GEZOND
Drie van de 1711 columns die René Diekstra
Laat je lust om te
leven nooit onder
gesneeuwd raken
20
René Diekstra
Met zijn column en in zijn werk heeft
psycholoog René Diekstra mensen
kunnen helpen. Onder wie jongeren
in psychische nood. Nu hij stopt als
wekelijkse columnist, heeft hij ruimte
om opa's en oma's advies te gaan geven.
Oproep:
Stel je vraag
ijdens een televisie
reportage over de
tornadoramp die
het stadje Dawson
in Kentucky afgelo
pen december volledig weg
vaagde, werd aan een tussen
het puin scharrelend echtpaar
gevraagd of ze hun huis
waren kwijtgeraakt. De man
antwoordde dat er behalve de
auto vrijwel niets meer van
hun bezittingen over was.
,,Maar, ik ben blij dat ik nog
leef', voegde hij eraan toe
terwijl een begin van een
glimlach door zijn verdrietige
gezicht heen leek te breken.
Waarom is er een
ramp nodig om het
gevoel van blijd
schap op te rakelen
dat we leven?
En toen, met een liefdevol
verontschuldigende blik op
zijn vrouw: ,,Oh sorry, dat we
allebei nog leven.''
Waarom is er vaak een ramp
of bijna-ramp voor nodig om
het gevoel van blijdschap op
te rakelen over het feit dat we
leven? Zou diezelfde man, ik
schat hem circa vijftig, ooit
eerder hardop hebben gezegd
dat hij blij was te leven? Of
tegen anderen in zijn directe
omgeving hebben gezegd dat
hij blij was dat zij leefden, dat
zij er waren?
Ik heb de indruk dat het
wezenlijke gevoel blij te zijn
te leven dikwijls slijt door de
wijze waarop we leven. We
dompelen ons zo onder in
de beslommeringen en bezig
heden van ons dagelijks leven,
van ons werk, relaties en
obstakels, we 'stressen' zo,
dat daarmee het pure, basale
gevoel van levensvreugde, dat
we ooit als kind ervaren en
uitgestraald hebben, groten
deels weggedrukt wordt.
In zijn verzameling Bengaalse
gedichten, getiteld Gitanjali,
schrijft Rabindranath Tagore
dat het lied dat hij wilde zin
gen nooit door hem gezongen
werd, omdat hij zijn dagen
doorbracht met het spannen
en ontspannen van de snaren
van zijn instrument.
Er spreekt een zekere droef
heid uit deze regels. Droefheid
dat je zo gepreoccupeerd kunt
raken met de details, de bezig
heden van alledag, dat je er
nooit aan toekomt datgene te
uiten dat in de meest letter
lijke zin van het woord, essen
tieel (van het Latijnse woord
voor 'zijn') is.
Blijkbaar is het soms nodig
dat al de bagage die we door
onze dagelijkse uitsloverij
hebben verzameld, wordt
weggenomen, zoals in het ge
val van de man in Kentucky,
wil dat essentiële gevoel weer
ervaren kunnen worden. Dat
is wat we van Dawson kunnen
leren, en in zekere zin van elke
ramp die de spullen, bezighe
den of gewoonten wegvaagt
waarmee we ons leven zo vol
gestouwd hebben: laat de zor
gen van alledag niet de essen
tie vormen van je houding ten
opzichte van het leven.
Lieve lezers, dit was mijn laatste
column op deze plek. Dank dat
jullie al die jaren met me mee
hebben gedacht.
René Diekstra: ,,Het
is 36 jaar zwoegen en ploegen
geweest. Voordat een column in
de krant staat, gaat er een heel
geboorteproces aan vooraf. Met
voorpijnen, weeën en de angst dat
dat wat eruit komt niet levens
waardig is. Het is keihard werken.''
,,Als ik het gevoel had: dit is wat
ik geloof, dit is wat ik wilde zeg
gen. En als Nelly en mijn oudste
zoon een soortgelijk oordeel had
den. Zij lazen mijn columns altijd
mee voordat ik ze naar de krant
stuurde. Af en toe vond ik het
nodig dat mijn jongste zoon, die
jurist is, ook meekeek.''
,,Soms wel, en soms vergrootte ze
mijn onzekerheid ook. Vroeger
baalde ik ervan als zij - terechte -
kritiek had, en ik daardoor weer
aan het werk moest. Ik heb in die
jaren vaak de stemming in huis
verpest. Nu is dat niet meer zo
en zie ik kritiek als een geschenk.''
,,Mensen willen steeds meer psy
chologische informatie horen die
belangrijk is voor hun dagelijkse
leven. En de drempel om over psy
chologische problemen vragen te
stellen is veel lager. Mensen gaan
'Mijn vrouw en zoon
lazen mijn columns
altijd voordat ik ze
naar de krant stuurde'
vaker in gesprek met elkaar, ze
zien de relevantie daarvan. Zo heb
ik in 1987 een column geschreven
over het belang om je ouders te
interviewen. Daar kreeg ik toen
hooguit twee reacties op. Vijf jaar
geleden schreef ik er weer over en
kreeg ik zo'n tien reacties. Toen ik
er vorig jaar over schreef onder de
titel Intieme vreemden, heb ik in
enkele maanden duizenden reac
ties gekregen. Uiteindelijk heb ik
er het boek In gesprek met je ouders
over geschreven.''
,,Ik heb geteld hoeveel columns ik
afgelopen jaren heb geschreven en
kwam uit op 1711. Drie ervan zijn
voor mij het belangrijkst geweest.
Deze is daar een van.
De tweede is de column Verzor
gingshuis of plaats delict. Daarin be
schreef ik hoe ik door een camera
in een wekker erachter kwam dat
mijn schoonmoeder stelselmatig
bestolen werd in het verzorgings
huis. Sindsdien kun je in veel ver
zorgingshuizen camera's vragen
als je een vermoeden hebt.
De derde column die veel voor
me heeft betekend is Psychologi
sche veiligheid. Die draait om dat je
op de werkvloer veilig moet kun
nen zeggen als je vindt dat iets
niet goed gaat. Die kwestie speelt
nu ook met The Voice.
Waarschijnlijk hebben een hele
boel mensen gewerkt in een sfeer
waarin ze voelden en zagen dat die
niet klopte. Maar waar de psycho
logische veiligheid zo gering was
dat ze het niet in hun hoofd haal
den om er iets van te zeggen.
Je hebt vaak geschreven over de
psychische weerbaarheid van
jongeren. Waarom is dat zo be
langrijk voor jou?
,,Als tiener heb ik een beroerde tijd
gehad. Ik had veel conflicten thuis.
DINSDAG 25 JANUARI 2022 GO
René Diekstra schrijft
vandaag zijn laatste
beschouwende column
op deze pagina. Hij begint
aan een nieuwe rubriek die
maandelijks zal verschijnen.
c Reageren?
rene.diekstra@dpgmedia.nl
'Nu zie ik
kritiek
als een
geschenk'
SARA VAN GORP
tonden je columns in
één keer op papier of
was het zwoegen en
ploegen?
Wanneer vond je een column
geslaagd?
Las je vrouw Nelly mee om je
onzekerheid weg te nemen?
Hoe heb je in de afgelopen 36 jaar
de maatschappij zien veranderen
als columnist?
Heeft deze column voor jou het
meest betekend?
E René Diekstra in zijn
werkkamer waar hij zijn
columns schreef en her
schreef, op aangeven van
zijn vrouw en zoons.
FOTO JEAN PIERRE JANS
In het Zo-katern van zater
dag 26 februari verschijnt de
eerste aflevering van Ouder
Wijzer, de rubriek waarin
René Diekstra als psycho
loog en opa antwoord geeft
op vragen van oma's en
opa's. Heb je een vraag voor
hem? Zoals: mijn kleinkinde
ren zitten constant op hun
telefoon als ze op bezoek
zijn, zeg ik er wat van? En
hoe dan? Of: Mijn kinderen
vind ik te softe of juist te
strenge opvoeders, heb ik
recht van spreken? Elke
vraag is welkom. Mail naar
ouderenwijzer@dpgmedia.nl
