r
Vladimir Poetin, een moderne
12
i
SPANNINGEN OEKRAÏNE
EUROPA HEEFT GAS RUSLAND NODIG
Wat gebeurt er als
Poetin de gaskraan
dichtdraait? De kans
dat hij dat doet, wordt
klein geacht, maar
de gevolgen zouden
groot zijn.
Oudere Nederlanders
herinneren zich het
nog wel: de autoloze
zondagen in 1973.
Een noodmaatregel
nadat olielanden in het Midden
Oosten Nederland boycotten.
Ons land steunde Israël in de oor
log aldaar. Stel dat Rusland Oek
raïne binnenvalt, het Westen
daarop sancties afkondigt en Rus
land vervolgens in reactie daarop
de gaskraan afsluit. Krijgen we
dan gasloze zondagen?
Eerst: het gas afsluiten heeft
Rusland nog nooit gedaan. Ook
niet op het dieptepunt van de
Koude Oorlog, zegt energie-ex
pert Jilles van den Beukel. ,,Dat is
ook uit eigenbelang. Bij de hui
dige extreme prijzen zou Rusland
in een enkel jaar 100 tot 150 mil
jard euro aan gas kunnen verdie
nen." Alternatieve buitenlandse
afnemers vinden is moeilijk. ,,De
grote gasvelden ten westen van
Siberië zijn via pijpleidingen ver
bonden met Europa, niet met
potentiële afnemers als China."
Maar leverde Rusland afgelo
pen maanden niet al minder,
waardoor de energierekening zo
steeg? Dat ligt genuanceerder,
legt Van den Beukel uit. Energie
bedrijven kopen de laatste 10 pro
cent van wat ze nodig hebben al
tijd op het laatste moment 'los' in.
Een strenge winter of kwakkel-
weer - dat scheelt nogal. En die
extra 10 procent, die heeft Rus
land de afgelopen maanden niet
geleverd. Omdat Gazprom onder-
houdsproblemen had, zoals Mos
kou zei? ,,Ik ben geen Rusland
expert, ik ben energie-expert en
ik kijk naar de feiten. Die zijn:
Rusland houdt zich tot nu toe al
tijd aan zijn contracten."
Maar stelhoe ernstig is dat
dan? Minister Rob Jetten (Kli
maat) zei dinsdag in de Tweede
Kamer: Als het in de winter ge
beurt en het duurt langer dan
enkele weken, wordt het 'een
spannende situatie'.
Wat cijfers: jaarlijks verstoken
de EU-landen samen zo'n 480
miljard kubieke meter gas. In de
winter is het verbruik drie keer
zo hoog als in de zomer. Neder
land alleen gebruikt ongeveer
40 miljard kuub. Een derde van
al dat gas komt uit Rusland, al is
dat op dit moment gedaald tot
20 procent, zei Jetten. Noorwegen
is de andere belangrijke leveran
cier. Verder komt er gas uit Ame
rika en het Midden-Oosten.
Kunnen de Noren meer gas
naar ons pompen? Daar draaien
de installaties al op volle capaci
teit, zegt Van den Beukel. Andere
landen dan? ,,Behalve uit Rusland
en Noorwegen lopen er pijplei
dingen uit Algerije en Azerbei-
Rusland houdt zich
tot nu toe altijd aan
zijn contracten
dzjan, maar die hebben een be
perkte capaciteit en weinig moge
lijkheid om meer te leveren.''
Meer vloeibaar gas? Dat wordt
met schepen aangevoerd en kan
dus overal vandaan komen. De
Amerikaanse regering praat al
met leveranciers als Qatar over
extra leveringen aan Europa. Van
den Beukel: ,,Maar ook in Qatar
draaien de installaties al op volle
toeren. En zij hebben ook gewoon
langetermijncontracten te ver
vullen."
Wat hij zich nog wel kan voor
stellen, is dat Washington contact
opneemt met de afnemers van
Qatar om te vragen of zij tijdelijk
met minder toekunnen.
Maar dan zijn we er nog niet.
Jetten wees al op de overslagcapa-
citeit. Die draait in de haven van
Rotterdam - het wordt eentonig -
ook al op volle toeren. Wat het al
lemaal betekent voor de gasprijs
laat zich raden.
En o ja, dan is er nog dat groot
ste gasveld van Europa, waar nog
best wat te winnen is: Groningen.
Maar daar wil kabinet noch
Tweede Kamer aan.
Minder verbruiken
En zo kom je vanzelf bij die an
dere optie: minder verbruiken.
Het Bescherm- en Herstelplan
Gas uit 2019 beschrijft wat er in
noodsituaties moet gebeuren. Het
kabinet kan ons oproepen meer
eenpansmaaltijden te koken. In
grijpender is de volgorde waarin
afnemers bij schaarste worden
'afgeschakeld'. Huishoudens en
ziekenhuizen worden zo lang
mogelijk gespaard. Ambtenaren
gaan de komende tijd met groot
verbruikers praten over 'wat de
eventuele maatschappelijke im
pact zal zijn als wij hun vragen
om in te grijpen', aldus Jetten.
Wat dit in de praktijk kan bete
kenen, is deze week in Turkije te
zien. Dat land krijgt tijdelijk geen
gas uit Iran en heeft onmiddellijk
de industrie op rantsoen gesteld:
niet meer dan drie dagen per
week elektriciteit. Renault voelde
zich gedwongen meteen zijn
grote autofabriek daar stil te leg
gen. Dat is dus een gasloze zon
dag maal drie voor de industrie.
En dan ten slotte, kan Neder
land niet minder leveren aan
Duitsland, België en Frankrijk?
Nee, we hebben gewoon lange-
termijncontracten met die lan
den, zegt Van den Beukel. En
misschien is het ook goed om
twee dingen te bedenken, voegt
hij toe. De gasvoorraden zijn in
andere EU-landen beter gevuld
dan bij ons, we kunnen ze nog
nodig hebben. En twee: omdat
Nederland jarenlang op eigen
productie heeft kunnen rekenen,
lopen er van Noorwegen geen
rechtstreekse pijpleidingen. Het
gas van die belangrijke leveran
cier komt, inderdaad, via Duits
land, België en Frankrijk. ,,De
gasmarkt is Europees. Het heeft
geen zin er met alleen een Neder
landse bril naar te kijken."
Iedereen weet wie Vladimir Poetin is, maar er is
bijna niemand die hem echt kent. Dat is vreemd
voor iemand die al meer dan twintig jaar het
wereldnieuws bepaalt. Wat drijft hem? En hoe
is hij zo machtig geworden?
Volodya
Vladimir Poetin hoort als kind
niet bij de grote jongens. Hij is
maar een klein mannetje, zo wil
de overlevering, een beetje iel
zelfs. Volodya, zoals zijn moeder
hem noemt, wordt in de herfst
van 1952 geboren in Leningrad
(nu Sint-Petersburg). Het gezin is
niet arm, maar woont wel in een
kommunalka: een soort studenten
huis, maar dan voor families. Die
hebben een eigen kamer, maar
moeten badkamer en keuken de
len. Dat is geen pretje, de wc's zijn
niet al te fris en vaak is er alleen
koud water.
Een lerares herinnert zich de
jonge Vladimir als 'ondeugend' en
als iemand die altijd te laat komt.
Ze kon toen overigens al wel zien
dat hij een 'goed mens' was, zal
ze later in een officiële biografie
zeggen. ,,Maar hij vergeeft nie
mand die hem heeft verraden of
gemeen doet."
Dat laatste gebeurt nogal eens,
want hij heeft vaak ruzie met jon
gens die ouder en sterker zijn. Als
hij 10 jaar is, en genoeg heeft van
alle pakken slaag, legt hij zich toe
op sambo, een mix van judo en
worstelen die is ontwikkeld door
het Rode Leger. Daarna wordt hij
zeer geliefd, blijkt hij zeer intelli
gent en wordt hij klassenvertegen-
woordiger. Hij is, kortom, de ide
ale leerling. Dat beeld wordt ech
ter jaren later pas gevormd, als hij
al lang en breed de baas is van
Rusland en mensen misschien wel
twee keer nadenken voor ze iets
lelijks over hem zeggen.
Dhr. Adamov
Het volgende belangrijke
hoofdstuk in zijn leven speelt
zich af in de DDR. Tijdens of na
zijn rechtenstudie aan de univer
siteit van Leningrad wordt Poe-
tin gescout door de KGB, de
beruchte inlichtingendienst van
de Sovjet-Unie. Hij wordt er
klaargestoomd voor het spionnen
werk (lees: opgeleid in het in de
gaten houden van buitenlandse
toeristen) en vertrekt in 1985 naar
de Duitse Democratische Repu
bliek. Dat is nog altijd een trouwe
vazalstaat van Moskou, waar de
communistische leiders met harde
hand regeren.
DONDERDAG 27 JANUARI 2022 GO
Stevenen we af op
gasloze zondagen?
Hans Nijenhuis
Rotterdam
- Jilles van den Beukel, energie
expert
G Via de nieuwe
pijplijn van
North Stream 2
kunnen grote
hoeveelheden
gas vanuit Rus
land aan Europa
worden gele
verd. foto getty
Action Man
Mark van Assen
Poetin in de cockpit van een Toepolev TU-160, een supersonische
bommenwerper. Stoere foto's moeten de bevolking imponeren. foto ap
