Ruimtetelescoop komt vandaag
op zijn werkplek tussen de sterren
Ouders willen aandacht voor veilige fietspaden
13
Kinderen op de fiets naar school?
Je ziet het nauwelijks in de
Spaanse steden. Gebrek aan
gewoonte, en vooral te onveilig.
Een groeiende groep ouders in
Barcelona wil daar verandering in
brengen: elke vrijdagochtend
nemen zij met hun kinderen bezit
van de drukke straten, fietsend.
r zijn deze ochtend iets
minder kinderen dan ge
woonlijk. Niet vanwege de
kou; voor de mensen in
Barcelona voelen de
3 a 4 graden in de vroege ochtend fris
aan. Het zijn de coronabesmettingen
die veel kinderen thuis houden. Maar
een stuk of veertig kleuter- en basis
scholieren, met evenveel ouders, vor
men nog altijd een aardig pelotonne
tje; groot genoeg om het gemotori
seerde verkeer op dertien kruispun
ten enkele minuten lang tot stilstand
te dwingen, tot iedereen veilig is
overgestoken.
Het stoplicht is dan alweer op rood
gesprongen, maar in gele hesjes ge
hulde ouders houden auto's en mo
toren tegen. Getoeterd van ongeduld
wordt er niet; de aanblik van soms
pas 4-jarige jongens en meisjes op
een fiets vertedert. De kleinsten heb
ben zelfs nog zijwieltjes, of anderen
staan op steps of skates. Voorbijgan
gers maken foto's of filmpjes. Achter
de groep houdt een politieauto het
aanstormende verkeer van achteren
in bedwang.
,,De motorrijders zijn het ergst, die
voelen zich de baas in Barcelona en
proberen soms er toch nog langs te
gaan'', zegt Rosa Surinach, wanneer
het peloton even voor negen uur na
een rit van twee kilometer in 20 mi
nuten veilig is gearriveerd bij de
scholen Xirinacs en Enten^a, beide
gevestigd op een bijzondere plek: in
de oude stadsgevangenis Modelo van
Barcelona.
Succes
Surinach was een van de initiatiefne
mers die bij het begin van dit school
jaar de BiciBüs opzette. ,,Met een
groepje ouders van school stelden we
voor de kinderen elke vrijdagochtend
met de fiets naar school te brengen.
Alleen met mijn dochtertje van 5 zou
Veel mensen
brengen hun
kinderen met
de auto, maar
die instelling
verandert
ik het niet durven, daarvoor zijn de
fietspaden en kruisingen niet veilig
genoeg. Gelijk vanaf de eerste dag
was het een succes; de groep is steeds
groter geworden en op enkele andere
scholen zijn er inmiddels ook routes
gemaakt.''
Ze kregen van de politie toestem
ming de volledige rijbaan in bezit te
nemen, met die patrouillewagen als
escorte. Susana Galan fietst al sinds
de eerste dag mee, met haar 4-jarige
dochter Leila. ,,Op de andere dagen
van de week zit ze achterop in het
zitje, maar zelf fietsen vindt ze na
tuurlijk veel leuker. Veel mensen
brengen hun kinderen met de auto
naar school, dat is hier altijd zo ge
weest, maar je ziet dat die instelling
aan het veranderen is.''
Barcelona had tot de eeuwwisse
ling geen fietscultuur; toen de jonge
ouders uit het peloton de leeftijd
hadden van hun kinderen nu, was er
net een eerste fietspad van 3 kilome
ter aangelegd, ergens op een stoep.
Nu heeft de stad inmiddels 240 kilo
meter aan fietspaden liggen, de
meeste in de grote centrale wijk, de
Eixample met zijn rechte straten en
ruime kruispunten, waardoor ook
deze route van de BiciBüs loopt.
Fietsvriendelijker
,,Er is veel ten goede veranderd, maar
voor kinderen zijn die fietspaden
echt niet veilig. Ze zijn te smal, en
heel onoverzichtelijk op de kruis-
punten. Ook als Leila iets ouder is,
zou ik haar echt niet alleen laten
gaan'', zegt Rosa Surinach. Het is het
belangrijkste doel van de vrijdagse
tocht: de gemeente duidelijk maken
dat de stad nog veel autoluwer en
fietsvriendelijker moet en kan wor
den. ,,Maar het is ook een feestelijke
tocht, met muziek vaak, én een edu
catieve: onze kinderen laten wennen
aan de fiets'', aldus Surinach.
Videobeelden van de vrolijke rit
door Barcelona zijn in deze vier
maanden al de wereld over gegaan,
met gevolgen: in San Francisco heb
ben ouders ook een BiciBüs opgezet,
en vanuit verschillende Europese ste
den is er interesse getoond voor het
initiatief.
Daar moet de telescoop de ko
mende jaren het heelal in beeld
brengen. En als de missie over vele
jaren voorbij is, blijft hij waar
schijnlijk nog lange tijd in die om
geving rond de zon draaien.
Terwijl de nieuwe telescoop door
de ruimte zoeft, wil de vluchtlei-
ding op aarde vanavond rond 20.00
uur Nederlandse tijd de motoren
aanzetten. Daarmee moet de koers
van de sonde veranderen.
Zo kan hij worden 'geparkeerd'
op een stabiele plek in de schaduw
van de aarde, zo'n 1,5 miljoen kilo
meter van ons vandaan. Hij ver
bruikt daar zo min mogelijk ener
gie, heeft vrij zicht op het univer
sum en kan eenvoudig beelden en
metingen doorsturen.
De James Webb is de opvolger
van de beroemde ruimtetelescoop
Hubble. Die stamt uit 1990 en draait
al bijna 32 jaar in een baan om de
aarde. Zijn einde nadert. Daarom
hebben Europa, de Verenigde Sta-
ten en Canada de handen ineenge
slagen voor de nieuwe sonde. Van
uit Nederland zijn de Universiteit
Leiden en onderzoeksinstituut
TNO bij het project betrokken.
De nieuwe ruimtetelescoop is
ongeveer zo groot als een tennis
baan. De kern is een 6,5 meter grote
spiegel, zes keer zo groot als die van
de Hubble. Hij vangt het licht uit de
ruimte op en kaatst dat naar een
tweede spiegel, die het licht bun
delt en naar de meetinstrumenten
aan boord stuurt.
Leven
De James Webb moet onder meer
zoeken naar planeten waar mis
schien leven mogelijk is, verre ster
renstelsels en sporen van de oer
knal. Hij kan een miljard jaar verder
terug in de tijd kijken dan de Hub
ble. Doordat de James Webb zo ver
weg staat, heeft hij geen last van de
warmte van de zon. Op zijn werk
plek is de temperatuur 233 graden
onder nul. Dat maakt de metingen
nauwkeuriger en betrouwbaarder.
Komende zomer worden de eerste
metingen verwacht.
GO MAANDAG 24 JANUARI 2022
Edwin Winkels
Barcelona
Schoolkids nemen op de
fiets straten Barcelona in
- Rosa Surinach,
initiatiefnemer
HOUSTON
De bestemming is bijna bereikt
voor de nieuwe ruimtetelescoop
James Webb. Ongeveer een
maand na zijn lancering, met
ongeveer 1,5 miljoen kilometer
op de teller, komt hij vandaag
aan op zijn werkplek.
G De James
Webb ruimte
telescoop.
IMPRESSIE ESA/ATG
MEDIALAB
- Anita van Rootselaar
Vanavond om 21.00 uur is er een
uitzending van Nasa over de tele
scoop. Die is te zien via de Nasa
Science Live website, YouTube, Fa-
cebook en Twitter.
De stoet fiet
sende schoolkinde
ren trekt veel aan
dacht. FOTO'S AD
