Slechts twintig
puntjes
verdiend
Zeeland is ideale
proeftuin, meer niet
2022
c Opwek getijdenstroom hier niet rendabel
2
COLUMN
Willem van Dam
Verrassing: trof ik zo maar op mijn fa-
cebookpagina een uitnodiging aan
om aan consumentenonderzoekjes
mee te doen. De uitnodiging was vooral ge
richt aan (oudere) heren die graag tot wel
zo'n 300 euro per maand willen bijverdie
nen. Driehonderd euro! Zo'n buitenkansje
laat je niet snel lopen. Zeker niet als je zo
juist de afrekening van het energiebedrijf en
een aanslag van de Belastingdienst van de
deurmat hebt geraapt.
Een paar muisklikken verder bevond ik
mij op een website van Opinieland. Nu heb
ik in vroeger tijden tijdens de aardrijkskun
deles vaker uit het raam gekeken dan naar de
wereldkaart die meester Wissing voor het
schoolbord had uitgerold, maar één ding
weet ik zeker: Opinieland stond daar niet op.
Het bestaat alleen in de hoofden van lieden
die zich marketeer noemen. Dat zijn van die
lui die ons van alles en nog wat proberen aan
te smeren.
Maar goed, Opinieland dus. Daar eenmaal
aanbeland, las ik dat
ik 'door het beant
woorden van vragen
help vorm te geven
aan de toekomst van
grote bedrijven'. Die
bedrijven, begreep
ik, hechten namelijk
grote waarde aan
mijn mening opdat
zij hun producten
kunnen vervolma
ken.
Ik donder ze
maar in de
keukenla bij
de Douwe
Egberts-
punten
Zo gezegd
in deze
krant
In Nederland is grootschalige
opwek van getijdenstroom,
bijvoorbeeld in de
Brouwersdam, niet rendabel te
krijgen. Zeeland is wel een
ideale proeftuin voor
buitenlandse projecten.
De wind gaat weleens liggen, de
zon verdwijnt vaak achter de wol
ken, maar eb en vloed gaan altijd
door. Dat maakt de levering van
elektriciteit die wordt gewonnen
uit het getij veel betrouwbaarder
dan andere vormen van energie.
Toch komen grootschalige projec
ten nauwelijks van de grond. Een
testcentrum in de Grevelingendam
is mislukt en Rijkwaterstaat wil
een streep door de getijdencentrale
in de nieuw te bouwen doorlaat in
de Brouwersdam. Nederland, en
met name het waterrijke Zeeland,
moet zich neerleggen bij een rol als
proeftuin of kraamkamer voor
grote projecten elders.
Met vallen en opstaan
Dat was de conclusie van de confe
rentie waarmee gisteren het project
Spelen met stroom(ing) is afgeslo
ten. Vier jaar lang is op de HZ Uni
versity of Applied Sciences in Vlis
singen onder meer gekeken hoe ge-
tijdenenergie rendabeler kan wor
den gemaakt. Dat ging met vallen
en opstaan. Het Tidal Technology
Center Grevelingendam werd gro
tendeels afgebroken in plaats van
afgebouwd, waardoor een plek ver
viel om proef te draaien. En van
wege de coronacrisis bleven buiten
landse onderzoekers weg en gingen
laboratoria tijdelijk dicht.
Toch waren er wel degelijk suc
cessen. In de spuisluis bij het sta
tion in Vlissingen hangt inmiddels
een getijdenturbine van Water-
2Energy. De stroom die daar wordt
opgewekt is genoeg voor ongeveer
honderd huishoudens. Dat is de
schaal waarop we het moeten zoe-
Proefopstelling van het onderzoeksproject Spelen met
Stroom(ing) in de HZ in Vlissingen. foto hz university of applied sciences
ken, betoogde technisch manager
René Boeters van Rijkswaterstaat
tijdens de digitale conferentie. ,,Ik
denk dat we in Nederland vol
doende plekken hebben om getij-
denenergie in te zetten. Zie de sluis
in Vlissingen. Ik denk niet dat je ge-
tijdenenergie kunt incorporeren in
de Deltawerken. Dat is mijn per
soonlijke visie hè."
Walhalla?
Met zoveel water, eb en vloed, de
dijken en de dammen die er al lig
gen, moet Zeeland toch een wal
halla zijn voor turbinebouwers? Dat
valt tegen, benadrukte eerst Jakob
van Berkel, lector duurzaamheid
aan de HZ en presentator van de
conferentie. Anders dan in Enge
land en Frankrijk, waar het verschil
tussen eb en vloed hier en daar
veertien meter is, is het getij hier
niet hoog genoeg. Slechts tweeën
halve meter bij de Brouwersdam,
waar al jaren wordt gestudeerd op
een getijdencentrale.
Bescheiden rol
Bij een halvering van de getijslag,
wordt de stroom drie keer duurder,
rekende Van Berkel voor. Door een
koppeling te leggen met watervei
ligheid is getijdenenergie in zijn
ogen wel rendabel te maken.
Vanwege de zeespiegelstijging zijn
er op 461 plekken in de wereld
straks pompen nodig in waterke
ringen. Wanneer je die ook als tur
bine kunt laten draaien, sla je twee
vliegen in één klap. De Nederlandse
industrie zou zich moeten richten
op het ontwikkelen van de techniek
voor die honderden locaties. Van
Berkel: ,,In Nederland speelt getij -
denenergie een bescheiden rol,
maar we kunnen een proeftuin zijn
voor de export."
Ramp voor zeehond
Uit de presentatie van Boeters was
op te maken dat voor de Brouwers-
dam geen plek is in die proeftuin.
Met een reeks pompen wordt de
doorlaat, waarvoor nu honderdvijf
tig miljoen euro is gereserveerd,
vier keer zo duur. De pompen moe
ten ook nog eens vier keer zo groot
worden als de grootste pompen die
nu in Nederland draaien, in IJmui-
den.
,,Exceptioneel groot", aldus Boe-
ters. Technisch wel mogelijk, maar
duur, slecht voor de vissen en een
ramp voor zeehonden, omdat één
op de drie wordt verminkt. Rijks
waterstaat wil de pompen - en dus
de getijdencentrale - niet meer, de
regio nog wel. Eind dit jaar beslist
de minister.
Toos Henk
HENK EESRUPT HET NOS
Automobilist rijdt
geluidswal op
Een automobilist is gisteroch
tend een geluidswal langs de
snelweg A58 bij Kapelle opgere
den. De oorzaak van het onge
val is nog onbekend.
Het ongeluk gebeurde rond
10.45 uur vlak voor het viaduct
Schoorse Oudedijk. Een ambu
lanceteam heeft de bestuurder
onderzocht op mogelijk letsel.
Uit het onderzoek is gebleken
dat de bestuur niet gewond is
geraakt. Een bergingsbedrijf
heeft het autowrak weggeta-
keld.
- Tom Kiel
Sjonge, ik wist niet
dat er ook maar ie
mand een stuiver voor mijn mening zou ge
ven. Maar niets is kennelijk minder waar. Ik
kan er punten mee verdienen en die punten
kan ik inruilen voor 'giftcards, producten of
betaling'. Zeg zelf, wie wil er geen pun
ten krijgen?
Gretig ging ik op de uitnodiging in en het
eerste onderzoek heb ik al achter de rug.
Over online-aankopen ging het. Of ik dat
vaak doe, waar, hoe ik betaal, of dat bevalt en
meer van dat soort dingen. De onderzoekers
wilden eveneens iets over het aantal thuis
wonende kinderen weten. Bij die vraag
mocht ik ook een kruisje bij het vakje 'Ik
weet het niet' zetten. Zouden de enquêteurs
daar zelf ook de humor van hebben inge
zien?
invullen van de ellenlange lijst
met meerkeuze vragen. En wat
denkt u? Slechts een schamele
twintig puntjes verdiend.
Plus veertig punten als wel
komstbonus. Wat ik daar
voor kan krijgen? Geen
idee. Ik donder ze maar in
de keukenla. Daar honge
ren honderden Douwe Eg-
bertspunten en Albert
Heijnzegels al jaren naar
gezelschap.
DONDERDAG 17 FEBRUARI 2022 GO
JEHOVAH'S
GETUIGEN
,,Er zit veel tijd
in, maar ik heb
dan ook een
bijzondere
boodschap om
te verkondigen"
- Jedidah
Nzika gaat
niet meer
langs de
deur, maar
schrijft
brieven
CZEELAND4
THEATERTOUR
,,Zij is een van
mijn grote in
spiratiebron
nen. Niet alleen
als zangeres,
ook als per
soon"
- Zangeres
Anneke van
Giersbergen
over Kate
Bush
Ernst Jan Rozendaal
Vlissingen
Paul Kusters
HET NIEUWE NORMAAL. IS ZO VAAK
VERNIEUW» O at WE »A»ELIJK weer terug
ZIJN IN HET ALLEROU&STE OU&E NORMAAU
MAAR tSAN NIEUW
Internet: toosenhenk.nl
KAPELLE
cZEELAND13
Ruim tien minuten vergde het
