'Zonder
Haasses zwarte
schrift had ik een
andere biografie
geschreven'
k ben helemaal vereerd. Kranten,
radio en televisie komen mij
interviewen. Hella Haasse is
gewoon heel beroemd. Ik heb
als journalist vaak over haar
geschreven, ook haar necrologie,
maar toch bleef ze een raadsel.
Naar de buitenwereld presen
teerde Haasse zich altijd rustig,
vriendelijk en evenwichtig. Als
de grote wijze moeder van de
literatuur. Maar de personages
in haar romans zijn vaak getroe
bleerd, ze worstelen, zitten vol
tegenstellingen. Ik dacht: geldt
dat ook voor jouw leven?
Ik ben in haar archief gedoken
en vond kindertekeningen, foto's,
agenda's, brieven en dagboeken.
Ik interviewde ook haar twee
dochters, andere naaste familie en
vrienden. In haar jeugddagboeken
schreef ze over jongens, en over
het leven op een eliteschool in
Batavia. Zo kwam ik dicht bij haar.
Een leuk en mooi meisje dat in
welgestelde kringen in Nederlands-
Indië opgroeide, in grote huizen met
tuinen en palmbomen en perso
neel. Op het oog een rimpel
loos leven. Dan al is ze gang
maker op school, met
toneelstukjes schrijven en
organiseren. Ze heeft ook
dan al het gevoel de gang
maker te moeten zijn om
erbij te horen. Dat houdt ze
haar hele leven, het gevoel
dat ze er buiten staat.
Dat is misschien gekomen
door de eerste niet-rimpel-
loze periode in haar leven. Toen
ze zeven was kreeg haar moeder
tuberculose, zij ging kuren in
Davos en Hella's vader kon niet
voor de kinderen zorgen. Kleine
Hella werd naar Nederland
gestuurd, naar een akelig kinder
tehuis. Vies eten, akelige 'tantes'
en kinderen die haar pestten
omdat ze anders praatte en er
Hella Haasse leek altijd rustig en
evenwichtig, haar romanpersonages
zijn opvallend vaak getroebleerd.
ALEID TRUIJENS (66) wilde weten:
hoe zit dat, en schreef haar biografie.
anders uitzag in haar tropenjurkjes.
Ze heeft altijd gezegd dat in die
periode haar schrijverschap is
ontstaan. Op haar twintigste is ze
opnieuw van alles en iedereen
verlaten als ze naar Amsterdam
komt om te studeren. De
oorlog breekt uit en haar
ouders zitten in een
Japans gevangenkamp,
ze kan geen contact met
ze krijgen. Weer heeft
ze het gevoel van diepe
eenzaamheid, al is er wel
een vriendje, een jeugd
liefde uit Batavia. Het
schrijven houdt haar op
de been, precies zoals in
haar kindertijd.
Zonder Haasses zwarte
schrift had ik een andere
biografie geschreven. Het
is een kasboek met dunne
blaadjes, vol harten
kreten. Ze greep naar
dat schrift als ze zich niet
goed voelde. Ze liet zich
daarin wanhopig uit over
haar huwelijk, dat van
meet af aan stroef verliep.
Ze voelde zich onbevredigd
en ongezien, ze miste
intiem contact. In dat
schrift komt de discrepan
tie tussen de Haasse die
ze voor de buitenwereld
was en de Hella die een
innerlijke strijd voerde,
sterk naar voren.
Dat ze niet bij de grote drie van
de literatuur genoemd werd, bij
Hermans, Reve en Mulisch, daar
was ze ook alleen binnenshuis
ontevreden over. Pas later zei ze dat
ze inderdaad niet dezelfde kansen
had gekregen in de literatuur als
mannen.'
MEZZA39
MIJN
BOEK
AltidTruij
Lwxindevgrbeeldim
HELLA S. HAASSE
1918-2017
Leven in de verbeelding, Hella Haasse
1918-2011 verschijnt bij uitgeverij
Querido 34,99
