Pas je op dat
je niet in je
rug snijdt
c Website Mapping Hiding Places
2022
2
COLUMN
Elodie Kint
Er komt bezoek en aangezien alle res
taurants op zaterdagavond in Rotter
dam al weken van tevoren zijn volge
boekt, sta ik mezelf uit te sloven in de keu
ken. Een flinke pan Vlaamse stoverij pruttelt
op het fornuis. De verse apple crumble
kleurt goudbruin in de oven. En het is tijd
om ook het voorgerecht klaar te zetten. Op
het menu staat een stevige pompoensoep
met kerrie. Een van mijn favorieten en o, zo
makkelijk, want je moet het 's avonds alleen
nog even opwarmen, garneren en uitserve-
ren. Kun je ondertussen gezellig aan tafel
blijven zitten.
Zo gezegd
in deze
krant
De onderduikadressen van
Joden, Roma en Sinti tijdens
de Tweede Wereldoorlog,
zichtbaar maken. Dat is het
doel van de website Mapping
Hiding Places.
Initiatiefnemer is dr. Dienke Hon-
dius (61), geboren in Oost-Souburg.
Het begon allemaal in het Anne
Frank Huis in Amsterdam. Hondius
werkt in dat museum en raakte daar
geïnspireerd om onderzoek te doen
naar Joodse onderduikadressen.
David Jongeneel, voorzitter van
de Joodse Gemeente Zeeland,
denkt dat de website helpt om de
herinneringen aan de oorlog levend
te houden. ,,Op scholen wordt de
collectieve herinnering van de oor
log besproken, deze site is veel per
soonlijker."
Hondius is ook docent geschie
denis aan de Vrije Universiteit van
Amsterdam en begon, met hulp van
haar leerlingen, onderduikadressen
te verzamelen. Hondius legt uit:
,,Dat is heel veel werk. Vaak begint
het enkel met een plaatsnaam of
wijk. Daarom werken we vaak sa
men met historici om het verhaal
compleet te maken. Families van
onderduikers en hun helpers kun
nen helpen door informatie in te
sturen via de website."
Zeeuwse Joden
Ook haar partner Jan-Erik Dubbel
man doet bij het Anne Frank huis
onderzoek naar onderduikadres
sen. „Zeeland had van alle provin
cies de kleinste Joodse gemeen
schap, naar schatting tweehonderd
mensen.
Vanwege de vele controles in
Zeeland was onderduiken gevaar
lijk. Zeeuwse Joden werden vanaf
1942 gedwongen te verhuizen naar
Amsterdam, in afwachting van hun
transport naar Westerbork. Som
migen wisten aan deportatie te ont
komen. Enkelen vluchtten naar
Zeeland", aldus Dubbelman.
David Jongeneel: ,,Na de ver
woesting van de synagoge in Mid
delburg bleef er nog maar een
kleine gemeenschap over in Zeel
and, zonder synagoge. Nu zijn we
een hechte, kleine en groeiende ge
meenschap en de synagoge is her
bouwd. We hebben ongeveer der
tig leden, maar de gemeenschap is
groter." Niet elke Jood wil zich na
melijk als zodanig laten registreren,
de geschiedenis heeft geleerd dat
dat gevaarlijk kan zijn.
Jongeneel denkt dat de website
veel kan betekenen voor de Joodse
gemeenschap: ,,Het leed van de
oorlog is nog voelbaar. Het is niet
vanzelfsprekend dat wij hier zijn.
Meer inzicht in waar onze families
hebben verbleven zou veel beteke
nen."
Struikelstenen
In onder meer Middelburg, Vlissin-
gen en Zierikzee herinneren 'strui
kelstenen' in stoepen aan de Joden
die daar uit hun huizen gesleept
werden en nooit meer terugkwa
men. Mapping Hiding Places werkt
samen met organisaties die de
struikelstenen plaatsen. ,,We vul
len elkaars verhalen aan, wisselen
ontbrekende informatie over de fa
milies uit. Zo vertellen we samen
het verhaal achter de struikelsteen."
Over de Joodse onderduik zijn
nog veel onbeantwoorde vragen,
waar Dienke Hondius het ant
woord op hoopt te krijgen. Wat was
de alledaagse praktijk, welke situa
ties waren juist bijzonder, als het
om onderduiken gaat? Om dit in
kaart te brengen heeft Hondius een
multidisciplinair team opgesteld,
bestaande uit onderzoekers van
over de hele wereld. Als burger kun
je ook helpen, door een adres in te
sturen op de website. Alle tips wor
den door het team van Hondius ge
verifieerd en op de site geplaatst.
Hartverscheurend
Ze licht toe: ,,Onze informatie komt
onder meer van historici, uit boe
ken, maar ook families van helpers
of van onderduikers. Sommigen
hebben een volledig verhaal, ande
ren alleen een vermoeden. Het ene
verhaal is hartverscheurend, het
ander hartverwarmend. Het liefst
delen we het verhaal achter elke
stip op de kaart met een audiofrag-
ment." Maar zo ver is het nu nog
niet. Ondertussen stromen de tips
- vanuit de hele wereld - toe. Hon
dius: ,,Dit project kan nog jaren kan
duren."
Toos Henk Paul Kusters
VEEL MANNEN SCROLLEN feE2E ÖA0EN fc>OOR
HUN EERICHTEN6ESCHIEÖEN1S
Drie straatrovertjes
aangehouden
De politie heeft drie jongens uit
Middelburg en Meliskerke aan
gehouden voor drie straatroven
die op donderdag in Middel
burg zijn gepleegd. De verdach
ten werden op camerabeelden
herkend door politieagenten,
ook kwam er een anonieme tip
binnen over de identiteit van
een van de verdachten. Twee
van hen, een 14-jarige jongen
uit Meliskerke en een 13-jarige
uit Middelburg werden zondag
aangehouden. De derde ver
dachte, een 14-jarige Middel
burger, werd gisteren opgepakt.
en laat zich niet zo eenvoudig bewerken als,
om maar wat te noemen, een tomaat. Om
goed beslagen ten ijs te komen, besluit ik
eerst even te googelen. Ik lees dat het helpt
om met een vork in de schil te prikken en de
pompoen enkele minuten in de magnetron
te plaatsen. Zo wordt het vruchtvlees iets
zachter en kun je er makkelijker mee doen
wat je wilt. Ik doe exact wat me geïnstrueerd
wordt en pak vervol
gens de kaasschaaf
erbij om het ge
vaarte te ontdoen
van zijn schil.
niet in je rug snijdt?"
hoor ik mijn moeder
zeggen alsof ze naast
me staat. Het waren
vaak onnodige zor
gen. Maar dit keer
zouden ze terecht
zijn geweest. Ik
schiet uit en de kaas
schaaf komt met een rotgang in mijn vinger
terecht. Een golf van misselijkheid over
spoelt me. Maar ik wil me niet aanstellen,
dus spoel de wond schoon, wikkel er een
keukenpapiertje rond en maak de pompoen
soep af. Met iets meer voorzichtigheid en
een verder ongewijzigde tactiek.
Ik kan
kiezen:
lijmen of
hechten. Het
eerste lijkt
me prettiger
Als ik een paar uur later concludeer dat
de wond niet vanzelf stopt met bloe
den, breng ik toch maar een bezoek aan de
dokter. Dat blijkt een goed idee. Ik kan kie
zen: lijmen of hechten. Het eerste lijkt me
prettiger. En dus stap ik even later met een
gevoelloze vinger van de verdoving, maar
ten minste één waarvan alle onderdeeltjes
netjes aan elkaar zijn geplakt, de
deur weer uit.
vertel ik het hele verhaal aan
onze vrienden. Hoe meer
details ik noem, hoe meer
het medeleven van mijn
vriendin lijkt te groeien.
„Maar lieverd", reageert
ze, als ik eindelijk ben
uitgepraat, ,,pompoen-
soep kun je gewoon
maken met de schil
eraan." Ja, dat had
Google niet gezegd.
WOENSDAG 9 FEBRUARI 2022 GO
Een eerbetoon aan
alle onderduikers
NIET IEDEREEN
DURFT 'S
AVONDS NOG
OVER STRAAT
,,Het gaat mij
aan het hart
wat hier alle
maal gebeurt."
- Lenie
Springer over
de wijk
Dauwendaele
CZEELAND1
JONG IN
ZEELAND
Lizenka van Essen
Vlissingen
David Jongeneel van de Joodse Gemeente Zeeland: ,,Het is niet
vanzelfsprekend dat wij Joden hier zijn." foto dirkjan gjeltema
Ook een tip om te delen? Dat
kan via mappinghidingplaces.org
Internet: toosenhenk.nl
MIDDELBURG
Hoewel. Makkelijk? Een pompoen is hard
,,Pas je op dat je
Eenmaal aan tafel 's avonds
,,Een film ma
ken en dan mijn
naam in de afti
teling zien, dat
lijkt me zo vet!"
- Doris
Schillings
(17) uit
Vlissingen
CZEELAND9
