H
11
Kijk op de site bij pzc.nl/video
die hier tegen de dijk kunnen
slaan, ook wel golfklap genoemd.
Zou een dijk van zand zijn, dan
zouden de golven het zand mee
nemen. Wij hebben hier een klei
laag van een meter dik met daarop
gras. Die combinatie en de diepe
beworteling van het gras, maakt
dat de dijk die golfslag aan kan.''
Tussen de latten is de vegetatie
eerst weggehaald en vervangen
door graszoden van elders. ,,Stel
dat er een superstorm is geweest
waardoor de bovenlaag is bescha
digd", doceert Peeters. ,,Dan wil je
niet het risico lopen dat die
zwakke plek er nog is als er snel
een nieuwe storm volgt. Dus kun
je hem repareren met graszoden.
Wat wij nu willen weten is of die
nieuwe bovenlaag meteen de
sterkte heeft van de rest van de
dijk."
Nieuwezoden
Hoewel de proef nog loopt, weet
hij het antwoord al. ,,Het lijkt er
niet op dat één groeiseizoen ge
noeg is om de nieuwe zoden diep
genoeg in de klei te laten worte
len." De waarde van het open
luchtlaboratorium in de Hedwi-
ge-Prosperpolder is uniek, betoogt
Peeters. ,,Met alles wat we hier uit
proberen geven we antwoord op
de vraag: Heb ik mijn beste maat
regelen geoefend en mijn beste
materialen klaarliggen? Dat doet je
als dijkbeheerder toch wat gerus
ter slapen."
ratorium is uitgevoerd en daarna
wat groter op de testlocatie Flood
Proof Holland in Delft, is het nu
menens. ,,Het doel is om aan te to
nen dat het ponton de uitspoeling
van zand in de bres kan vertragen
of stoppen", vertelt Janssen. Dat
gaat in drie stappen. De eerste is
deze week geoefend. Hoe leggen
we het ponton schuin tegen de
dijk aan? Dat is dus nog naast de
bres. Eind februari volgen stap
twee en drie. Wat gebeurt er als
het ponton tegen de bres aan ligt
en de waterschuif wordt openge
zet? En: Lukt het ook het ponton
tegen de bres te varen als er al wa
ter doorheen stroomt?
Balemans is nog niet tevreden
over stap één. Zoals gebruikelijk is
het ponton in opgevouwen toe
stand door een vrachtwagen het
bassin in gelanceerd. Of in de
woorden van de overste: ,,Je flik
kert hem erin en hij ontvouwt
zichzelf." Een boot heeft het alu
minium vlot vervolgens tegen de
dijk geduwd, waar het met kabels
is vastgezet. Daarna is er water in
gelaten, waardoor het ponton
schuin tegen de dijk is komen te
liggen. Balemans wijst naar drie
militairen die herrie maken op een
van de pontons tegen de dijk. ,,Ze
slijpen er gaten in, zodat hij sneller
afzinkt. Dat viel me gisteren tegen.
In een crisis is snelheid cruciaal."
Een eerste stormpje
In vier landen kijken onderzoekers
en dijkbeheerders mee met de
proef, vaak zelfs live. Vanuit de
Hedwigepolder logt de luite-
nant-kolonel in bij een Zoom-
meeting en gunt hij alle deelne
mers een kijkje op de pontons.
Ook dijkonderzoeker Patrik Pee-
ters van het Vlaams Waterbouw
kundig Laboratorium is gewend
vanaf de zeedijk te communiceren
met de wetenschappers van Pol-
der2C's, die onder meer vanwege
de coronamaatregelen minder
makkelijk op locatie kunnen ko
men. Zijn mensen hebben zojuist
met de golfklapgenerator 'een eer
ste stormpje losgelaten' op een
dijkvak dat grenst aan met riet be-
Dit soort testen kun je
niet met hoogwater
op een echte dijk
doen. Dan zijn de
risico's te groot
groeide schorren in de Wester-
schelde. Het is een eenvoudige
blauwe bak die een halve meter
boven de dijk hangt. Via een brede
slang wordt hij gevuld met pol
derwater. Vanwege de PFAS-ver-
vuiling is Scheldewater taboe,
maar vanwege het getijverschil en
de breedte van het schor was dat
hoe dan ook onhandig geweest, al
dus Peeters. Met regelmatige tus
senpozen wordt een een grote plas
water gegooid op een stuk dijk dat
met houten latten is gemarkeerd.
,,We bootsen de windgolven na
GO VRIJDAG 28 JANUARI 2022
Twee pontons zijn afgezonken op een dijk in de Hedwigepolder. Op de voorgrond maken militairen gaten in het ponton om het afzinken te versnellen. fotos kelly thans
Overste Marc Balemans van de 105 geniecompagnie waterbouw.
- Overste Marc Balemans, 105
geniecompagnie waterbouw
