problemen stapelen zich op
J.üg/U
a
17
M
'Nooit gedacht
dat ik zo zou
terugverlangen
naar fysieke les
in een klaslokaal'
het gaat om veel jongeren, als je
de hbo en universitaire studenten
bij elkaar optelt (zo'n 800.000
personen, red.) kom je aan bijna
de helft van de hele generatie. We
moeten de lasten eerlijker verde
len."
Als de docent wéér een online
werkgroep met een groep van
twintig studenten achter de rug
heeft, heeft hij steeds het idee dat
er meer in had gezeten.
„Tijdens een werkgroep via
Zoom is er nauwelijks discussie of
dynamiek. Mijn studenten zijn
cynisch geworden en dat vind ik
zorgelijk: ze zouden strijdbaar
moeten zijn. Maar dat kan niet,
want ze hebben, gedwongen door
het systeem, allemaal haast. Ik zie
vooral stress en verkramping. Ze
hebben alleen nog maar tijd om te
studeren en te werken om die
studie te betalen."
Grote blur
Murw, dat zijn ze. Zeggen Maya,
Ruben en Jochem. Moe, druk.
,,Dat herken ik heel erg", zegt
Jochem. ,,De afgelopen twee jaar
zijn een soort grote blur gewor
den. In het begin van de pande-
mie was ik heel boos. Over alle co
ronamaatregelen, maar ook over
die andere crises: de woningnood,
het klimaat. Nu ben ik veel cyni
scher geworden. Dan zie ik een
programma over iemand die een
huis koopt waarbij iets mis gaat
en dan denk ik: jij kunt in ieder
geval een huis kopen.Misschien
is het een beschermingsmecha
nisme, maar ik zie het echt zo."
Ruben: ,,In het begin van de co-
ronapandemie verzon je met
vrienden of je studievereniging
steeds iets om het gezellig te ma
ken. Maar dat slijt. Je wordt murw.
Door sociale media zien we ook
steeds hoe het perfecte plaatje er
wel zou moeten uitzien, dat is
echt een verschil met eerdere ge
neraties, denk ik."
Maya: ,,In het begin is een on
line pubquiz nog leuk, maar na
een tijdje is die lol er wel vanaf. Ik
heb nooit gedacht dat ik ooit zo
zou terugverlangen naar fysieke
les in een klaslokaal."
Jochem: ,,Pas kwam naar buiten
dat er meer zelfdoding was onder
jongeren. Minister Kuipers zei dat
hij dat vreselijk vond en dat het
met de schoolsluiting te maken
had. Ik vond het heel fijn dat hij
dat zei: eindelijk nemen ze het se
rieus."
Je kunt er neerbuigend over
doen, over studenten die klagen
over online lessen en een gebrek
aan feestjes. Je kunt zeggen dat ze
gewoon even moeten doorbijten.
,,Maar die feestjes horen er ge
woon bij. Je leert daar hoe je je ge
draagt ten opzichte van andere
mensen, je leert de samenleving
begrijpen", zegt historicus Sla-
man. „Studeren aan een universi
teit moet ook een sociale opvoe
ding zijn, maar nu krijgen ze al
leen de theorie. De rest van hun
leven is kreupel geslagen."
Jolien Dopmeijer doet al tien
jaar onderzoek naar studenten
welzijn. Ze is projectleider Stu
denten bij het Trimbos-instituut
(kennisinstituut voor mentale ge
zondheid) en is docentopleider
aan Hogeschool Windesheim in
Zwolle. De hogeschool waar ze
zelf ook studeerde. ,,Toen ik te
rugkwam als docent, dacht ik: het
is hier wel veranderd! De pro
gramma's zitten veel voller. De
studenten van nu leven veel meer
in een prestatiegerichte maat
schappij. Je moet perfectie nastre
ven en als je faalt, is dat je eigen
schuld." Uit haar promotieonder
zoek kwam naar voren dat meer
dan de helft van de studenten
angst en somberheidsklachten
heeft, 40 procent zich soms een
zaam voelt en 70 procent gebukt
gaat onder prestatiedruk.
Ze ziet dat de studenten van nu
'veel op hun bordje krijgen'. De
veelvuldige schoolsluitingen van
de afgelopen twee jaar maakten
het nog moeilijker. „Verbonden
zijn is voor jongeren hun co
re-business en daarin worden ze
belemmerd. De kritiek op jonge
ren is dat ze worden gepamperd
en hun problemen te groot ma
ken, maar studenten kaarten deze
problemen al twaalfjaar aan. En
als ze inderdaad niet weerbaar ge
noeg zijn, dan is dat ook een pro
bleem."
Prestatiemaatschappij
Wat er moet gebeuren om de
pechgeneratie weer wat geluk te
bezorgen? Het einde van de co-
ronapandemie zou helpen. Maar,
zegt Dopmeijer: ,,Veel problemen
waar ze mee kampen waren er
voor corona ook al. Dus die zijn
niet opeens opgelost. Financiële
problemen, de woningmarkt, het
drukt zwaar op hen. Wat zeker
anders moet: de druk in de presta-
tiemaatschappij zal minder moe
ten worden. Daarvoor moeten
jongeren op meer plekken aan ta
fel zien te komen zodat ze mee
kunnen praten in plaats dat er
over hen wordt gepraat."
Ja, zegt Maya Ben Azouz. ,,Het is
toch belachelijk dat er nog steeds
geen jongerenpsycholoog in het
OMT zit! En breder gezien: het
wordt tijd dat de oude, witte, rijke
mannen tegen jongeren zeggen:
nu is het tijd voor jullie visie op
klimaat en wonen."
Historicus Slaman stelt een hele
nieuwe opzet van de studiefinan
ciering voor: de studiebeurs als
een volksverzekering, net zoals de
AOW dat is. Geef alle jongvolwas
senen vijfjaar lang vijfhonderd
euro per maand, tot aan het beha
len van hun einddiploma.
,,Dus niet alleen universitaire
studenten en hbo'ers, maar ook
mbo'ers. Het zou voor lange tijd
een einde kunnen maken aan de
steeds weer terugkerende discus
sie over studiefinanciering." En
het geeft de jongeren financiële
rust.
Ruben Snijder gaat de oplossing
zoeken in de politiek. Hij staat in
Utrecht op de lijst van de partij
Student Starter voor de ge
meenteraadsverkiezingen van
maart. ,,We moeten onze stem la
ten horen. Er moeten gewoon be
tere regels komen voor starters op
de woningmarkt, zodat die weten
dat ze woonruimte zullen vinden.
We willen perspectief hebben."
Jochem van Iersel tenslotte:
,,Wij zijn de generatie die een an
dere mindset heeft over het kli
maat. Daar zijn we mee bezig, we
gaan echt niet alleen maar op va
kantie of naar festivals. Hecht
waarde aan onze mening en onze
kennis, geef ons waardering."
GO ZATERDAG 29 JANUARI 2022
Ruben
Snijder: ,,Mijn
studenten
leven is twee
jaar geleden
in één klap
opgehouden.''
FOTO'S MARCO
Jochem van
Iersel: ,,Het
gevoel van een
pechgeneratie
is wel terecht.''
Pieter Slaman,
onderwijshistoricus
en docent aan de
Universiteit Leiden
Jolien Dopmeijer,
projectleider
Studenten bij het
Trimbos-instituut
