8
Het is niet de vraag óf er een volgende pandemie komt,
maar wanneer die komt. En dan zijn we niet voorbereid,
waarschuwen deskundigen. ,,Er zijn allerlei brandjes. Daarvan
kan er eentje uitgroeien tot uitslaande brand.'' Deze lessen
moeten we volgens belangrijke experts in elk geval trekken.
VIRUS
Het einde van de co-
ronapandemie lijkt in
zicht. Nu Covid-19
steeds meer richting
normale griep gaat,
wordt steeds luider geopperd dat
het eindspel tegen het virus is
ingezet. Natuurlijk, er kunnen
nog nieuwe varianten opduiken.
En ja, er zullen nieuwe besmet-
tingsgolven komen, waarbij men
sen ziek worden. Maar de zieken
huizen zullen niet zo snel meer
overlopen, de samenleving zal
niet meer zo worden ontwricht.
Steeds meer mensen zijn dankzij
vaccinaties en doorgemaakte be
smettingen immers gewapend
tegen het virus. Snel achter ons
laten dus, die ellende, en voor
waarts! Op naar het oude normaal.
Dat klinkt woest aantrekkelijk
maar is onverstandig, stellen
deskundigen. Zij waarschuwen
dat we nog niet zijn voorbereid
op de volgende pandemie. ,,We
moeten nü lessen trekken uit de
aanpak van corona'', zegt André
Rouvoet, voorzitter van de lande
lijke koepel van GGD's. ,,Er is geen
enkele reden om aan te nemen
dat de volgende pandemie nog
honderd jaar op zich laat wachten.
Integendeel."
Dat stelt ook viroloog Marion
Koopmans. ,,Een nieuwe pande-
mie kan evengoed vandaag uit
breken. Er zijn allerlei brandjes.
Daarvan kan er eentje uitgroeien
tot een uitslaande brand. Of en
wanneer dat gebeurt, is niet te
voorspellen.''
De Wereldgezondheidsorgani
satie (WHO) houdt een lijst bij
waarop al die brandjes zo goed
mogelijk in kaart worden gebracht.
De zorgwekkendste veenbrand
die momenteel woedt, is de vogel
griep, zegt Marion Koopmans. Zij
zit in de werkgroep die de WHO
over die priority list adviseert.
,,Hoe dat virus zich verspreidt, is
echt uitzonderlijk. Aanvankelijk
Er is geen enkele
reden om aan te
nemen dat de
volgende pandemie
nog honderd jaar op
zich laat wachten.
Integendeel
zat het vooral in China, inmiddels
is het ook in Europa permanent
aanwezig onder wilde vogels. Dit
j aar is het voor het eerst de oceaan
overgestoken naar Amerika. Dat is
een enórme verandering. We we
ten dat mensen geïnfecteerd kun
nen raken met het virus. En dat er
weinig voor nodig is om een
mutatie te doen ontstaan die van
mens op mens overdraagbaar is.''
Op de pandemische dreigings-
lijst staan ook onder meer ebola,
marburg en zika. Net als de co
ronavirussen Sars en Mers, die al
eerder tot gevaarlijke uitbraken
leidden. Onderaan de lijst staat
de mysterieuze 'Disease X'. ,,Er
kan ook ergens een totaal nieuwe
ziekte opduiken waar we nog niet
aan hebben gedacht'', verklaart
Koopmans.
De grote vraag: zullen we de
volgende uitbraak zo snel in de
smiezen hebben dat een nieuwe
pandemie kan worden voorko
men? ,,We zijn nu nog extra waak
zaam, waardoor een nieuwe uit
braak waarschijnlijk eerder zal
worden ontdekt'', denkt Koop
mans. ,,Mensen zijn zelf alert op
klachten, er wordt veel getest,
klachtenpatronen worden gere
gistreerd. Maar de vraag is wat
daar over een jaar of twee nog van
overblijft. Je zou willen dat er
wereldwijd permanente signale
ringssystemen worden ingericht.''
Ook in Nederland is de signale
ring nog niet op orde, stelt Henk
Bekedam, die in dienst van de
WHO onder meer betrokken was
bij de bestrijding van Sars en vo
gelgriep in China en de aidsepi-
demie in Afrika. In Nederland
wordt de verspreiding van ziektes
als influenza, het rs-virus en buik
griep van oudsher gemonitord
bij veertig huisartsenpraktijken,
die steekproeven nemen bij hun
patiënten. Onlangs is afgesproken
om dat aantal uit te breiden naar
140, maar dat is volgens Bekedam
nog altijd te weinig. ,,Het duurde
twee jaar voor Q-koorts werd ont
dekt, pas na acht weken kwamen
de Nivel-peilstations erachter dat
Covid in het land was. Je wil toe
naar een fijnmazig surveillance
systeem waar informatie uit de
verschillende systemen van huis
artsen, ziekenhuizen en verpleeg
huizen bij elkaar komt. Ook aan
de dierenkant moet de monitoring
beter.''
De kans is namelijk groot dat de
volgende pandemie via dieren
komt. Dat kan een Chinese vleer
muis zijn (zoals vermoedelijk het
coronavirus), maar ook een Neder
lands varken. Vanwege onze in
tensieve veehouderij zijn we in
Nederland namelijk extra kwets
baar voor de uitbraak van infecties
die van dieren overspringen op
mensen (zoönosen), waarschuwt
Bekedam. Hij leidde een commis
sie die in opdracht van het kabinet
de risico's van zoönosen in kaart
bracht.
Frustratie
Met de 74 aanbevelingen uit het
vorige zomer verschenen rapport
van de commissie-Bekedam is nog
MAANDAG 14 FEBRUARI 2022 GO
'Volgende
pandemie ligt
op de loer,
dus leer van
de huidige'
Annemieke van Dongen
Rotterdam
- André Rouvoet,
voorzitter GGD's
Na twee jaar corona
lijken veel mensen
een blinde vlek te
hebben voor een
volgende pandemie.
I-OIO Gtl IY IMAütS
BttLDBtWtHKINü ADH
