Na onderhandelen bij een
gijzeling zit adrenaline hoog
effeweg.nl
5
effeweg.nl oF bel 08810 30 800
Robots
Als de agenten via de megafoon
vragen of hij zijn hand kan opste
ken, reageert hij niet. Ze sturen
twee robots op hem af om te on
derzoeken of hij daadwerkelijk
explosieven bij zich heeft. Het
Nieboer was de eerste fulltime
politieonderhandelaar in Neder
land. Als Expert Onderhande
lingsstrategieën bij de Dienst Spe
ciale Interventies (DSI) moest ze
dealen met crisissituaties in bin
nen- en buitenland. Volgens de
deskundige gaat het in negen van
de tien gevallen om een zelf
moordpoging, een familiedrama
of een verward persoon. Een situa
tie zoals die in de Amsterdamse
Apple Store, waarbij losgeld werd
geëist, is veel zeldzamer.
,,Ik denk dan nog steeds stiekem:
Hier wil ik naartoe!"
,,Soms word je door de meldkamer
gebeld, soms door een comman
dant. In Nederland zijn 24/7 tien
tallen onderhandelaars op oproep-
basis inzetbaar, zowel bij de politie
als bij de DSI in geval van terroris-
mezaken en extreem geweld. Dan
stap je in de auto en bel je met de
tweede onderhandelaar, je bent al
tijd minstens met zijn tweeën. In
de situatie bij Apple Store schat ik
zelfs in dat ze een volledige onder
handelcel van vijf of zes personen
hebben opgetuigd."
,,Je buddy overlegt met de com
mandant, staat jou mentaal bij en
verzorgt de informatiestroom met
alle betrokkenen. Zo kun jij je vol
ledig richten op het contact met de
andere kant, bijvoorbeeld een gij
zelnemer of gijzelaar. Dat is essen
tieel, want het gaat bij politieon-
derhandelingen altijd over leven
of dood. Je wilt de situatie zo snel
mogelijk de-escaleren. Dan is het
van belang om te luisteren en een
basis te creëren om te spreken. De
eerste vraag is meestal: Kun je me
vertellen wat er aan de hand is?"
,,Nee, die beslissing ligt bij de alge
meen commandant of bij de drie
hoek (de (loco-)burgemeester, de
politiechef en de officier van justi
tie, red.). Zij geven aan wat je wel
en niet mag toezeggen. Als onder
handelaar ben je één van de in
strumenten die de top kan inzet
ten."
„Uiteraard. Bij meerdere mensen
heb je niet alleen met psychologie
te maken, maar ook met sociolo
gie. Met groepsprocessen. Dan kan
er een heel andere dynamiek ont
staan, bijvoorbeeld als daders el
kaar opjutten of aangestuurd wor
den van buiten.''
,,Dat werkt wel anders dan in de
film. Politieonderhandelaars zet
ten niet hun eigen leven op het
spel. Veiligheid staat voorop, ver
der is alles erop gericht om contact
te maken. Via een telefoon, brief
jes of op welke manier dan ook.
Je bent allereerst opgelucht als
iemand wil communiceren. Als
dat lukt, probeer je in de gesprek
ken de daden te onderscheiden
van de persoon zelf. Als onderhan
delaar mag ik best veroordelen wat
een gijzelnemer doet, maar over
de mens vind ik niks. Anders kan
ik het gesprek niet meer aangaan."
,,Bij deze zaak was het opmerkelijk
dat de gijzelnemer om water
vroeg. Dat zegt een onderhande
laar gelijk dat iemand niet was
voorbereid op een langdurige
actie. Het verstrijken van tijd is
sowieso bij een gijzeling positief
voor de politie. Als iemand alleen
maar het doel heeft om slachtof
fers te maken, dan doet diegene
dat vrijwel gelijk. Een zelfmoord
terrorist hoeft niet vier uur lang
met een wapen te zwaaien."
,,Je gaat evalueren. Een incident
kan positief aflopen terwijl er wel
fouten zijn gemaakt door de poli
tie, en soms was de uitvoering
perfect en de afloop toch negatief.
Daar probeer je van te leren. En
dan is het bijkomen: want de
adrenaline zit nog wel twee of drie
dagen behoorlijk hoog."
er iets onverwachts. Agenten stu
ren een robot naar de Apple Store
met het water. De Bulgaarse klant
die onder schot wordt gehouden,
moet dat pakken, maar rent ver
volgens naar buiten. A. rent er
achteraan. Een oplettend lid van
het het arrestatieteam geeft op dat
moment vol gas met zijn auto en
rijdt hem aan. Hij valt bewegings
loos op straat.
lijkt volgens experts te gaan om
oefenexplosieven. Volgens de po
litie stonden ze niet op scherp. A.
wordt zwaargewond afgevoerd.
De gijzelaars zijn uiteindelijk alle
maal ongedeerd naar buiten geko
men. De gijzelnemer blijkt meer
maals met justitie in aanraking te
zijn geweest, onder meer wegens
wapenbezit. Zijn laatste veroorde
ling was vorig jaar mei, toen hij 60
uur taakstraf kreeg voor het bela
gen van zijn ex-vriendin. A. zou
geregeld verward gedrag vertonen
en heeft een voorgeschiedenis in
de Amsterdamse hulpverlening.
Rondreis Griekenland
Hoogtepunten
van Tirol
Rondreis Kroatië
Florence, Rome
en Barcelona
Rondreis Klassiek
Spanje en Andalusië
Boek zonder aanbetaling
GO DONDERDAG 24 FEBRUARI 2022
Met medewerking van
Paul Vugts en Wouter Laumans.
Hoe zorgt de politie dat een gij
zelingssituatie zoals dinsdag
avond op het Leidseplein goed
afloopt? Volgens voormalig poli-
tieonderhandelaar Heidi Nieboer
(53) is onderhandelen altijd een
kwestie van leven of dood.
Edwin van der Aa
Amsterdam
Wat dacht u als oud-onderhan
delaar toen u gisteravond
hoorde van de gijzeling op het
Leidseplein?
Hoe werkt dat? Krijg je dan een
belletje?
Waarom opereer je nooit alleen?
Heidi Nieboer. privéfoto
En dan heeft iemand eisen, een
vrijgeleide of losgeld. Mag je
daar ook over onderhandelen?
Maakt het voor de onderhande
lingen eigenlijk uit hoeveel
daders en slachtoffers er zijn op
een locatie?
Sta je uiteindelijk ook wel eens
oog in oog met een dader?
De gijzeling op het Leidseplein
duurde uren. Maakt dat wat uit?
Als zo'n gijzelingssituatie uitein
delijk eindigt, wat doe je dan als
onderhandelaar?
Ontbjjten diner
Vertrek: mei.jun, juf aug, sep
Ontbijten diner
Vertrek: mei.jun, juf aug, sep, okt
Ontbjjten diner
Vertrek: apr, mei.jun, aug, sep, okt
Ontbijt en diner
Vertrek: apr, mei.jun, juf aug, sep, okt
Ontbjjten diner
Vertrek: apr, mei.jun, aug, sep, okt
ANVR
ALle fouten voorbehouden. ExcLusieF reserveringskosten, Calamiteitenfonds, consumentenbijdrage SGR
en e.v.t. brandstof toeslag. *Bekijk de volledige voorwaarden op www.effeweg.nl/garanties.
