Harde deadline voor
minister Kuipers na
megaclaim GGD-lek
Martermunt blijkt plagiaat,
Kroatië zoekt alternatief
Een op de acht Afrikaanse slaven
overleefde de helse overtocht niet
dige opsluiting van zwarte mensen
vanaf het begin verbonden is geweest
met de geschiedenis van de Ver
enigde Staten. Er ligt een erfenis die
we moeten durven benoemen"
,,De meeste mensen hebben er niet
over nagedacht. Het grote publiek zal
het er moeilijk mee hebben, maar
onder historici wint het concept
terrein."
Rabin Baldewsingh, onze Nationaal
Coördinator tegen Discriminatie
en Racisme, noemt het een
schande dat het slavernijverleden
op scholen nauwelijks in geschie
denisboeken wordt behandeld.
,,Ik denk dat dit soort uitspraken is
beïnvloed door wat er na de moord
op George Floyd loskwam. Na zijn
dood zag je een golf van antiracisme
over de wereld spoelen. Voor mij een
voorbeeld hoe dat soort bewegingen
ons helpen het belang van de
geschiedenis in te zien. Maar wat jul
lie coördinator daar zegt, is absoluut
waar. Het hele verhaal wordt nog
steeds niet verteld. Dat geldt voor
Nederland en ook voor de Verenigde
Staten."
H'SLAVENSCHIP
Voormalig Tweede Kamerlid
Astrid Oosenbrug en advocaat
Douwe Linders bereiden met hun
stichting een collectieve proce
dure voor waarin ze namens ge
dupeerden een schadevergoeding
van enkele miljarden euro's eisen.
Binnen drie weken moet Kuipers
laten weten of hij bereid is te beta
len, aldus ICAM.
De schadeclaim is gericht tegen
het ministerie van Volksgezond
heid, Sport en Welzijn 'omdat dat
verantwoordelijk is voor het ont
werp van de it-systemen die de
GGD'en gebruiken', aldus de ini
tiatiefnemers. Hun geduld begint
op te raken. ,,Het datalek is door
het ministerie begin 2021 al ont
dekt en nog stééds niet volledig
verholpen", verzucht Oosenbrug.
,,Het is ongekend hoe slordig de
overheid hiermee omgaat."
Oosenbrug doelt op het nieuws
dat oud-medewerkers nog altijd
vanuit huis bij persoongegevens
van meer dan 6,5 miljoen mensen
kunnen. Het dichten van het data-
lek kan daarom 'echt niet langer
wachten', bepleit Oosenbrug.
,,We krijgen schrijnende verhalen
binnen van deelnemers die ge
woon zien dat hun gegevens door
dit datalek misbruikt worden en
doodsbang zijn voor de proble
men die ze daardoor krijgen. De
overheid neemt dit gewoon niet
serieus!"
Medewerkers van GGD-call-
centers haalden de gegevens van
mensen die zich lieten testen uit
de computersystemen. Die infor
matie werd te koop aangeboden
op ondergrondse onlinemarkt-
plaatsen. Volgens koepelorganisa
tie GGD GHOR Nederland zijn de
gegevens van ongeveer 1250 men
sen gestolen en mogelijk verkocht.
Eén van de vermeende slachtof
fers is de 67-jarige Addie uit Den
Het datalek is begin
2021 al ontdekt en
nog stééds niet
volledig verholpen
Haag. Zij kreeg, een uur na de be
vestiging van haar positieve co
ronatest, opeens app-berichten
van vreemde figuren die haar 'be
terschap wensten'. ,,Ik had nog
aan niemand verteld dat ik corona
had. Een onmiskenbare connectie
met het GGD-datalek, dat kan niet
anders", vertelt Addie. Ze verwit
tigde de GGD. ,,Ze waren blij met
de melding, maar vervolgens heb
ik er niets meer van gehoord."
Naast Addie hebben zich meer
dan 60.000 mensen aangesloten
bij de collectieve schadeclaim.
Het ministerie zegt inhoudelijk
nog niet te kunnen reageren.
De winnende afbeel
ding van de marter
voor op de achterkant
van de munt lijkt wel
heel erg veel op het
plaatje dat de Schot Iain
Leach ooit van zo'n dier schoot,
ontdekte de fotograaf. ,,De ont
werper is een dief", zei hij tegen
nieuwsportaal Telegram.
Journalisten kwamen er ver
volgens al snel achter dat de foto
van Leach als een van de eerste
resultaten bovenkomt na een
zoekopdracht 'zijaanzicht mar
ter' in Google. Telegram ont
hulde daarna dat ontwerper Stje-
pan Pranjkovic, die 10.000 euro
kreeg voor zijn winnende afbeel
ding, in juli op Facebook nog ad
vies vroeg over fotobewerking.
'Ik ben wat munten aan het
ontwerpen', schreef hij.
Pranjkovic heeft zijn
versie van de marter
nu teruggetrokken. De
Kroatische centrale
bank moet naarstig op
zoek naar een alterna
tief. Extra gênant is dat
die dan ook opnieuw
langs de Europese
Commissie en de
EU-landen zal moeten.
Die hadden het geplagi
eerde ontwerp al goedge
keurd. Begin volgend jaar hoopt
Kroatië de munt in te voeren.
Op de Kroatische munten van
10, 20 en 50 cent komt definitief
een afbeelding van uitvinder en
ontdekker van de wisselstroom
Nikola Tesla. Servië tekende daar
vorig jaar protest tegen aan, om
dat Tesla, hoewel geboren in het
huidige Kroatië, zich altijd als
Serviër heeft geïdentificeerd.
GO WOENSDAG 9 FEBRUARI 2022
I 1
jwwt c. m».,
r-?- -
De omstan
digheden aan
boord waren
barbaars. Om
de 'koopwaar'
gezond te
houden, wer
den de slaven
gedwongen
aan dek te
dansen, soms
op muziek,
meestal door
zweepslagen.
FOTO'S SPECTRUM
Wat voor reacties krijgt u op dat
concept?
Gedurende de hele periode
van de trans-Atlantische sla
venhandel haalde op de zoge
noemde Middenpassage een
op de acht Afrikanen de 'over
kant' niet, aldus historicus
Marcus Rediker.
En daar zijn niet de slaafge-
maakten bij inbegrepen die
stierven voor of na de over
tocht. Het totaal aantal Afrika
nen dat op weg naar de Nieuwe
- a
MARCUS REDIKER
Wereld omkwam, schat de his
toricus op vijf tot zes miljoen.
Nederlanders hebben 230 jaar
slavernij bedreven en ongeveer
600.0000 Afrikanen als slaaf
verscheept naar Noord- en
Zuid Amerika. Zo'n 75.000 van
hen overleefden de reis niet,
schat de Nederlandse histori
cus Henk den Heijer in zijn vo
rig jaar verschenen standaard
werk Nederlands slavernijverle
den. In Nederland werd de sla
venhandel - niet de slavernij - in
1814 afgeschaft door een be
sluit van koning Willem I.
Volgens onderzoek van het His
torisch Nieuwsblad wordt er in
het voortgezet onderwijs meer
ruimte aan het slavernijverle
den gegeven dan vaak wordt
gedacht: twee keer meer dan
aan de Holocaust.
Marcus Rediker, Het slaven
schip, Een verhaal over mensen.
ISBN 9789000379491.
Minister Ernst Kuipers moet
binnen acht weken met een op
lossing komen voor (de slacht
offers van) het datalek bij de
GGD. Doet hij dat niet, dan
moet het ministerie zich ver
antwoorden voor de rechter, zo
laat belangenorganisatie Stich
ting ICAM weten.
Sebastiaan Quekel
Den Haag
- Astrid Oosenbrug
De euro is in Kroatië nog niet
eens ingevoerd, maar nu zorgt
de eenheidsmunt voor alweer
het tweede schandaal. Was er
eerst ruzie met Servië
over de 50 cent-munt,
nu blijkt het ontwerp -
voor de munt van
1 euro plagiaat.
Thijs Kettenis
Athene/Zagreb
Sd", ito/s tat !md il ti had
,'ah 'fa 4 (arf-t-rUv/i uit Ltrrili
'.m-iah -JtUffiMntl
fa r,hé Oj.^1
