Vlaamse overheid
voor rechter gedaagd
Uienoogst was in
2021 tranentrekker
M
Eindeloos Eiland Festival
verhuist naar andere plek
4
Koop je volgend jaar een nieuwe
elektrische auto, dan is de kans groot
dat in de koplamp een onderdeel van
de Middelburgse lampvoetenfabrikant
Vitrite zit. ,,De markt voor led
verlichting in auto's groeit razendsnel."
De Vlaamse overheid heeft
jarenlang verzuimd de
bevolking rond de
3M-fabriek in Zwijndrecht
te waarschuwen voor de
gevaren van de PFAS-
verontreiniging.
Daardoor is de gezondheid van
mensen in gevaar gebracht en
zijn bioboeren in die streek be
nadeeld. Dat stellen de milieu
organisaties Bond Beter Leef
milieu en Greenpeace en twee
organisaties voor biologische
landbouw BioForum en Velt.
Ze hebben daarom onder
meer de Vlaamse overheid voor
de rechter gedaagd. Volgens de
vier organisaties heeft de
Vlaamse overheid de informa
tieplicht, de zorgplicht en de
rechten van de mens geschon
den. Zij eisen een morele scha
devergoeding van 1 euro.
In Vlaanderen onderzoekt
een commissie van het Vlaams
Parlement de PFAS-affaire. Die
speelde op door de aanleg van
de Oosterweelverbinding. Deze
weg wordt aangelegd in een
met schadelijke PFAS veront
reinigd gebied. Tijdens de zit
tingen van de onderzoekscom
missie werd duidelijk dat al in
2017 de overheid en de bouwers
van de weg wisten van de aan
wezigheid van PFAS in de
grond. Die waren een erfenis
van het productieproces van
3M. De gezondheidsrisico's
werden toen laag ingeschat.
Volgens de vier organisaties is
kostbare tijd verloren gegaan
met schadelijke gevolgen voor
de natuur, omwonenden en de
lokale bioboeren. Niet alleen de
Vlaamse overheid is gedag
vaard. Ook zijn de Openbare
Maatschappij voor Afvalstoffen
(OVAM) en Lantis (de over
heidsorganisatie achter de Oos-
terweelverbinding) door de vier
organisaties gedagvaard. Vol
gens de Belgische wet kan ie
mand zelf, zonder tussenkomst
van een officier van justitie, een
persoon of organisatie voor de
rechter dagen.
Dat blijkt uit cijfers van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek.
Waar landelijk de oogst van (zaai)
uien 12 procent hoger uitviel, was
een kleinere uienoogst in Zeeland
voorspeld. Geplaagd door drie ach
tereenvolgende droge jaren hadden
telers veel minder uien gezaaid. In
2020 stonden er nog op 4700 hec
tare uien, een jaar later was dat
bijna 1000 hectare minder. De op
brengst lag bovendien 3000 kilo per
hectare lager. Ook werden telers ge
plaagd door lage uienprijzen, met
name voor plantuien. Een tranen
trekkend jaar.
Aardappeloogst
De aardappeloogst liep licht terug.
Er kwam 765 miljoen kilo aardap
pelen van het land, bijna 40 miljoen
minder dan in 2020. Het gros waren
consumptieaardappelen. Een klei
ner deel ging om pootgoed. Ook de
tarweoogst viel in 2021 lager uit.
Boeren oogstten 227 miljoen kilo
tarwe, tegen 273 miljoen kilo in
2020. Hetzelfde liedje klinkt bij de
suikerbieten. De oogst viel lager uit
dan het jaar daarvoor: 960 tegen
1060 miljoen kilo in 2020.
Bruine bonen
Anders dan bij de andere hoofdge
wassen, waar de beteelde opper
vlakte slonk, bleef het aantal hec
tare suikerbieten gelijk. Een teelt
die wel een flinke plus opleverde,
waren bruine bonen die beduidend
meer werden gezaaid dan in 2020.
Daardoor werd er bijna 480 miljoen
kilo bruine bonen geoogst, tegen
330 miljoen kilo in 2020. Ook snij-
mais zat in de lift, omdat er meer
hectares waren ingezaaid. De op
brengst steeg naar 228 miljoen kilo.
Snijmais wordt vooral gebruikt als
veevoer.
MIDDELBURGS BEDRIJF ONTWIKKELT LED-KOPLAMPEN
Middelburg
In de anders zo opgeruimde fabriek
op het Middelburgse bedrijventer
rein Arnestein is het naar Vitri-
te-maatstaven een rommeltje. ,,We
zijn druk bezig om de fabriek an
ders in te richten met het oog op
een grote ledverlichtings-order
voor de auto-industrie", zegt fa-
brieksmanager Michel Klijn. ,,We
gaan fors opschalen. Dan praat je
over tientallen miljoenen stuks.
We bouwen er twee nieuwe ma
chines voor, die we in eigen huis
hebben ontwikkeld. De hele lijn
wordt vergaand geautomatiseerd.
De fabriek oogt nu even niet repre
sentatief." Foto's? Liever eind dit
jaar als alles spic en span is, grijnst
Klijn.
Vitrite, ooit onderdeel van Phi
lips en later van verlichtingsprodu
cent Lumileds, staat sinds vorig jaar
op eigen benen. Met de losmaking
keerde ook de oude naam Vitrite
terug, een begrip in de maakindus
trie. De nieuwe eigenaar Business
Creation Investments, onderdeel
van de Business Creation Group,
een Nederlands-Zwitsers bedrijf
dat kwijnende bedrijven op het
goede spoor zet, heeft grootse plan
nen met het Middelburgse bedrijf.
Led is de toekomst
De 104 medewerkers maken nu per
jaar zo'n 2 miljoen componenten
van metaal en kunststof voor halo
geen- en xenon-lampen in auto's.
Maar die soorten verlichting heb
ben hun langste tijd gehad. Het
moet zuiniger en efficiënter, met
name in elektrische auto's.
,,Led-verlichting is het antwoord",
zegt algemeen directeur Nico Bol-
leman van Business Creation In
vestments.
Vitrite gaat zich dan ook storten
op de productie van zogeheten he-
atsinks voor led-lampen in auto's.
,,Een heatsink is een metalen frame
waarop de led-diode wordt ge
plaatst", legt innovatiemanager
Michael van Dijk uit. ,,Het is in het
Ik denk dat we
al mondiaal
marktleider zijn
geval van Vitrite een volledig alu
minium onderdeel dat niet alleen
moet zorgen voor een nauwkeurige
positie van de lichtbundel, maar
ook snel warmte moet kunnen af
voeren. Met name doordat de pro
ductie van elektrische auto's rap
toeneemt, groeit de vraag naar zo'n
vernuftige stabiele lampvoet."
Bolleman vult aan: ,,De heatsink
is de basis voor led-lampen in au
to's. De vraag schiet nu door het
plafond. De enorme boost van de
productie van elektrische auto's
trekt ons mee. Een producent wil
in een elektrische auto zo min mo
gelijk elektriciteit verliezen, want
de batterij moet zo lang mogelijk
vol blijven. Daarom wordt gekozen
voor led-verlichting. Wij spelen
daarop in. We hebben samen met
onze klant inmiddels vijf verschil-
lende modellen led-lampvoeten
ontwikkeld voor toepassing in
grotere en kleinere auto's."
De naam van de klant van Vi-
EEF vindt dit jaar voor het eerst
plaats op de Vliethoeve in Geers-
dijk. ,,Een eeuwenoud gebied aan
de Galgendijk", vertelt vrijwilliger
Dennis de Waard. ,,Dit was ooit
een voorname hoeve. Inmiddels
heeft het de nodige verbouwingen
ondergaan en voldoet het aan de
eisen voor maatschappelijke in
vullingen. Achter de gebouwen
ligt een groen paradijsje, dat in
juni tot festivalterrein zal worden
omgedoopt."
Naast de nieuwe locatie zijn ook
de eerste namen van optredende
artiesten bekendgemaakt. Vloei
stof geeft een dansvoorstelling en
er is uiteraard weer volop muziek.
,,Jesse Dayton, een Amerikaanse
studiogitarist voor onder anderen
Johnny Cash en Willie Nelson,
komt in juni een rock-'n roll-show
geven. Daarnaast zal het duo Step
hanie Struik Eva de Roovere ko
men zingen en we hebben de Am
sterdamse singer-songwriter Van-
Wyck en de Belgische band Han-
kerchief. De laatste twee namen
die al zeker zijn voor het muziek
programma zijn die van Ilsha en
WOOLF."
VRIJDAG 28 JANUARI 2022 GO
ANTWERPEN
De Vlaamse
milieuminister
Zuhal Demir was
een van de vele
getuigen die
door de
PFAS-onder-
zoekscommissie
in het Vlaams
Parlement wer
den gehoord.
FOTO BELGA
- Theo Giele
COLIJNSPLAAT
Zeeland is dan wel het uienbol-
werk van Nederland, maar er
kwamen vorig veel minder kilo's
van het land dan het jaar daar
voor. De uienoogst kwam uit op
136 miljoen kilo, zo'n 50 miljoen
kilo minder dan in 2020.
- Frank Balkenende
Vitrite sluipt de
Frank Balkenende
- Nico Bolleman, directeur Vitrite
Fabrieksmanager Michel
Klijn (links) en algemeen di
recteur Nico Bolleman. archief
foto LEX DE MEESTER
GEERSDIJK
De organisatie van het Einde
loos Eiland Festival (EEF) heeft
de eerste namen bekendge
maakt die op 17, 18 en 19 juni
zullen optreden op een nieuwe
festivallocatie.
Optreden tijdens EEF vorig
jaar. Toen werd het festival nog
gehouden op de historische
boerderij 's-Gravenhoek in Wis-
senkerke. foto cynthia cats
- Hans Puik
