13
c 'Ik had in Basel succes met mijn werk maar ik hield niet van de kunstwereld'
Jarenlang schilderde Vivian
Suter in afzondering op een oude
koffieplantage in Guatemala. Tot
de kunstwereld haar tien jaar
geleden herontdekte. Nu
exposeert ze in de Vleeshal.
Vivian Suter (1949,
Buenos Aires) kreeg
kunst met de paplepel
ingegoten, maar de
kunstwereld was niets
voor haar. Sinds 1981 woont en werkt
ze op een oude koffieplantage in
Panajachel, Guatemala. Ze maakte er
een tropisch paradijs van, vol bomen,
planten en bloemen. In 2011 werd
ze herontdekt en wereldwijd bekend.
In de Vleeshal word je opgenomen in
haar wereld. Suter hangt haar werk
niet netjes op, maar presenteert haar
kleurige schilderijen als een driedi
mensionale collage.
,,Ik was twaalf toen mijn ouders van
Buenos Aires naar Zwitserland ver
huisden. Mijn moeder, Elizabeth
Wild, was een bekende kunstenares,
en ik heb van jongs af aan het kunste
naarschap meegekregen. Op mijn ne
gentiende had ik mijn eerste exposi
tie. In 1981 werd ik geselecteerd voor
een groepsexpositie in de Kunsthalle
Basel. Ik maakte toen schilderijen die
niet rechthoekig waren, maar allerlei
vormen hadden. Daarbinnen schil
derde ik expressief. Ik had er succes
mee, maar hield niet van de kunst
wereld, de drukte van openingen, het
voeren van gesprekken over je werk.
En ik voelde me in Zwitserland niet
thuis. In 1982 ben ik naar de Ver
enigde Staten gegaan en kwam ik in
Los Angeles terecht. Ik besloot
van daaruit naar de Mayaruïnes in
Mexico te gaan. Ik voelde me daartoe
aangetrokken, ik wilde ze zien en
aanraken. Daarna bezocht ik Guate
mala en vond daar de magische plek
waar ik nu al veertig jaar woon. Ik
voel daar heel sterk de kracht van de
natuur. De plek ligt niet ver van een
stadje en heeft uitzicht op een prach
tig meer. Ik heb er mijn man gevon
den en mijn zoon is er ter wereld ge
komen. Op den duur vertrok mijn
man en is mijn moeder bij me komen
wonen. Ik schilderde, dag in dag
uit, maar exposeerde niet. We leef
den van wat mijn moeder verkocht."
,,Ik had altijd de innerlijke kracht om
door te gaan, maar heb bijna 30 jaar
daar in de eenzaamheid van de na
tuur gewerkt. Het duurde tot 2011
voor mijn werk werd opgepikt. Cura
tor Adam Szymczyk van de Kunst-
halle Basel wilde een tentoonstelling
Ik schilderde,
dag in dag uit,
maar ik
exposeerde
niet
maken met kunstenaars die er in 1981
hadden geëxposeerd. Toen heeft hij
mij opgezocht in Panajachel en heb
ik mijn werk opnieuw in Basel kun
nen tonen. Mijn nieuwe schilderijen
waren heel anders en werden
goed ontvangen. Ik kon exposeren op
de Documenta in 2014 en heb nu ten
toonstellingen overal ter wereld."
,,Mijn werk wordt gevormd door de
combinatie van het gevoel vrij te zijn,
te schilderen en de plek waar ik leef
te ervaren. De plek was er, maar ik
heb er van alles geplant en er een
huis en atelier gebouwd. Ik kan daar
mezelf zijn, deel zijn van de natuur,
en door het schilderen mijn relatie
daarmee intensiveren. Dat doe ik
door het observeren van wat ik om
me heen zie, maar ook door te luiste
ren naar mijn gevoel. Ik kies de ene
keer iets van vegetatie, bladeren en
delen van bomen, de andere keer zijn
mijn honden het startpunt van een
schilderij. Ik kan ook geïnspireerd
zijn door het licht. Soms is het raam
waar ik de stukken linnen opspan de
start van een werk. Ik kies voor af
wisseling en wil mezelf steeds op
nieuw verrassen. Ik creëer zo mijn ei
gen universum waarin ik mijn liefde
en verwondering uit en ook mijn
verbondenheid met de natuur. In dat
opzicht zou je mijn werk ecologisch
kunnen noemen."
,,Ik schilder altijd buiten op ongepre-
pareerd linnen, dat ik span op houten
ramen. Als het schilderij klaar is, haal
ik het er weer af. Mijn verf maak ik
meestal van water, pigment en vis-
lijm. Maar ik gebruik ook gewone
muurverf. Ik werk intuïtief en laat
me leiden door de omstandigheden.
Soms zijn mijn kwasten uitgedroogd
en kijk ik wat ik er toch mee kan
Het kan zijn dat het gaat
regenen en dat de verf
uitloopt. Dat laat ik
allemaal gebeuren
doen bijvoorbeeld. Het kan ook zijn
dat het gaat regenen en dat de verf
uitloopt. Dat laat ik allemaal gebeu
ren."
,,Op een gegeven moment is een
schilderij af. Of wordt het donker en
moet ik stoppen."
,,Ik werk op groot formaat, dat geeft
me de kans om me ook fysiek te ver
houden tot het werk. Als ik schilder
ga ik daar in op en ben tegelijkertijd
deel van de natuur en de omgeving.
Ik maak die ervaring zichtbaar in
mijn werk. Daarbij spelen de om
standigheden een rol, maar ook hoe
ik me voel, mijn stemming."
,,Het is niet zo, dat ik denk 'die wer
ken heb ik toen en toen gemaakt, dus
laten we ze chronologisch ophangen'.
Met Roos Gortzak van de Vleeshal
kijk ik naar een manier om ze zo te
presenteren dat ze verrassen en sa
men een omgeving vormen die je
kunt ervaren, zoals ik de omgeving
waar ik werk ook ervaar. Het gaat mij
niet om het begrijpen van de dingen,
het gaat me om het openstaan
voor het ervaren ervan. Zoals het le
ven is. Dat kan vele vormen aanne
men en je weet niet van tevoren hoe
het loopt. De keuzes die je maakt
worden mede bepaald door eerdere
keuzes. Alles heeft met elkaar te ma
ken. Ik hou ervan om het leven open
tegemoet te treden. Zo maak ik ook
mijn tentoonstellingen. En zo kun je
ze ook als bezoeker beleven. Als een
ervaring, een omgeving waarin je zelf
een weg kunt zoeken. Voor mij het is
ook belangrijk om hier in Middel
burg te zijn en samen te werken aan
het presenteren van mijn schilde
rijen. Zoals ik tijdens het werk open
sta voor wat zich aandient, sta ik ook
open voor hoe de tentoonstelling er
uit gaat zien."
De tentoonstelling 'Worm in a Water
Glass' van Vivian Suter is tot en met 24
april te zien in de Vleeshal, Markt 1,
Middelburg, wo. t/m vr. 13.00 -17.00
uur, za. en zo. 11.00 -17.00 uur.
GO VRIJDAG 4 FEBRUARI 2022
Na veertig jaar afwezigheid
expositie van Vivian Suter
Nico Out
Middelburg
U had al jong succes als kunstenaar,
maar hebt al vrij snel de eenzaam
heid opgezocht. Hoe kwam dat?
Pas op latere leeftijd heeft de kunst
wereld u weer gevonden...
i --
1 G-r - r
III
Vivian Suter voor
haar schilderijen in de
Vleeshal in Middel
burg. foto dirk-jan gjeltema
Hoe zou u uw werk karakteriseren?
Hoe werkt u?
Hoe belangrijk is het formaat van uw
schilderijen voor u?
De manier waarop u uw werk pre
senteert wijkt af van wat gebruike
lijk is. Waarom kiest u voor
deze aanpak?
