WIM HOFMAN
Sneeuw en ijs
Feesten bij nachthoreca
'als vanouds' tijdens actie
9
De winter van 1963 was koud en lang.
Het begon met flink wat sneeuw,
maar later ging het hard vriezen. In
Zeeland vroren alle zeearmen dicht. Alleen
de Westerschelde bleef open, al hadden de
schepen het soms moeilijk en zeker de veer
boten. Ze voeren heel langzaam door de ijs
schotsen.
Die winter was ik in Vlaanderen. Ook
daar vroren de kanalen en vennen dicht. Op
een dag ging ik kijken bij de vijvers in de
buurt van Leuven, die Zoete Waters wor
den genoemd. Er werd daar geschaatst. Ik
had al lang geen schaatsen meer. Met verba
zing keek ik naar een zestal Canadezen die
ijshockey speelden. Niemand anders durfde
daar het ijs op. Het was verbluffend wat zij
deden.
Ze hadden dan ook speciale schaatsen
waar ze heel snel en behendig mee konden
draaien en keren en ze reden even hard ach
teruit als vooruit, sprongen soms zelfs
in vliegende vaart over een vijandelijke stick
heen en ze gingen uitermate behendig om
met de puck die over het gladde ijs heen en
weer vloog.
Na de match gingen ze een vuur maken
en ze nodigden me uit om wat mee te eten.
En ze vertelden over de winters in Canada:
dat waren pas echte winters en ze haalden
een blik uit een rugzak tevoorschijn. Er
bleek stroop in te zitten, maple syrup, dat
van een soort esdoorns wordt afgetapt. Het
was zoet spul, maar toen het eenmaal heet
genoeg was, braken ze er eieren in. De ei-
slierten visten ze weer uit de bruine vloei
stof en die aten ze met smaak op. Later gooi
den ze sliertjes stroop in de sneeuw, de
stroop stolde bijna meteen. De smaak leek
op de spekjes die mijn moeder weleens
maakte. Dat waren ook een soort langge
rekte bruine slierten waar ze inkepinkjes in
maakte om de spekjes los te kunnen breken.
Het bleef lang koud. Soms werd het bijna
twintig graden onder nul. Half februari ging
ik per trein naar Vlissingen en keek naar de
witte velden. In Vlissingen namen
mijn broers me mee naar het strand en ze
wezen me op de dikke brokken ijs die op het
strand en op de glooiingen lagen. In de
grijze verte voeren traag zwarte schepen
met zwarte rookpluimen. Bij de vloedlijn
bewogen de ijsschotsen; ze botsten tegen
elkaar en er klonken krakende en knispe
rende geluiden. Het was mooi, maar ook
heel koud. Nee, zo'n winter vergeet je niet
vlug.
Er ligt geen onbekende begraven onder het
watersnoodmonument op de begraafplaats in
Nieuwerkerk. Twee jaar geleden werd daar
een onderzoek naar gestart.
Forensisch onderzoeker Hans
Geldof van de politie Zeeland
West-Brabant dacht twee jaar ge
leden een onbekend graf te heb
ben gevonden. Samen met oud-di
recteur van het Watersnoodmu
seum Jaap Schoof ging hij op ver
der onderzoek uit. Schoof legt uit
wat er is gebeurd.
,,We bekeken oude foto's van een
herbegraving in 1954 van slachtof
fers van de Watersnoodramp.
Daarop stonden mensen rond een
graf dat precies op de plek leek te
zijn waar de flagstones van het wa
tersnoodmonument liggen. Om
dat er in Ouwerkerk ook een grafis
gevonden strak naast het waters
noodmonument, dachten wij dat
dat hier mogelijk ook het geval
was."
,,We waren van plan om radiogra
fisch onderzoek te laten doen en
als er iets zou worden gevonden,
zouden we aan de burgemeester
toestemming hebben moeten vra
gen voor opgraving. Maar door de
coronapandemie is het onderzoek
stil komen te liggen."
,,Een paar maanden geleden ging
ik naar het gemeentearchief om
documenten aan te bieden en toen
kwam dit onderzoek ook ter
sprake. Ik vroeg ofze niet meer fo
to's vanuit een andere hoek had
den. Wij misten namelijk wat ach-
Ik hoef er niet meer
achteraan van wie
dat graf dan was
geweest
tergrond. Archiefmedewerker Ilja
Mostert kwam met plattegronden
en met een andere foto waaruit
duidelijk werd dat er helemaal
geen graf onder het monument
lag. We hadden de foto een kwart
slag moeten draaien, we keken
naar de verkeerde plek. Het is jam
mer dat ik niet goed gekeken had,
maar het is een hele geruststelling
dat ik er niet meer achteraan hoef
van wie dat grafdan was geweest."
,,Dat blijkt het graf van een onbe
kende man te zijn. Grafi55. Er is in
2013 een dna-onderzoek gedaan
onder nabestaanden van slachtof
fers van de Ramp om te kijken of
er verwantschap was met de laat
ste onbekende begravenen. Voor
deze man was er geen match."
Het is niet het enige anonieme
graf, er zijn nog meer onbekende
slachtoffers herbegraven. Het kan
zijn dat van hen geen directe fami
lie meer bestaat. Het kan best dat
er mensen zijn die bij de eerste
routing niet meededen met het
dna-onderzoek. Misschien zijn er
mensen die zeggen: 'Ik mis ook
nog iemand uit mijn familie, maar
ik heb nog nooit dna afgestaan'."
Met een (vaste) inlooptijd, een
QR-toegangscode en in sommige
gevallen een toegangskaartje kun
nen Zeeuwen volgende week zater
dag de nachthoreca bezoeken om
ein-de-lijk weer een avondje te
dansen 'als vanouds'. Meegaand in
het landelijk protest, gooien de
Zeeuwse discotheken die nacht de
deuren open. ,,Het werd écht tijd
voor een collectief op grote schaal",
stelt bedrijfsleider Ali Ahmadi van
Schutters in Middelburg, ,,Maar als
we uit protest opengaan, doen we
dat wel binnen de door de overheid
gestelde kaders. We kunnen niet
alle coronaregels negeren."
Braafste ondernemer
Het blijft spannend voor de disco
theken want het gevolg van deel
name aan het protest kan een duur
grapje zijn. ,,We zien wel wat de ge
meente ervan vindt", redeneert 't
Kruys, ,,Als zij dreigt met een boete
van honderdduizend euro, gaan we
het natuurlijk niet doen. Maar we
willen vooral een statement maken.
We zijn al twee jaar in alles de
braafste ondernemer. Maar nu is de
maat écht vol. We zijn al 96 weken
El Toro in Goes 2021.
dicht. Het is genoeg."
Jeroen Giele van Pinky's en Zoom
in Renesse hoopt dat de actie niet
beperkt blijft tot 12 februari. ,,Het is
toch te schandalig voor woorden
dat een kapper al na drie dagen be
gint te huilen en wij al twee jaar
dicht zijn. Ik hoop dat we dit met
zijn allen vasthouden."
Wat de feestgangers kunnen ver
wachten, is vooral een 'avondje als
vanouds', stelt zowel 't Kruys als
Ahmadi. ,,We gaan in ieder geval
weer lekker knallen", zegt Giele.
Toch is dat nog een behoorlijk orga
nisatorisch gedoe zo ruim een week
van tevoren. De dj's staan te pope
len maar het is vooral spannend of
de disco's ook genoeg personeel
kunnen vinden.
ifesfrr MSt»
GO VRIJDAG 4 FEBRUARI 2022
De wereld van Wim Hofman, schrijver/illustrator
MIDDELBURG/GOES/RENESSE
Onbekend graf
blijkt misverstand
Valeska Nastaly
Nieuwerkerk
Waarom dachten jullie dat er ie
mand onder het monument lag?
Wat is er in de afgelopen twee
jaar gebeurd?
Hoe kwam je erachter dat het
graf toch niet onder het monu
ment ligt?
- Jaap Schoof
Toch rest de vraag: van wie was
het graf waar de mensen op de
foto omheen stonden?
Is er nog hoop dat uiteindelijk
ook graf 155 een naam krijgt?
De Zeeuwse discotheken El
Toro in Goes, Pinky's in Renesse
en Schutters in Middelburg doen
mee aan het landelijke protest
vanuit de nachthoreca en gaan
op 12 februari open. ,,We zijn al
twee jaar de braafste onderne
mer in alles", aldus Rafaël van 't
Kruys, manager van El Toro.
- Janneke Koster
