Nee, dikke nee, misschien, ja, nee
toch niet. Ik voelde me vies en
oppervlakkig op Tinder'
jaar lees. Nu ben ik halverwege
drie verschillende: Grote verwach
tingen van Geert Mak, Will Storrs
The Science of Storytelling en
Aleksandra van Lisa Weeda, van
wege de podcast over mijn oma.
Geweldig. Daarom neem ik me
elke keer weer voor vaker te lezen.
Helaas gebeurt dat niet: zit ik weer
op mijn telefoon, of te Netflixen. Ik
zeg altijd: het kost minder moeite
om McDonald's te bestellen dan
goed voor jezelf te koken.'
'Omdat het draaide om onvoorstel
bare moed en liefde. Het begon
drie jaar terug toen ik op een terras
aan mijn vader vroeg: wanneer is
baba vanuit Odessa voor opa naar
Nederland gekomen? En hoe ging
dat precies? Toen hij antwoordde
dat ze het daar nooit over hadden
gehad, ben ik daar ingedoken. Ik
kon het haar niet meer vragen, ze
is in 2010 overleden. Je hoort vaak
dat kleinkinderen meer durven
vragen dan kinderen. Eerst liet
ik mijn vader haar memoires
vertalen, toen las ik boeken over
die tijd, ging langs bij oorlogs
instituut NIOD en daarna reisde
ik af naar de Oekraïne. Ik ontdekte
dat mijn opa er zat vanwege
schimmige redenen toen hij mijn
oma ontmoette. Hij moest in 1942
terug en zij was zo verliefd dat ze
besloot hem twee jaar later achter
na te reizen. Zes maanden deed ze
over die helse tocht dwars door
oorlogsgebied. Ongelooflijk: ik ben
nooit langer dan drie weken van
huis geweest. Voor vakantie. Nu hebben we
vliegtuigen, snelle treinen en mobieltjes. Toen
stond reizen naar de andere kant van Europa
gelijk aan een maanreis. Ze werd opgepakt,
kwam in een werkkamp terecht, raakte besmet
met tyfus, overleefde bombardementen en
blufte zich door grensovergangen heen. En
dat voor een 21-jarige die totaal niet wist wat
haar hier te wachten stond. Ik ben dankbaar
voor haar keuze, anders was ik er niet geweest.
Zoveel moed en romantiek is nu ondenkbaar.
Alles is vluchtig, iedereen swipet zich suf op
Tinder.'
'Daarmee ben ik gestopt omdat ik het zo'n
vleeskeuring vond. Ik voelde me vies en
oppervlakkig tijdens het swipen: nee, nee,
dikke nee, ja, misschien, nee, nee, ja of nee
toch niet. Iedereen heeft haast, het moet snel
en efficiënt. Eng. En zó'n contrast met mijn
oma. Ik houd wel van een beetje romantiek
en kom liever in het wild iemand tegen. Dat
is ook gebeurd voor de lockdown. Toen de
theaters nog open waren. Bam! Ik dacht: wat
ben jij leuk. Officieel ben ik single en woon
ik samen met mijn kat Koosje. Maar ik ben
aan het daten, kijken wat daaruit voortkomt.'
Wat is het meest romantische wat je hebt
gedaan?
'Ik ben echt hopeloos. Toen ik op de Toneel
academie zat in Maastricht, had ik een vrien
dinnetje dat het op een gegeven moment
uitmaakte. Ik was daar redelijk kapot van.
Ik kende de weg die zij fietste van haar huis
naar de academie. Ik kocht een grote pot witte
verf bij de Gamma en kalkte 's nachts met
koeienletters op haar route: Juul ik heb je lief.
Ze is er overheen gereden maar dat heeft de
relatie niet gered. Uiteindelijk is het wel
een soort van goed gekomen: we gaan prima
met elkaar om. Ze heeft de stem van Baba
ingesproken in mijn podcast.'
'Hij vond dat heel mooi, was emotioneel ook.
Hij zei dat hij dankbaar was dat ik hem ertoe
had gedwongen zijn moeders memoires te
vertalen. Omdat hij haar zo op een
nieuwe manier had leren kennen.
Hij sprak over zijn 'prenatale auto
biografie'.'
'Op de achtergrond. Ik heb elke
twee weken Russische les omdat
ik de taal goed wil spreken. Nu red
ik mij in hotels en bij het vragen
van de weg, maar dat kan veel
beter. Door het maken van de
podcast is de liefde voor het land
en de mensen aangewakkerd en
wil ik er vaker heen. Het is er
ruiger, minder aangeharkt dan
hier. Het wilde oosten. En veel
meer 'pluk de dag'. Met mijn beste
vriend heb ik de tocht gemaakt
met de Transsiberië Express.
De mensen die we tegenkwamen
snapten totaal niet wat we kwamen
doen, maar wilden ons wel van
alles laten zien. Ik volg het nieuws
rond Oekraïne en de besprekingen
tussen Biden en Poetin met boven
gemiddelde interesse. En ik kan
soms op z'n Russisch wodka drin
ken. Veel en snel. Met het eten heb
ik veel minder want dat zijn vaak
bonken vlees en ik ben vegetariër.
Verder neem ik als cadeau brood
en zout mee als iemand verhuist.
Brood betekent dat je keuken
kastjes altijd gevuld mogen zijn,
kortom welvaart. Zout staat voor
pit: smaak en jeu aan het leven,
geluk ook. Een Russische traditie.
Dankzij mijn liefde voor Rusland
en Baba heb ik een rol in De dans
van Natasja, de nieuwe film van
Jos Stelling over een Russische
danseres.'
Willem Voogd vierde pas onlangs
zijn 33ste verjaardag, toch mag hij
Voor je podcastreeks Baba koos
je niet de makkelijke weg. Je bent
anderhalf jaar bezig geweest met
research en reizen. Waarom wilde
je het verhaal van je oma zo graag
vertellen?
Zit jij ook op datingapps?
Wat vond je vader van je zoektocht?
Spelen je Russische roots een rol
in je dagelijks leven?
16
