c De kleinschalige huisartsenzorg op het platteland is in gevaar en daarmee de
4
De dorpsdokter is essentieel voor kleine kernen, maar
de toekomst wordt steeds troebeler. Drie huisartsen in
het oosten vertellen over de schoonheid van hun vak
en de donkere wolken die dreigen.
En dit", zegt huisarts
Jeroen Huijgens, ter
wijl hij het bezoek
rondleidt door zijn in
verbouwing zijnde
praktijk, ,,is de ruimte waar straks de
huisarts in opleiding komt zitten.
Een jaar lang, is de bedoeling."
Bouwvakkers lopen af en aan, alles
ruikt nieuw, hier aan de Scholtens-
weg in Wesepe. Een mooie toekomst
lonkt. Als er een jonge arts toehapt,
tenminste. ,,Ik hoop echt dat er ie
mand komt die het ziet zitten hier.
Als je op je studentenkamer in Am
sterdam of Maastricht zit, dan is je
eerste gedachte natuurlijk niet om in
Wesepe in een praktijk te gaan wer
ken. Je moet het meemaken, je moet
het voelen."
Wesepe is zo'n dorp waarvan er in
Nederland honderden zijn. Het ligt
net boven Deventer, heeft 1200 inwo
ners en zelfs een eigen volkslied. In 't
Sallandse landschap/ Bie Raolte,
Heet'n, Olst/ Ligt Wesepe, dorpien waor
ik so vol van hol.
Als je Wesepe binnenrijdt vanuit
het zuiden, passeer je de voorzienin
gen die een dorp zijn structuur ge
ven. Een autobedrijf, een dierenwin
kel, een bakker, een kapper. Iets ver
derop de Chinees, de fietsenwinkel
en de basisschool. En weer iets ver
der, aan de rand van het dorp: de
huisartsenpraktijk van Huijgens (51).
Maar het dorpsdokterschap staat
onder druk, ziet Huijgens. ,,Ik ben
niet voor niets op mijn 51ste al bezig
om na te denken over mijn opvol
ging. Door nu te investeren, en actief
een opvolger te zoeken, hoop ik de
praktijk voor dit dorp te behouden.''
Samen met zijn collega's Leon Sali-
mans, net gepensioneerd huisarts in
Gorssel, en Rutger Frankhuisen,
huisarts in Weerselo, verwoordt
Huijgens vandaag de zorgen van
huisartsen op het platteland. ,,Je
moet er toch niet aan denken dat dit
dorp zonder huisarts komt'', zegt Sa-
limans. ,,Oude, kwetsbare patiënten
moeten dan helemaal naar Deventer
of naar Raalte. Vreselijk!"
Huijgens, Salimans en Frankhui-
Probeer het
gewoon eens.
Dan word je
verliefd
sen zijn dorpsdokter in hart en nie
ren. Ze zouden niet anders wil
len. Huijgens heeft ook in de stad ge
werkt, maar dat beviel maar matig.
Verslaafdenzorg, dat vond hij als
jonge arts lastig. Ook de mentaliteit
stond hem niet per se aan. Negentien
jaar geleden streek hij in Wesepe
neer - het was een verademing. ,,Hier
doen mensen het echt samen. Als er
een keer iets is, dan zetten ze er de
schouders onder. Dat vind ik mooi."
Uit het volkslied: De buren die helpt
mekaar nog zo as 't mot/ Met brulften
en feesten dan bin ik d'r wel bie/ Oh
dorpie ie bint toch van mie.
Dorpsfeest
En ja, dan kan het gebeuren dat een
dorpsbewoner 's nachts bij de dokter
aanbelt, omdat een liederlijk dorps
feest geëindigd is met een valpartij
op de keien. Of dat de patiënt met
wie je vorige week een moeilijk ge
sprek had, plots tegenover je staat in
de Albert Heijn. Het is de charme van
het dorpsdokterschap, vindt Huij
gens. ,,Je bent echt onderdeel van de
gemeenschap, van het gezin soms
zelfs. Mensen vertellen dingen die ze
nooit tegen iemand anders vertel
len." Net als zijn collega's is Huijgens
apotheekhoudend huisarts: het ver-
strekken van medicijnen en medi
sche hulpmiddelen doen ze er bij. ,,In
dorpen van deze omvang is het niet
rendabel een apotheek te draaien",
zegt Frankhuisen. ,,En voor ons le
vert het juist inkomsten die nodig
zijn om de praktijk te kunnen
draaien."
Het is de fijnmazige Nederlandse
zorg ten voeten uit. Huijgens: ,,Het
ziekenhuis komt hier in de praktijk
prikken, de diëtist gebruikt onze
ruimte. Iedere week komt de wijk
zuster langs. Met die en die meneer
gaat het niet zo goed, Jeroen, zegt ze
dan. Daar moet je even op letten. Dan
ga ik bij die man langs.''
Het is echter steeds moeilijker om
die kleinschalige manier van zorg
verlenen, zien ze hier. ,,De bereik
baarheid van zorg staat steeds meer
onder druk'', zegt Frankhuisen. ,,Ter-
wijl er in dunbevolkte gebieden heel
veel oudere mensen zijn. Die hebben
behoefte aan zorg dichtbij, maar de
afstand wordt juist groter.''
De huisartsen wijzen op de rol van
zorgverzekeraars. Die hebben uit het
oogpunt van efficiëntie de distributie
van bepaalde hulpmiddelen, zoals in-
continentiemateriaal of wondverzor
gingsproducten, naar zich toe ge
haald. Het is een van de manieren om
de uit de pan rijzende zorgkosten te
beheersen. De apotheekhoudende
huisartsen kost het omzet. Ze zijn
bang dat de trend doorzet, en dat er
steeds meer taken bij hen worden
weggehaald.
Volgens hen leidt dat tot verschra
ling van de kwaliteit. Salimans: ,,Als
een patiënt thuis doorligwonden
dreigde te ontwikkelen, konden wij
er dezelfde dag nog heen. Nu komt er
zo'n Bol.com-achtig wagentje, dat de
spullen aflevert. Dat is natuurlijk niet
hetzelfde als een echte arts die kan
inschatten hoe urgent de situatie is."
Huijgens: ,,We kennen inmiddels
allemaal voorbeelden van patiënten
die naar het ziekenhuis moesten,
omdat ze te lang moesten wachten
op geschikte spullen."
In een reactie zegt een woordvoer
der van Zorgverzekeraars Nederland
dat hij 'waagt te betwijfelen' of er
echt aan kwaliteit ingeboet wordt
door de distributie centraal te rege
len. ,,Het is al jaren de trend om voor
hulpmiddelen met landelijke distri
butiekanalen te werken. Het zijn
spullen die mensen regelmatig nodig
hebben, en waarvan ze dus weten
hoe ze moeten worden gebruikt. Het
verlaagt de zorgkosten structureel,
en daar zijn we allemaal bij gebaat."
Grote keten
Behalve de apotheekhoudende huis
artsen, dan. Een blik richting de toe
komst stemt hen zorgelijk. In de kop
van Noord-Holland zijn dorpsprak
tijken bij gebrek aan opvolgers over
genomen door een grote keten. Be
woners kunnen nog een paar dagen
per week in hun dorp terecht. Op an
dere dagen moeten ze naar een prak
tijk een eind verderop, beeldbellen of
op hun tanden bijten. Salimans:
,,Wat daar gebeurt, is precies ons ver
haal, als we niet uitkijken. Daarom
zitten wij hier. Dit is een mammoet
tanker die moet stoppen."
De dorpsdokter kent de patiënt, en
dat is een groot goed, zegt Frankhui
sen. ,,Je kent de context, als iemand
DINSDAG 15 FEBRUARI 2022 GO
Dorpsdokter
ben je met
hart en ziel
Sander van Mersbergen
Wesepe
- Jeroen Huijgens,
huisarts
F Jeroen Huijgens,
Leon Salimans en
Rutger Frankhuisen.
FOTO JEAN-PIERRE JANS
