Verliefde koppels rijden Tour d'Amour
c Grondonderzoek naar Romaanse kerk onder St-Willibrordus in Hulst
4
Op de plek van de basiliek in
Hulst stond rond 1200 al een
kerk, maar het is onbekend
hoe die eruit zag. Nieuw
onderzoek moet inzicht daarin
geven.
Wie nu denkt dat de vloer van de
basiliek wordt opengebroken, kan
alvast opgelucht ademhalen: dat
gaat nooit gebeuren. Hoe komen de
onderzoekers er dan wel achter wat
zich ónder de basiliek bevindt? Dat
doen ze met een techniek die
grondradaronderzoek heet; ze kij
ken in de grond zonder dat ze erin
hoeven te graven.
De huidige Sint-Willibrordusba-
siliek is gebouwd tussen ongeveer
1430 en 1533. Daarvoor stond er op
dezelfde plaats ook een kerk. De
eerste vermelding daarvan komt uit
1209. Er wordt verondersteld dat
deze kerk in de stijl van de Ro
maanse architectuur was gebouwd,
maar er is nagenoeg niets over het
bouwwerk bekend. Tijdens de aan
leg van centrale verwarming in de
huidige basiliek in 1965 zijn in het
schip aan de westkant van de kerk
wel restanten van voormalige fun
deringen gevonden. Die vondst is
destijds echter nauwelijks om
schreven ofin kaart gebracht. Het is
daarom nog gissen naar hoe groot
het eerste gebouw was, hoe de
vorm en indeling ervan waren en
hoe die passen in de plattegrond
van de huidige kerk.
De Oudheidkundige Kring De
Vier Ambachten vond het tijd voor
opheldering. De timing van het on
derzoek is bewust gekozen, want de
kring werkt aan een lijvig boek over
de basiliek. Daarin komen verschil
lende thema's aan bod, waaronder
de bouwhistorie.
,,Ik schrijf het hoofdstuk over ar
chitectuurgeschiedenis en bouw-
historie'', vertelt Honoré Rottier.
Hij is architectuur- en steden-
bouwhistoricus en nam samen met
architect Walter Lockefeer en kerk
historicus Jan de Kort het initiatief
om ook de vroegste geschiedenis
van de kerk grondig te onderzoe
ken. ,,Er komen veel nieuwe zaken
in het boek te staan'', zegt Jan de
Kort.
'Interessant'
Om meer te weten te komen over
de voorganger van de basiliek, be
naderde het drietal de Werkgroep
Geofysische Meettechnieken in de
Archeologie. Deze bestaat uit vrij
willigers die zich specifiek richten
op onderzoeksvragen van archeolo
gische verenigingen en heemkun
dekringen. De werkgroep, die nu
acht jaar bestaat, telt zo'n dertig le
den, die werken in wisselende sa
menstellingen. ,,We vinden dit zelf
ook verschrikkelijk interessant'',
zegt onderzoeker Ad Brand uit
Amersfoort. ,,We hebben in acht
j aar al meer dan honderd onderzoe
ken gedaan in heel Nederland."
In de grond kijken
Op zaterdagochtend is het zover.
Alle stoelen zijn weggehaald uit het
middenschip, er zijn lijnen uitgezet
en daar wordt overheen gereden
met een karretje waarop meetappa
ratuur bevestigd is. Rottier, De Kort
en Lockefeer hebben vooraf uitge
zocht waar er het beste gemeten
kan worden. ,,Dat is in het midden
schip, de noordkapel en de koor
kerk'', zegt Rottier terwijl hij een
plattegrond van de kerk laat zien.
Er zijn verschillende geofysische
meettechnieken waarmee 'in de
grond gekeken' kan worden. Voor
de basiliek wordt gebruikgemaakt
van de grondradar. Er worden 'pul
sen' de grond in gestuurd die weer-
We hebben in acht
jaar ruim honderd
onderzoeken gedaan
in heel Nederland
stand meten, legt Rottier uit. De re
sultaten hangen onder meer af van
de bodemstructuur onder de kerk
vloer. De verwachting is dat het
meetbereik gaat tot een diepte van
1,5 tot 2 meter. De meting levert een
radargram op. ,,Dat is een soort
röntgenfoto van de bodem." De on
derzoekers hopen funderingen, pij-
lerresten en vloersegmenten in
kaart te kunnen brengen. Als er
fundamenten gevonden worden, is
het misschien zelfs mogelijk een
driedimensionaal beeld van de kerk
te maken.
Het boek van de oudheidkundige
kring verschijnt in 2023. Dan wor
den ook de onderzoeksresultaten
bekendgemaakt.
Het Valentijndiner on Tour trekt
zondag ruim zeventig mensen, die
langs zeven deelnemende horeca
zaken in Zeeuws-Vlaanderen kun
nen rijden. ,,Er doen veel mensen
uit de regio mee, maar ook campe
raars'', vertelt Bianca van Oost van
brasserie Céleste in Zuid-
zande. Elk restaurant heeft een
gang van het diner gemaakt voor
thuis.
De deelnemers kunnen zowel
starten bij Céleste als bij theetuin
Bij Ons Tuus in Koewacht en rij
den een route langs de horecaza
ken. Om elf uur arriveren de eerste
koppels in Zuidzande. Een groot
wandelend hartje verwelkomt
hen. Saskia Mannaart van Kiddie
Kinderanimatie Entertainment
maakt meteen even een foto van
de deelnemers samen met het
hart.
Van Erik Hazelzet krijgen de
deelnemers informatie mee voor
een rebus die ze onderweg moeten
oplossen en natuurlijk het gerecht
van Céleste: lamsrack met puree,
warme groenten en portsaus. Als
extra verrassing is er een zakje verse
macarons uit Rotterdam, met ro
mantische smaken als champagne
en limoncello. ,,Ik heb ze vanoch
tend zelf hiernaartoe gebracht'',
zegt patissier Joost van der
Hout. Vriendinnen Monique van
der Werff en Angeline Cornelis uit
Nieuwvliet rijden de tocht samen
met hun mannen. ,,We rijden ach
ter elkaar, maar we gaan vanavond
wel samen eten'', zegt Angeline.
,,Het is een hartstikke leuk idee."
Op carnavalszondag 27 februari is
er een nieuwe editie. Dan wordt de
Peuzel Polonaise gehouden. Mee
doen kost 49,95 euro per persoon.
Opgeven kan tot en met 20 februari
via peuzelpolonaise@gmail.com.
- Sophie Stockman
MAANDAG 14 FEBRUARI 2022 VL
Kijken onder de basiliek
Sophie Stockman
Hulst
- Ad Brand, Werkgroep
Geofysische Meettechnieken in
de Archeologie
ZUIDZANDE
Tussen Zuidzande en Koewacht
reden gisteren verliefde kop
pels. Ze deden mee aan het Va-
lentijndiner on Tour: een rit door
de regio waarbij deelnemers on
derweg hun diner konden sa
menstellen.
Onderzoeker Manon den Nouland rijdt de bodemradar door de basiliek terwijl Jan de Kort en Honoré Rottier(r) toekijken. foto anne hana
De start van Tour d'Amour in Zuidzande. foto anne hana
