Nooit meer knoeien: dit zijn de tafelmanieren
Hoe eet je een bitterbal zonder je mond
te branden? En waarom snijd je nooit het
puntje af van een stuk camembert? In haar
nieuwe boek Eetiquette leert culinair
journalist Mara Grimm je hoe je netter
en lekkerder kunt eten.
22
BITTERBAL
Soms worden bitterballen geserveerd
met een prikkertje erin, maar dat is
een waardeloos idee. Het is ooit
bedacht zodat je de bal in één keer in
je mond kunt stoppen zonder vette
vingers te krijgen, maar helaas zijn
bitterballen te zwaar voor die prik
kertjes. Daardoor vallen ze negen van
de tien keer in het schaaltje mosterd.
Erger is het dat je door een bitterbal
van een prikkertje te eten ook nog
eens een groot risico loopt om je
mond te branden.
Hoe het wel hoort? Pak met duim,
wijs- en middelvinger een bitterbal
van de schaal. Dip de onderkant in de
mosterd. Houd de bal even in je hand
en bijt vervolgens aan de bovenkant
een klein stukje van de korst af. Nu
kan de vulling afkoelen. Dat duurt
ongeveer een minuut en gaat vanzelf
- blazen hoort niet. Eet de afgekoelde
bitterbal vervolgens in één keer op.
Sta je op een receptie of borrel waar
je veel mensen moet begroeten? Eet
een bitterbal dan met je linkerhand;
zo blijft je rechterhand schoon om
handen te schudden.
BAKLAVA
Baklava eet je op zijn kop. Dat is best
logisch: er zit flink veel siroop in en
die zakt tijdens het bakken en rusten
naar onderen. Als je de baklava om
draait, ruik je alle aroma's van de
siroop daarom veel beter. Bovendien
is de kans zo minder groot dat je
onder de siroop komt te zitten.
Het kost trouwens best veel tijd om
baklava te maken, dus ga er voorzich
tig mee om. Scheid bijvoorbeeld
nooit de bovenste van de onderste
lagen. Baklava met een mes doormid
den snijden is al helemaal niet de
bedoeling. Wil je hem toch kleiner
maken? Gebruik dan de zijkant van
een vork.
CAMEMBERT
Camembert is een ronde kaas, die
vaak wordt geserveerd in punten.
Veruit de meeste smaak zit in het
midden van de camembert. Daarom
mag je aan tafel nooit het uiterste
puntje van de kaas afsnijden. Als je
dat doet, is het lekkerste stuk in één
keer weg. Snijd daarom lange, dunne
plakjes vanaf de zijkant. Dat geldt
trouwens ook voor brie en alle
andere kazen die in een punt worden
geserveerd.
TOMPOUCE
In oude etiquetteboeken staat dat je
tompoucen met de hand moet eten.
Dat is waanzin. Wie het weleens
heeft geprobeerd, weet dat het een
bende wordt. Hoe dan wel? Haal eerst
het dakje eraf, snijd de tompouce in
tweeën, lik de room eruit... er zijn
tientallen manieren om een tom-
pouce te eten, maar er is maar één
juiste: leg de tompouce op zijn kant,
dus op het lange snijvlak. Op die
manier kun je met een mes perfecte
plakjes snijden. Zo kun je bij elke hap
alle smaken en structuren van de
tompouce ervaren - en dat is precies
de bedoeling.
COUSCOUS
Couscous wordt traditioneel geser
veerd op een grote schaal die voor het
hele gezelschap is bedoeld. Borden en
bestek komen er niet aan te pas; je eet
rechtstreeks uit de schaal. Dat doe je
altijd met je rechterhand, óók als je
linkshandig bent. Je linkerhand
wordt in Arabische landen namelijk
als onrein beschouwd.
Pak een beetje couscous en kneed
daar met behulp van je vingers en
handpalm een bolletje van. Dit ge
bruik je als een soort lepel om stukjes
vlees en groenten van de schaal te
Snijd nooit
het uiterste
puntje van de
camembert,
dan is het
lekkerste stuk
in één keer weg
pakken. Voor beginners is het best
lastig om zo'n mooi bolletje te ma
ken, in dat geval zou je om een lepel
kunnen vragen.
Bij couscous geldt hetzelfde als bij
alle andere gerechten die je van een
gemeenschappelijke schaal eet: leg
nooit iets terug wat je hebt gepakt.
Graai ook niet in het wilde weg in de
schaal, maar pak uitsluitend van het
deel dat voor je neus staat. Een laatste
tip: het is heel charmant om lekkere
groenten en vlees van jouw deel van
de schaal naar dat van de persoon
naast of tegenover je te 'schuiven' -
een teken van gastvrijheid.
CROISSANT
Eigenlijk is er maar één juiste manier
om een croissant te eten: je breekt er
steeds een bitesize stukje af en eet dat
op. De croissant in de lengte door
midden snijden is uit den boze, het is
per slot van rekening geen pistolet.
Aangezien een croissant al voor 30 tot
- niet schrikken - 70 procent uit
boter bestaat, is extra boter eigenlijk
overbodig. Puristen zijn daar dan ook
fel tegen, al zijn er ook mensen die
zweren bij wat koude boter op een
lauwwarme croissant.
Leg in dat geval eerst wat boter van
het gemeenschappelijke schaaltje op
de rand van je bord, breek een stukje
van je croissant af en doe daar met je
eigen mes een beetje boter op. Be
smeer de croissant zeker niet in één
keer. Valt over boter nog te twisten,
over jam is iedereen het eens: jam op
je croissant is not done. Dat over
heerst namelijk de subtiele zoetheid
van de croissant zelf. Hetzelfde geldt
uiteraard voor honing.
Waarom er in Frankrijk bij een
petit déjeuner dan boter en jam op
tafel komen? Om op je baguette te
smeren, maar dat is weer een ander
verhaal. Tot slot nog dit: in Frankrijk
zie je soms mensen een croissant in
hun café au lait dopen. Dat wordt
gegarandeerd een rotzooi en op elke
willekeurige andere plek in de wereld
word je waarschijnlijk aangekeken
alsof je een barbaar bent, maar gek
genoeg is het uitgerekend in Frank
rijk algemeen geaccepteerd.
DOPERWTEN
Er zijn weinig dingen lastiger te eten
dan doperwten. Officieel mag je
namelijk geen lepel gebruiken. De
erwtjes prakken en vervolgens
opeten kan ook niet, want prakken
wordt altijd en overal als onfatsoen
lijk ervaren. Ook mag je de erwtjes
eigenlijk niet met je mes op de holle
kant van je vork schuiven, waar
schijnlijk omdat de tanden van een
vork van oudsher verder uit elkaar
stonden dan nu.
ZATERDAG 26 FEBRUARI 2022 GO
Hoe eet je
een
tompouce?
Met dekseltje of
zonder? Met de hand
of met een vork? Een
tompouce eten kan op
veel manieren, maar
er is er maar één juist.
FOTO JEAN-PIERRE JANS
