,Het internet blijft het doen.
Dat is de grote verrassing van deze
dagen. Dat hebben we geleerd van de
oorlog van 2014, toen het netwerk er
soms dagenlang uit lag. De infra
structuur is enorm verbeterd.''
Zwaarbewapend
Lviv, deze oude stad vol geschiedenis
in het westen van het land, is tot nu
toe nog buiten schot gebleven. De be
veiliging is natuurlijk wel opgevoerd.
Er zijn nauwelijks militairen te zien,
maar er is wel veel zwaarbewapende
politie. Af en toe wordt er iemand
staande gehouden, moeten er koffers
geopend en papieren getoond wor
den. En op de grote uitvalswegen zijn
blokkades ingericht. Bij sommige
helpen jonge jongens met het vullen
van zandzakken.
Er zijn op de eerste en tweede dag
van de oorlog raketten ontploft in de
omgeving (in Novyi Kalyniv en
Brody, waar militaire installaties
staan), maar niks in de stad zelf. Ste-
pan Solchanyk heeft het zekere voor
het onzekere genomen en zijn gezin
verhuisd naar Mikolayv, een stadje 40
kilometer naar het zuiden. Ze wonen
hier in Lviv in de buurt van een ka
zerne, vandaar. ,,Ik heb twee zoon
tjes, eentje van 4 en eentje van 7 jaar.
De oudste snapt wat er aan de hand
is, we hebben hem verteld over de
oorlog en Poetin. Hij houdt zich
goed, hij is niet bang.''
Solchanyk vindt het moeilijk zich
een houding te geven. Hij is een paci
fist, zegt hij, 'een man van de vrede',
maar hij wil tegelijkertijd alles doen
om zijn moederland te verdedigen.
Daarom komt hij elke dag terug naar
de stad om te kijken wat hij kan bete
kenen.
Nu is hij op weg naar het Nationale
Museum in de Kopernika-straat,
waar een grote hulpactie is opgestart.
Hij is niet de enige. De benedenver
dieping is omgetoverd tot het 'huma
nitaire hoofdkwartier' van de stad.
Het is een komen en gaan van men
sen die willen helpen.
Anatoly Ihnatovych coördineert de
activiteiten hier. Eigenlijk is hij hoog
leraar aan de Technische Universiteit
van Lviv, maar dit is nu even belang
rijker. Hij leidt ons rond langs een
enorme hoeveelheid spullen, die
door vrijwilligers worden gesorteerd.
..Het is ongelooflijk", zegt hij. ,,Dit is
een particulier initiatief, de overheid
heeft hier niks mee te maken. En dat
hoeft ook niet. Ze heeft wel iets an
ders aan haar hoofd.''
Er ligt van alles. Grote stapels kle
ren en schoenen, toiletpapier, aller
hande etenswaren in blik, aardappe
len, medicijnen, speelgoed, koekjes,
pasta, grote flessen water, luiers,
maandverband, vlees, olie. Er is zelfs
net een robuuste auto afgeleverd die
geschonken mag worden aan het le
ger. Het is veel, maar er is ook veel
nodig, zegt Ihnatovych. ,,Niet alleen
voor de vluchtelingen die op weg zijn
naar de grens met Polen of Hongarije
of Roemenië, maar ook voor de men
sen elders in het land. En voor het le
ger.'' De organisatie plaatst oproepen
op sociale media en de coördinator
ziet dat er elke vijf minuten iemand
zich meldt die wil helpen. Er zijn al
meer dan vijfhonderd mensen gere
gistreerd.
Bloederig
Ook Stepan Solchanyk wordt aan het
werk gezet. ,,En vanavond ga ik weer
terug naar mijn vrouw'', zegt hij.
Maar hij wil nog wel wat laten zien.
Op zijn telefoon zoekt hij een foto
van zijn broer Bogdan.
Het is een bloederige foto. Bogdan
is dood, vermoord tijdens de protes
ten (tegen omstreden verkiezingen)
op het Maidanplein in Kiev, in 2013.
Daar stierven toen iets meer dan
honderd mensen, die nu worden her
dacht als de Hemelse Honderd. Ste-
pan zegt verder niets. Hij wil alleen
dat we even kijken.
Mijn oudste
zoon snapt wat
er aan de hand
is. Hij houdt
zich goed en
is niet bang
GO MAANDAG 28 FEBRUARI 2022
Mark van Assen
Lviv
D
Zolang het rustig is,
helpen de burgers van
Lviv hun landgenoten
Anatoly Ihnatovych coördineert de activiteiten in het Nationale Museum, waar een grote hulpactie is opgestart. fotos ad
- Stepan
Solchanyk,
inwoner Lviv
