13
De veroordeling van vier kopstukken van motorclub
Satudarah door de rechtbank in Zwolle is een voorlopig
einde van de strijd tegen motorclubs in Nederland. Tien
jaar lang zat de overheid de Hells Angels, Bandidos en
No Surrender op de huid. Is hun tijd voorbij?
RECONSTRUCTIE
10 JAAR STRIJD TEGEN OUTLAW MOTORGANGS IN NEDERLAND
De rechtbank liet in het
vonnis geen misver
stand bestaan over het
karakter van motorclub
Satudarah. „Een paral
lelle samenleving die draait om
macht, geweld, angst en intimidatie'',
oordeelden de magistraten in Zwolle.
Vier kopstukken moeten jarenlang
de cel in, omdat zij leiding gaven aan
deze zogenoemde Outlaw Motorcy
cle Gang.
Een belangrijk moment in de his
torie van de bekende motorbendes in
Nederland. Toch speelde dit voorlo
pig laatste megaproces zich af in de
relatieve luwte. Dat was wel anders
bij de eerste zaken die speelden. Tien
jaar geleden was de maat vol voor
toenmalig minister van Justitie Ivo
Opstelten. Hij beloofde de Tweede
Kamer in januari 2012 om de Outlaw
Motorcycle Gangs aan te pakken.
Er moest een einde komen aan alle
intimidatie, afpersingen, bedreigin
gen en geweld, vond Opstelten. Vol
gens de minister waanden de outlaw
bikers zich onaantastbaar. Hun club
huizen mochten geen criminele
vrijplaatsen meer zijn.
Daarop probeerden de overheid,
Duidelijk
gemaakt dat
motorclubs
niet boven de
wet staan
politie en justitie om de motorclubs
op verschillende manieren dwars te
zitten. Burgemeesters verboden bij
voorbeeld de massale ride-outs, mo
tortochten waarbij tientallen leden
in gesloten formatie over straat rij
den. In Enschede was het burge
meester Peter den Oudsten die in
2012 Satudarah dwong om hun uit
valsbasis aan de Parkweg te verlaten.
Het officiële verhaal was, dat het ge
bruik van het pand in strijd was met
het bestemmingsplan. Via de civiele
rechter lukte het de overheid om de
Hells Angels, No Surrender, Bandi-
dos, Satudarah en als laatste ook Ca-
loh Wagoh (in 2021) te verbieden.
Ook de politie zat hen op de huid,
soms letterlijk. Er zijn verhalen be
kend dat wanneer een groep Satuda-
rah-leden op vrijdagavond ging stap
pen in het centrum van Enschede, er
steevast een koppel agenten meeliep.
De strafrechtelijke aanpak bleek ech
ter tijdrovender.
Lange adem
Het is een kwestie van lange adem
om motorclubs via de strafrechter
aan te pakken. Door de jaren heen
vervolgde het Openbaar Ministerie
meerdere individuele clubleden en
soms leidde dat tot een veroordeling.
Maar het kostte het OM aanzienlijk
meer tijd om te bewijzen dat clubs
strafrechtelijk gezien een criminele
organisatie zijn. Dat laat ook het
strafproces 'Largo' zien, tegen het
landelijke bestuur van Satudarah.
De eerste zitting in de Zwolse
rechtbank was op 4 januari 2018. De
uitspraken tegen de vier verdachten
waren op 21 december 2021, bijna vier
jaar later. De veroordelingen staan
niet vast. De vier mannen gingen in
beroep. Het zal waarschijnlijk tot
2023 of 2024 duren, voordat het ge
rechtshof Arnhem-Leeuwarden uit
spraak doet.
Het verzamelen van bewijs is mak
kelijker gezegd dan gedaan. Dat komt
omdat een outlaw motorgang twee
gezichten heeft. Het ene gezicht laat
zich graag zien aan de maatschappij.
Bijvoorbeeld door knuffels uit te de
len bij een kinderziekenhuis. Of door
met een grote groep leden door de
stad te rijden. Het andere gezicht ver
bergt zich het liefst in het duister.
Bijna niemand weet wat er écht ge
beurt binnen de muren van de club
huizen. Pas bij openbare strafzittin
gen komt dit mondjesmaat naar bui
ten. Want deze motorbendes kennen
doorgaans een strikte zwijgplicht.
Als een lid de clubregels overtreedt
dan krijgt hij straf. De ultieme maat
regel is een oneervol ontslag, een zo
genaamde bad standing. Uitspraken
in het Largo-proces laten zien wat dat
kan betekenen. Zo leidde een bad
standing voor een ex-president van
Satudarah Arnhem tot twee gebro
ken armen, gebroken ribben, een ge
broken oogkas en een scheve neus.
Ook moest de man 50.000 euro beta
len en werden zijn motor en Porsche
Cayenne afgepakt. Uit angst voor de
veiligheid van hemzelf en zijn gezin
wilde hij geen aangifte doen. „Jullie
van de politie hebben geen idee hoe
gek en gevaarlijk deze gasten zijn.''
Ondanks de gesloten cultuur lukte
het de overheid de afgelopen jaren
een vuist te maken tegen deze mo
torclubs, zegt professor Arjan
Blokland. Hij deed jarenlang onder
zoek naar Outlaw Motorcycle Gangs
en hun leden. „Er is duidelijk ge
maakt dat deze motorclubs niet on
aantastbaar zijn en niet boven de wet
staan. Die boodschap was niet eens
zozeer bedoeld voor de motorclubs
zelf, maar vooral voor de Neder
landse samenleving, die zag dat de
clubs niet boven de wet staan.''
Afgebroken
Een belangrijk onderdeel van de aan
pak draait dus om beeldvorming en
imago. De haast mythische en onaan
tastbare status van criminele motor
clubs is afgebroken, stelt Blokland.
En daarmee ook hun aantrekkings
kracht. Blokland: „Het kwam erop
neer dat de overheid tegen criminele
leden zei 'we hebben je in de gaten,
we hijgen in je nek, je komt er niet
mee weg'. Potentiële leden met een
criminele achtergrond wisten nu dat
als je je aansloot bij zo'n motorclub,
dat je dan de volledige aandacht van
de politie had.''
Moeten we vrezen voor de nieuwe
lichting motorclubs, zoals Darahbaru
uit Enschede? Deze club is niet ver
boden, maar justitie ziet hem als op
volger van Satudarah. Blokland
meent van niet: ,,Deze motorclubs
zijn bij het grote publiek niet bekend
en missen daarmee de reputatie van
de verboden clubs. En zoals gezegd,
dat voordeel van de bekende motor
club is nu vooral een nadeel gewor
den. Dus een anonieme vrijhaven is
het niet meer.''
GO DINSDAG 25 JANUARI 2022
E De aantrekkingskracht van motorclubs als Satudarah,
Hells Angels en No Surrender is door de harde aanpak
van de overheid veel minder geworden. fotos hh, anp,
- -O
Hoe de overheid de
motorbendes verjoeg
Maarten Schoon
Enschede
E Arjan Blokland deed
jarenlang onderzoek
naar motorbendes.
- Arjan Blokland,
onderzoeker
